دفاع مشروع (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخه‌ها

[[دفاع مشروع]] یک اصل حقوقی و همچنین از مباحث [[فقه اجتماعی]] است که بر پایه آن اگر فرد یا افرادی در مقام دفاع از خود، اقدامات زیان‌بار انجام دهند در قبال آن ضامن نبوده و از مجازات مصون هستند. برای مثال اگر شخصی در مقابل دزد و برای دفاع از خود اقدام به ضرب و جرح وی نموده و عضوی از دزد ناقص شود، دیه نقص عضو لازم نیست. همچنین اگر نیروی نظامی یک کشور در مقابل حمله دشمن اقدام به دفاع نموده و افراد یا ادوات نظامی مهاجم را از بین ببرد ضامن نیست. شرط اصلی دفاع مشروع تناسب دفاع و تعدی است؛ به این معنا که دفاع نباید افراطی و غیر متناسب باشد؛ در غیر این صورت مدافع با مجرم تفاوتی ندارد و نسبت به زیان وارد آورده ضامن است. در این صفحه منابعی که از نگاه فقهی به بررسی دفاع مشروع پرداخته و در قالب کتاب، مقاله یا پایان‌نامه انتشار یافته جمع‌آوری گردیده است.

# بررسی دفاع مشروع در حقوق ایران و تطبیق آن با فقه و حقوق بین‌الملل، مهزیار صدقی اسکندرکلایی، تهران، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش. [https://ketab.ir/book/66921e83-1e2f-4440-ac9a-ee904d310133 فهرست مطالب کتاب]

# دفاع مشروع، عیسی کاکویی‌دینکی، تهران، نشر به‌اندیش، ۱۴۰۰ش.

# مبانی فقهی حقوقی دفاع مشروع در خارج از مرزها، سید هادی رمضانی‌کریمی، تهران، نشر جاودانه، ۱۳۹۹ش. [https://ketab.ir/book/7bc99e56-dfd8-4d95-bda5-21286db23590 فهرست مطالب کتاب]

# مبانی دفاع مشروع در فقه اسلامی، اسماء لطف‌آبادی بیدگلی، گرگان، نشر نوروزی، ۱۳۹۷ش.

# دفاع پیش‌دستانه: با بررسی فقهی و حقوقی شیوه‌های آن: منازعات مسلحانه (جهاد) ترور و عملیات انتحاری (استشهادی)، محمدجواد آقاباقری، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۳ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/93/93414030.pdf فهرست مطالب کتاب]

# دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی، تهران، نشر مؤسسه چاپ و نشر عروج، جمعی از محققان، ۱۳۹۲ش.

# دفاع مشروع در فقه اسلامی، ابراهیم بهشتی دامغانی، قم، نشر [[مرکز فقهی ائمه اطهار]] (ع)، ۱۳۹۱ش.

# حالت ضرورت و دفاع مشروع: مطالعه تطبیقی ادله، مبانی و شرایط، محمدابراهیم شمس‌ناتری، تهران، نشر مجد، ۱۳۹۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/91/91129078.pdf فهرست مطالب کتاب]

# دفاع مشروع و تجاوز از حدود آن، داود عطار، تهران، نشر باز، ۱۳۷۹ش.

# جنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی(س)، مهدی مرندی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ‭۱۳۷۸‬ش.

# حق فرار در دفاع مشروع؛ مطالعه فقهی و حقوقی، سید سجاد کاظمی، فصلنامه فقه جزای تطبیقی، دوره ۱، شماره ۴، دی ۱۴۰۰ش. [http://www.jccj.ir/article_148208_7f43ab9ecb0bbf98d2424a65b4ccd58b.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# مسئولیت کیفری در دفاع از غیر، محمدصادق هاشمی، فصلنامه فقه و حقوق نوین، دوره ۱، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. [http://www.jaml.ir/article_241956.html مقاله را اینجا ببینید]

