۶٬۷۴۴
ویرایش
(←فارسی: ابرابزار، اصلاح نشانی وب) |
(←فارسی) |
||
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[امور حسبیه]] یا امور حسبه از | [[امور حسبیه]] یا '''امور حسبه''' از مهمترین قواعد فقهی مورد توجه در طول تاریخ فقه بوده است. امور حسبیه مرتبط با مسائلی است كه هرچند مسئول مشخصی برای آن در نظر گرفته نشده، ولی تحقق آن به مصلحت جامعه و ترک آن موجب مفسده اجتماعی است و شارع مدیریت نشدن آنها را بر نمیتابد. سرپرستی بیسرپرستان، اداره اموال بیسرپستان، مدیریت موقوفات بدون متولی و سرپرستی مصارف خمس برخی از امور حسبی هستند. پژوهشگران زیادی در دورۀ معاصر به پژوهش دربارۀ این موضوع پرداختهاند. | ||
==کتاب== | ==کتاب== | ||
=== فارسی === | === فارسی === | ||
خط ۹: | خط ۱۰: | ||
# امر به معروف و نهی از منکر (از منظر حسبه)، تهران، یاسین نور، ۱۳۹۴ش. | # امر به معروف و نهی از منکر (از منظر حسبه)، تهران، یاسین نور، ۱۳۹۴ش. | ||
# امور انتظامی در نظام حسبه اسلامی، حسنرضا رفیعی، تهران، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی ناجا، ۱۳۸۰ش. | # امور انتظامی در نظام حسبه اسلامی، حسنرضا رفیعی، تهران، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی ناجا، ۱۳۸۰ش. | ||
# حسبه یک نهاد حکومتی، سیفالله صرامی، قم، حوزه | # حسبه یک نهاد حکومتی، سیفالله صرامی، قم، حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات، ۱۳۷۷ش. | ||
# حسبه در اسلام، کورش سالاری، بیجا، ۱۳۱۴ش. | # حسبه در اسلام، کورش سالاری، بیجا، ۱۳۱۴ش. | ||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
# قضاء الحسبة وحصانة الأديان في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي: دراسة مقارنة، أحمد خليفة شرقاوي أحمد، دار النهضة العربية للنشر والتوزيع، ۲۰۱۶م. | # قضاء الحسبة وحصانة الأديان في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي: دراسة مقارنة، أحمد خليفة شرقاوي أحمد، دار النهضة العربية للنشر والتوزيع، ۲۰۱۶م. | ||
# الحسبة فى الإسلام نظاما وفقها وتطبيقا، عبد الفتاح الصيفي، دار المطبوعات الجامعية، ۲۰۱۰م. | # الحسبة فى الإسلام نظاما وفقها وتطبيقا، عبد الفتاح الصيفي، دار المطبوعات الجامعية، ۲۰۱۰م. | ||
# الحسبة فى الإسلام، أحمد مصطفى المراغي، مصر، الجزيرة للنشر والتوزيع، ۲۰۰۵م. | # الحسبة فى الإسلام، أحمد مصطفى المراغي، مصر، الجزيرة للنشر والتوزيع، ۲۰۰۵م. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
# دراسات في الحسبة من الناحيتين: التاريخية والفقهية، عبدالحاسب الروادي، ع. الح. رضوان، ۱۹۹۲م. | # دراسات في الحسبة من الناحيتين: التاريخية والفقهية، عبدالحاسب الروادي، ع. الح. رضوان، ۱۹۹۲م. | ||
# اصول الحسبة فی الإسلام: دراسة تأصيلية مقارنة، محمد كمال الدين امام، دار الهداية، ۱۹۸۶م. | # اصول الحسبة فی الإسلام: دراسة تأصيلية مقارنة، محمد كمال الدين امام، دار الهداية، ۱۹۸۶م. | ||
# الحسبة في الإسلام علي ذوي الجاه والسلطان، فريد عبد الخالق، مصر، دار الشروق، ۱۹۷۰م. [https://www.noor-book.com/كتاب-الحسبة-في-الإسلام-علي-ذوي-الجاه-والسلطان-Pdf-لـ-فريد-عبد-الخالق-pdf کتاب را اینجا ببینید.] | # الحسبة في الإسلام علي ذوي الجاه والسلطان، فريد عبد الخالق، مصر، دار الشروق، ۱۹۷۰م. [https://www.noor-book.com/كتاب-الحسبة-في-الإسلام-علي-ذوي-الجاه-والسلطان-Pdf-لـ-فريد-عبد-الخالق-pdf کتاب را اینجا ببینید.] | ||
==مقاله== | ==مقاله== | ||
===فارسی=== | === فارسی === | ||
