رحم جایگزین (منابع مطالعاتی)

رحم جایگزین یا مادر جانشین یکی از گونه‌های تلقیح مصنوعی و درمان‌‌های جدید ناباروری است. پژوهندگان دانش‌های فقه و حقوق درباره احکام فرزندی که از این طریق متولد می‌شود آثار متعددی نوشته‌اند. و نیز از آنجا که این روش مبتنی بر مشارکت افرادی غیر از زوج و زوجه در فرایند باروری است و ممکن است قراردادی بین افراد نوشته شود، محققان درباره ماهیت فقهی و حقوقی قرارداد اجاره رحم نیز پژوهش کرده‌اند.

آخرین ویرایش: ۱۴۰۰/۱۰/۹

همه منابع مطالعاتی

کتاب‌ها

فارسی

  1. بررسی حقوقی وضعیت احوال شخصیه فرد متولد شده از اهدای جنین، فاطمه اژدری با همکاری وحید صیادی، تهران، نشر رزا، ۱۳۹۸ش. فهرست کتاب را از اینجا ببینید
  2. قرارداد رحم اجاره‌ای و اهدای گامت (مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق ایران)، وجیهه یحیی‌زاده اردستانی، تهران، سنجش و دانش، ۱۳۹۸ش.
  3. رحم اجاره‌ای یا جایگزین از منظر فقهی و حقوق، خدیجه سیدی، تهران، گروه آموزشی مدرس؛ سنجش و دانش، ۱۳۹۸ش.
  4. رحم اجاره‌ای، طیبه خلقی، قم، واصف لاهیجی، ۱۳۹۸ش.
  5. رحم اجاره‌ای از دیدگاه حقوقی، ملیحه‌سادات حسینی حجةآبادی، تهران، سخنوران، ۱۳۹۶ش.
  6. بررسی فقهی رحم اجاره‌ای، ملیحه‌سادات حسینی حجة‌آبادی، تهران، سخنوران، ۱۳۹۶ش.
  7. بررسی اجاره رحم از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی، جبراییل فولادیان قراخانلو، تبریز، تام آی، ۱۳۹۶ش. فهرست کتاب را از اینجا ببینید
  8. مادران جانشین، اخگر تقی‌پور، تهران، کلبه هنر، ۱۳۹۵ش.
  9. مسائل فقهی و حقوقی رحم اجاره‌ای (مادر جایگزین) در حقوق ایران و انگلیس، زهره هاشمی، تهران، دانشگاهیان، ۱۳۹۵ش.
  10. بررسی حقوقی اجاره رحم در ایران و مطالعه تطیبقی آن با ایالات متحده آمریکا، محمدتقی جلالیان، تهران، کتاب آوا، ۱۳۹۵ش.
  11. رحم جایگزین از دیدگاه فقه معاصر، محمد بابکی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، ۱۳۹۵ش.
  12. بررسی وضعیت فقهی، حقوقی رحم جایگزین در ایران، علی نصراللهی دهاقانی، اصفهان، نشر دارخوین، ۱۳۹۵ش.
  13. اجاره رحم (از منظر فقه و حقوق موضوعه ایران)، اسلام باباخانی و حسین کاکاوند و مریم جعفرپور، کرج، نشر مدیر فلاح، ۱۳۹۴ش.
  14. بررسی چالش‌های فقهی-حقوقی دایگی پیش از تولد در رحم جایگزین، مهدی روشنک‌منش، تهران، پلک، ۱۳۹۴ش.
  15. احکام استفاده از رحم جایگزین، وحید زارعی‌شریف، رشت، نشر وارسته، ۱۳۹۴ش.
  16. اهدای جنین و احکام آن از نگاه فقه و حقوق موضوعه، مهدی احمدی‌نیا، همدان،‌ طرحان، ۱۳۹۳ش.
  17. اثبات مشروعیت رحم جایگزین در فقه و حقوق اسلامی، سید محمد هاشمی، رشت، ۱۳۹۳ش.
  18. رحم جایگزین در درمان ناباروری از دیدگاه پزشکی، فقهی و حقوقی، تکتم باقری‌نسب، تهران، جاودانه، ۱۳۹۱ش.
  19. بررسی چالش‌های فقهی و حقوقی رحم جایگزین، زهرا توکلیان حقیقی و زهرا گواهی، مشهد، قاف مشهد الرضا(ع)، ۱۳۸۹ش.
  20. بررسی تطبیقی فقهی و حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین، عاصف حمدالهی و محمد روشن، تهران، نشر مجد،‌ ۱۳۸۸ش.
  21. رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش. این کتاب مجموعه‌ای از ۲۹ مقاله است که ۵ مقاله فقهی و ۹ مقاله حقوقی را نیز شامل می‌شود.
  22. اهدای گا‌مت‌ و جنین‌ در درما‌ن‌ نا‌با‌روری از دیدگا‌ه‌ پزشکی‌، فقهی‌، حقوقی‌ ... (مجموعه‌ مقا‌لات‌)، مجموعه نویسندگان، تهران، پژوهشکده ابن‌سینا و انتشارات سمت، ۱۳۸۵ش. فهرست کتاب را از اینجا ببینید
  23. بررسی حقوقی روش‌های نوین باروری مصنوعی مادر جانشین، اهداء تخمک، جنین، مطالعه تطبیقی حقوق ایران و اسلام و سیستم‌های حقوقی خارجی، عباس نایب‌زاده، تهران، نشر مجد، ۱۳۸۰ش.