# بررسی تطبیقی الزام به فرار مدافع از موقعیت دفاع مشروع در حقوق کامن‌لا و فقه امامیه، صابر حمزه جواران و امان الله علیمرادی و حمید دلیر، فصلنامه حقوق تطبیقی، دوره ۱۱، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. [https://jcl.ut.ac.ir/article_76705.html مقاله را اینجا ببینید]

# مسئولیت مدنی مدافع در دفاع مشروع، حمید ابهری و سمیه احسانی کرسیکلا، فصلنامه حقوق اسلامی، دوره ۱۶، شماره ۶۳، ۱۳۹۸ش. [http://hoquq.iict.ac.ir/article_38137_cf35ce3cf8eb816bc77aa1ac61bdc31a.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# واکاوی تطبیقی دفاع مشروع در فقه امامیه و حقوق بین‌الملل، سید حسین حسینی زندآبادی و احمد عابدینی و نادعلی عاشوری و رضا عباسیان، دوره ۱۴، شماره ۵۳، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، ۱۳۹۷ش. [https://ijrj.babol.iau.ir/article%20544657.html مقاله را اینجا ببینید]

# مبانی و مستندات دفاع مشروع از عِرض، یوسف براتی، دوفصلنامه گفتمان فقه و اصول، شماره ۴، ۱۳۹۷ش.

# ماهیت حقوقی دفاع مشروع و مستندات فقهی آن با رویکردی به آرای [[امام خمینی]]، قربانعلی بختیاری، پژوهشنامه متین، دوره ۱۹، شماره ۷۶، ۱۳۹۶ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_58104_8c6de8e77708e3c53fdbb20ab7018f1a.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# دفاع پیشگیرانه در حقوق ایران، ابوالحسن شاکری، عباس سلمان پور، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره ۸، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [https://jol.guilan.ac.ir/article_2626_52a6174660c1651e5dac305bfb6f3f6a.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# فوریّت در دفاع مشروعِ غیرتهاجمی از منظر فقه اسلام و حقوق غرب، عادل ساریخانی، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، دوره ۳، شماره ۴، ۱۳۹۵ش. [https://csiw.qom.ac.ir/article_1048.html مقاله را اینجا ببینید]

# نشست علمی بررسی فقهی حکم تعدی در دفاع مشروع، محمد نیک روش، فصلنامه رسائل، شماره ۷، ۱۳۹۵ش.

# مبانی و آثار حقوقی به کارگیری ابزارهای دفاعی در نهاد دفاع مشروع، روح الله اکرمی و جلال الدین قیاسی، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، دوره ۶، شماره ۱۱، ۱۳۹۴ش. [https://law.tabrizu.ac.ir/article_5405_b3f0e1cfaf757ee66e1c315d10810055.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# واگرایی‌های دفاع مشروع و قاعدهٔ مقابله به مثل، احمد حاجی ده آبادی و وحید نکونام، فصلنامه پژوهشهای فقهی، دورهٔ ۱۱، شمارهٔ ۲، ۱۳۹۴ش. [https://jorr.ut.ac.ir/article_55615_eed59a850d0d63a3930b69a0e85fdb3e.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع از دیدگاه امام خمینی و فقهای شیعه، فاطمه محمودی، همایش دفاع مشروع: بررسی فقهی مسئله ترور از دیدگاه امام خمینی، ۱۳۹۲ش. [http://www.imam-khomeini.ir/fa/n132117/دفاع_مشروع_از_دیدگاه_امام_خمینی_و_فقهای_شیعه مقاله را اینجا ببینید]

# تحلیل فقهی مبانی مشروعیت دفاع، حسینعلی سعدی و حسین خدایار، پژوهشنامه حقوق اسلامی، دوره ۱۲، شماره ۱، ۱۳۹۰ش. [https://ilr.journals.isu.ac.ir/article_1037_196d6d2e96831caea3661d7230f3a98d.pdf مقاله را اینجا ببینید]

# تئوری دفاع مشروع در سقط جنین، اصغر عربیان، دوفصلنامه مبانی فقهی حقوق اسلامی، دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. [https://jfil.srbiau.ac.ir/article_5459.html مقاله را اینجا ببینید]

# بررسی قلمرو دفاع مشروع از مال در حقوق جزای اسلامی، مسعود ربانی، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، دوره ۷، شماره ۲، ۱۳۸۹ش.