# رویکردهای فقهی و سندشناسی اجازات امور حسبیه با تکیه بر دوره قاجار و پهلوی ( | # مبانی فقهی تصرف ولی فقیه در امور اقتصادی از منظر فقه امامیه، عبدالرحیم صفایی اردکانی و روحالله رحیمی و مهدی شیخ موحد، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، شماره ۱۵، پاییز ۱۴۰۲ش. [http://ensani.ir/file/download/article/658942e96f8a7-10411-1402-3-11.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# مدیریت حسبه بر بحران ورشکستگی در حقوق اقتصادی اسلامی، محمد صادقی، سبحان عباسپور، آموزههای فقه | # رویکردهای فقهی و سندشناسی اجازات امور حسبیه با تکیه بر دوره قاجار و پهلوی (۱۲۱۰–۱۳۵۷ش)، حسن زندیه، عباس نادری، مطالعات تاریخ اسلام، شماره ۴۸، بهار ۱۴۰۰ش. [https://journal.pte.ac.ir/article-1-700-fa.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# جایگاه امور حسبی در هندسه اعتقادی فقه شیعه، ذوالفقار | # مدیریت حسبه بر بحران ورشکستگی در حقوق اقتصادی اسلامی، محمد صادقی، سبحان عباسپور، [[دوفصلنامه آموزههای فقه مدنی]]، شماره ۲۳، بهار و تابستان ۱۴۰۰ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/4014014002307.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# | # جایگاه امور حسبی در هندسه اعتقادی فقه شیعه، ذوالفقار حقپرست، سیامک بهارلویی، جواد پنجهپور، پژوهشهای اعتقادی کلامی، شماره ۳۸، تابستان ۱۳۹۹ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/30413993806.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره) | # بررسی تاریخی نهاد حسبه در فقه امامیه و حقوق ایران، ذوالفقار حقپرست، سیامک بهارلویی، جواد پنجهپور، [[فصلنامه فقه و تاریخ تمدن]]، سال پانزدهم، شماره 1، بهار 1398ش. [http://journals.iau.ir/article_677655_60325261519448e9d07458d44411b2b4.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره)، حسین جعفری موحد، علی شیرخانی، مطالعات سیاسی، شماره ۴۳، بهار ۱۳۹۸ش. [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1564399/فهم-خوانش-فقهای-شیعه-از-محدوده-اختیارات-فقیه-مطالعه-موردی-ملا-احمد-نراقی-صاحب-جواهر-و-امام-خمینی-ره مقاله را اینجا ببینید] | |||
# مفهوم امور حسبیه در اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی(ره)، سیدمحمد ذوالفقاری، دوره ۴، شماره ۹، فروردین ۱۳۹۰ش.[http://fpq.bou.ac.ir/article_22191_2c8a1156c0f4a2ae7b3d70f166dd75f7.pdf مقاله را اینجا ببینید | # مفهوم امور حسبیه در اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی (ره)، سیدمحمد ذوالفقاری، فصلنامه فرهنگ پژوهش، دوره ۴، شماره ۹، فروردین ۱۳۹۰ش. [http://fpq.bou.ac.ir/article_22191_2c8a1156c0f4a2ae7b3d70f166dd75f7.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# قاعده حسبه از منظر امام خمینی، سیدابوالقاسم نقیبی، | # قاعده حسبه از منظر امام خمینی، سیدابوالقاسم نقیبی، [[فصلنامه پژوهشنامه متین]]، دوره ۱۱، شماره ۴۳، تابستان ۱۳۸۸ش. [http://matin.ri-khomeini.ac.ir/article_63781_aa806afda94e699370a9232db4245274.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# بررسی مبانی فقهی قوه مجریه و حسبی یا قضایی بودن اجرای حدود و تعزیرات، محمدرضا محمدزاده رهنی، | # بررسی مبانی فقهی قوه مجریه و حسبی یا قضایی بودن اجرای حدود و تعزیرات، محمدرضا محمدزاده رهنی، پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱۵، بهار ۱۳۸۸ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/29213881507.pdf مقاله را اینجا ببینید] | ||
# مقارنه آرای امامیه و اهل سنت در حسبه و امور حسبیه، حمید قنبری، مطالعات اسلامی، شماره ۶۱، پاییز ۱۳۸۲ش. | # مقارنه آرای امامیه و اهل سنت در حسبه و امور حسبیه، حمید قنبری، مطالعات اسلامی، شماره ۶۱، پاییز ۱۳۸۲ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/55213826105.pdf] | ||
# حسبه و ولایت فقیه، ابوالقاسم یعقوبی، | # تفاوت ولایت مطلقه و تئوری امور حسبیه، ابوالفضل اکبری، مجموعه آثار کنگره امامخمینی و اندیشه حکومت اسلامی(س)، ۱۳۷۸ش. | ||
# حسبه و ولایت فقیه، ابوالقاسم یعقوبی، [[فصلنامه حوزه]]، شماره ۸۵ و ۸۶، ۱۳۷۷ش. [https://jh.isca.ac.ir/article_1653.html مقاله را اینجا ببینید] | |||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
# التأصيل الشرعي لنظام الحسبة، رضا علي سالم البرقي، منير ساسي عبدالقادر، مجلة العلوم القانونية، سال ۵، عدد۱۱، ۲۰۲۲م. | # التأصيل الشرعي لنظام الحسبة، رضا علي سالم البرقي، منير ساسي عبدالقادر، مجلة العلوم القانونية، سال ۵، عدد۱۱، ۲۰۲۲م. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
# الحسبه فی الاسلام، مجله المجمع العلمی العربی، دمشق، دوره ۱، ۱۹۲۱م. | # الحسبه فی الاسلام، مجله المجمع العلمی العربی، دمشق، دوره ۱، ۱۹۲۱م. | ||
==پایاننامه== | ==پایاننامه== | ||
===فارسی=== | === فارسی === | ||
# ادله و احکام فقهی نهادهای نوظهور متصدی امور حسبی در افغانستان بهمنظور پیشگیری از وقوع جرم از منظر فقه اهلبیت (ع) و احناف، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۱ش. | # ادله و احکام فقهی نهادهای نوظهور متصدی امور حسبی در افغانستان بهمنظور پیشگیری از وقوع جرم از منظر فقه اهلبیت (ع) و احناف، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه - مدرسه عالی فقه تخصصی، ۱۴۰۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/943ca183b1462bd9f964aeeaf658431d اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# مداخله اشخاص خصوصی در امور حسبی در فقه امامیه و حقوق ایران، کارشناسی ارشد، علی خالویی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4406716e93e1d445918394c5d3c70ec9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 پایاننامه را اینجا ببینید | # مداخله اشخاص خصوصی در امور حسبی در فقه امامیه و حقوق ایران، کارشناسی ارشد، علی خالویی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4406716e93e1d445918394c5d3c70ec9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# بررسی وظایف حکومت اسلامی نسبت به کودکان بیسرپرست و بدسرپرست در فقه امامیه، زهرا حیدری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2d6d9850be8842a101880a789746d84/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 پایاننامه را اینجا ببینید | # بررسی وظایف حکومت اسلامی نسبت به کودکان بیسرپرست و بدسرپرست در فقه امامیه، زهرا حیدری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/d2d6d9850be8842a101880a789746d84/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# بررسی تحول مفهوم امور حسبیه در فقه سیاسی شیعه، سیدمحمد ذوالفقاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/baf628ea063cc6f7020c2fd3c2305ed4 پایاننامه را اینجا ببینید | # بررسی تحول مفهوم امور حسبیه در فقه سیاسی شیعه، سیدمحمد ذوالفقاری، کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/baf628ea063cc6f7020c2fd3c2305ed4 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# حدود ولایت حاکم در امور حسبیه، معصومه رفیقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده علوم انسانی۱۳۷۷ش.[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/704bc3e7228026a7d0bf61baa463ba7f/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 پایاننامه را اینجا ببینید | # حدود ولایت حاکم در امور حسبیه، معصومه رفیقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده علوم انسانی۱۳۷۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/704bc3e7228026a7d0bf61baa463ba7f/search/f66e95436d87646c4b74b6310b4eafd6 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
# امور حسبیه و احکام فقهی آن در مذاهب اسلامی، محمدکاظم خامسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۷۲ش [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/13902a8ea9574a9764c4091d5825a6a9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 پایاننامه را اینجا ببینید | # امور حسبیه و احکام فقهی آن در مذاهب اسلامی، محمدکاظم خامسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۷۲ش [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/13902a8ea9574a9764c4091d5825a6a9/search/c86ad7c2eb4dee8216bbfeaa90876d04 اطلاعات پایاننامه را از اینجا ببینید] | ||
===عربی=== | ===عربی=== | ||
خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
# دعوى الحسبة في الفقه الاسلامي، مريم عريفي الشمري، کویت، جامعة الكويت، كلية الدراسات العليا، ۱۹۹۴م / ۱۴۱۴ق. | # دعوى الحسبة في الفقه الاسلامي، مريم عريفي الشمري، کویت، جامعة الكويت، كلية الدراسات العليا، ۱۹۹۴م / ۱۴۱۴ق. | ||
# الحسبة والنيابة العامة: دراسة مقارنة، سعد بن عبدالله بن سعد العريفي، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، كلية الدعوة والإعلام، ۱۹۸۴ق / ۱۴۰۵ق. | # الحسبة والنيابة العامة: دراسة مقارنة، سعد بن عبدالله بن سعد العريفي، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، كلية الدعوة والإعلام، ۱۹۸۴ق / ۱۴۰۵ق. | ||
# وظیفة المحتسب فی مکافحة الکسب غیر المشروع، قاسم بن احمد ابراهیم غزال، عربستان، جامعة الامام محمد بن آل سعود، المعهد العالی للدعو الاسلامیة، ۱۴۰۴ق/ ۱۹۸۴م. [https://www.noor-book.com/كتاب-وظيفه-المحتسب-في-مكافحه-الكسب-غير-المشروع-pdf کتاب را اینجا ببینید.] | |||
# الحسبة على ذوي الجاه والسلطان، محمد بن حسن بن إسماعيل عطيف، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للدعوة الإسلامية، ۱۹۸۲م/ ۱۴۰۲ق. | # الحسبة على ذوي الجاه والسلطان، محمد بن حسن بن إسماعيل عطيف، کارشناسی ارشد، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للدعوة الإسلامية، ۱۹۸۲م/ ۱۴۰۲ق. | ||
# موقف الإسلام من الحسبة و حكمه في تاركها مع القدرة عليها و الأمن على النفس و المال، حسن السيد محمد حسن عجوه، رساله دکتری، مصر، جامعة الازهر، كلية الشريعة و القانون، ۱۹۸۱م/ ۱۴۰۱ق. | # موقف الإسلام من الحسبة و حكمه في تاركها مع القدرة عليها و الأمن على النفس و المال، حسن السيد محمد حسن عجوه، رساله دکتری، مصر، جامعة الازهر، كلية الشريعة و القانون، ۱۹۸۱م/ ۱۴۰۱ق. | ||
# نظام الحسبة في الإسلام: دراسة مقارنة، عبدالعزيز بن محمد ابن مرشد، کارشناسی ارشد، عربستان، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء، ۱۹۷۳م/ ۱۳۹۳ق. | # نظام الحسبة في الإسلام: دراسة مقارنة، عبدالعزيز بن محمد ابن مرشد، کارشناسی ارشد، عربستان، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء، ۱۹۷۳م/ ۱۳۹۳ق. | ||
# ضرورة الحسبة للمجتمع الإسلامي، عمر محمود أعمر، کارشناسی، عربستان، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للدعوة الإسلامية، ۱۹۷۰م. | # ضرورة الحسبة للمجتمع الإسلامي، عمر محمود أعمر، کارشناسی، عربستان، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للدعوة الإسلامية، ۱۹۷۰م. | ||
==منابع دیگر== | ==منابع دیگر== | ||
# حجتالاسلام ذوالفقاری مطرح کرد: امور حسبیه؛ میدانیترین مفهوم فقهی، پایگاه تخصصی وسائل، تاریخ انتشار: ۰۴ دی ۱۳۹۸. [http://vasael.ir/fa/news/15387/امور-حسبیه-میدانیترین-مفهوم-فقهی متن گفت و گو را اینجا ببینید.] | # حجتالاسلام ذوالفقاری مطرح کرد: امور حسبیه؛ میدانیترین مفهوم فقهی، پایگاه تخصصی وسائل، تاریخ انتشار: ۰۴ دی ۱۳۹۸. [http://vasael.ir/fa/news/15387/امور-حسبیه-میدانیترین-مفهوم-فقهی متن گفت و گو را اینجا ببینید.] | ||
# أحكام الحسبة في الإسلام، أبو عبدالله المبارك، ۲۰۱۵م. [https://www.noor-book.com/كتاب-احكام-الحسبه-في-الاسلام-pdf درسنامه را اینجا ببینید.] | # أحكام الحسبة في الإسلام، أبو عبدالله المبارك، ۲۰۱۵م. [https://www.noor-book.com/كتاب-احكام-الحسبه-في-الاسلام-pdf درسنامه را اینجا ببینید.] |
ویرایش