# دفاع مشروع و مبانی مشروعیت آن، محمدابراهیم شمس ناتری و سعید عبدالله‌یار، فصلنامه مطالعات حقوقی، دوره۲، شماره ۲، ۱۳۸۹ش.

# دفاع مشروع، ترور و عملیات شهادت طلبانه در مذهب شیعه، داود فیرحی، فصلنامه شیعه‌شناسی، شماره ۶، ۱۳۸۳ش. [https://ebookshia.com/books/download/?hash=eyJpZCI6IjEyODMiLCJ0eXBlIjoicGRmIn0= مقاله را اینجا ببینید]

# مقایسه تطبیقی جنبش مقاومت اسلامی و تروریسم بین‌المللی با تأکید بر فقه سیاسی و حقوق بین‌الملل، علی رحیمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، ۱۴۰۰ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/0153c0d343f1b55090175a0d9fc68a11 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# جایگاه مرز سیاسی و دفاع از آن در فقه مذاهب اسلامی، سلمان محمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده فقه و حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2a4d38757e9b055f6cf6f41fad872848 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع از حریم خصوصی در منظر فریقین، سکی علی واعظی، کارشناسی ارشد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/a802290b039e532768db8fbf17dd5f46 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع از منظر فقه امامی و فقه شافعی، سید ابوالقاسم حسینی احمد فداله، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، کتابخانه آیت الله العظمی حائری ، مدرسه فیضیه قم، ۱۳۹۷ش.

# مسئولیت بین‌المللی دولت اسلامی در قبال جنبش‌های آزادی‌بخش در پرتو فقه سیاسی، امیر کشت‌گر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6453f00825c1bda1fb121f282b6f3ee6 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# مبانی فقهی اصل بازدارندگی دفاعی در مقابل تهدیدات احتمالی دشمن، جواد شکوهی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/06d29920547b4d9f63f643ba35b85da4 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# جنایت بیش از ضرورت در دفاع، مرضیه هوشمند اردکانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پردیس بین‌الملل دانشگاه شیراز، ۱۳۹۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/95de6494d7e034f747e7b3e507c055e4 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# مبانی فقهی حمایت و دفاع از مسلمانان تحت ستم در سایر کشورها با تطبیق بر حقوق موضوعه، حسین مهدوی‌فر، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ef35352f04d60439d70987559f9651ae پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# مبانی و اصول عدم مسئولیت کیفری پلیس، عابدین صفری کاکرودی، پایان‌نامه دکتری، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران پردیس فارابی، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/5d5285d0d7a5edeceb95dc12bd02f025 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع در برابر ضابطین دادگستری در حقوق ایران با نگاهی به نظام حقوقی فرانسه، بهزاد جهانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/1e49a3b0988e6bee577856ffdaab286c پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع در اسلام، محمد الله مسلمی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، مرکز اطلاعات و مدارک # دفاع مشروع در اسلام، محمد الله مسلمی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۱ش.ی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۱ش.

# بررسی تطبيقی دفاع مشروع ازديدگاه فقه و حقوق بين‌الملل، غلام شبر‏، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۸۸ش.

# تمرد در حقوق کیفری ایران، محمدحسین محسنی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، ۱۳۸۴ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/fd9de502760002badc8e8331cb62379e پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# دفاع مشروع در حقوق جزای ایران، خلیل واعظی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، ۱۳۷۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/48eabe5026bd87251020420b5954e588 پایان‌نامه را اینجا ببینید]

# تمرد نسبت به مأمورین دولتی در حقوق کیفری ایران، محمدحسین غلامی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۶۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/cc8c3f83f1a76c621a4648be068bc549 پایان‌نامه را اینجا ببینید]