کتاب‌های عربی

  1. إشكالیات الرحم البدیل و اثبات النسب فی صور الإخصاب الإصطناعی، حیدر حسین کاظم الشمری، مصر، قاهره، المرکز القومی للإصدارات القانونیة، ۲۰۱۶م.
  2. إیجار الرحم: دراسة مقارنة، هیام اسماعیل سحماوی، مصر، اسکندریه، دار الجامعة الجدیدة، ۲۰۱۳م.
  3. تأجیر الأرحام فی ضوء قواعد الحلال و الحرام، عبدالحلیم محمد منصور علی، اسکندریة، المکتب الجامعی الحدیث، ۲۰۱۳م.
  4. استئجار الأرحام من منظور اسلامی: بحث فقهی مقارن، عبدالفتاح محمود ادریس، ریاض، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الإسلامیة، ۲۰۱۱م.
  5. حکم استئجار الأرحام، محمد عبدربه محمد السبحی، اسکندریة، دار الجامعة الجدیدة للطبع و النشر و التوزیع، ۲۰۰۸م.
  6. الرحم المستأجر و بنوک الأجنة و الحکم الفقهی و القانونی لهما، شوقی زکریا الصالحی، مصر، دسوق، دار العلم و الإیمان للنشر و التوزیع، ۲۰۰۷م.
  7. عقد إجارة الأرحام بین الحظر و الإباحة، حسنی محمود عبدالدایم، مصر، اسکندریة، دار الفکر الجامعی، ۲۰۰۷م.
  8. موقف الشریعة الأسلامیة من تأجیر الأرحام دراسة مقارنة، حسنی عبدالسمیع ابراهیم، قاهره، مکتبة نانسی دمیاط، ۲۰۰۶م.
  9. النسب فی الإسلام و الأرحام البدیلة، أحمد نصر الجندی، مصر، دار الکتب القانونیة، ۲۰۰۳م. کتاب را از اینجا ببینید
  10. أطفال الأنابیب بین العلم و الشريعة، زیاد أحمد سلامة، بیروت، الدار العربیة للعلوم، ۱۹۹۶م. کتاب را از اینجا ببینید

پایان‌نامه‌ها

فارسی

  1. مستحدثات ارث حمل بین مذاهب اسلامی با تأکید بر مذهب اهل بیت و حنفیه، رعد کاطع عبد، مجتمع آموزش عالی فقه،‌ جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۹ش. گزارش پایا‌نامه در سامانه گنج. پایان‌نامه دکتری تخصصی به زبان عربی.
  2. چالش‌های اختلاط نسب در باروری‌های نوین پزشکی با تکیه بر مفهوم مادر، مرضیه هنرور، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی،‌ دانشگاه اردکان، ۱۳۹۹ش. گزارش پایان‌نامه در سامانه گنج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  3. بررسی فقهی و حقوقی ارث در تلقیح مصنوعی و اجاره رحم،‌ نگار قربان‌زاده، دانشکده حقوق، مؤسسه آموزش عالی اشراق، ۱۳۹۹ش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  4. بررسی اجاره رحم در حقوق ایران و فرانسه، زینب کاوسی، مؤسسه آموزش عالی شفق، ۱۳۹۸ش. گزارش پایان‌نامه در سامانه گنج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  5. بررسی تطبیقی رحم جایگزین از منظر مذاهب اسلامی، سید محمد موسوی، مجتمع آموزش عالی مشهد، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۸. صفحات نخست پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  6. بررسی فقهی نفقه در رحم اجاره‌ای، فاطمه درویش، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۸ش. صفحات نخست پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  7. بررسی احکام و آثار نسب و تابعیت در رحم اجاره‌ای، لیلا افتاده،‌ مرکز پیام نور مشهد، ۱۳۹۸ش. گزارش پایان‌نامه در سامانه گنج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  8. بررسی حقوق نوزادان متولد از قرارداد رحم اجاره‌ای، مقصود درویشی دیوانمراد، دانشگاه آزاد بندرعباس، ۱۳۹۷ش. صفحات نخست پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  9. بررسی وضعیت حقوقی فرزندان ناشی از انتقال جنین در حقوق ایران، اسماعیل فلاح، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۷ش. گزارش پایان‌نامه در سامانه گنج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  10. ابعاد حقوقی اهداء جنین، محمد دوزوری، مؤسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد
  11. بررسی فقهی و حقوقی اجاره رحم، ملیحه خادملو، مؤسسه آموزش عالی ادیب مازندران، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  12. جنبه‌های قانونی اجاره رحم (بارداری توسط شخص غیر)، اسیل کریم عیدان، ۱۳۹۶ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد به زبان عربی و ناظر به قانون کشور عراق است.
  13. ارث کودکان آزمایشگاهی،‌ مژده رضائیان منشادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۵ش. پایا‌ن‌نامه را از اینجا ببینید. پایا‌ن‌نامه کارشناسی ارشد.
  14. رحم جایگزین از دیدگاه فقهی و حقوقی، مجتبی رجب‌پور گنجی، مؤسسه آموزش عالی پارسا، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  15. نسب و حقوق مدنی طفل ناشی از اهدای نطفه و جنین اهدایی در فقه امامیه و حقوق ایران، فرنگیس عامریان،‌ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  16. بررسی جضانت طفل متولد از رحم اجاره‌ای در فقه و حقوق، محبوبه جهان‌نما رحیمی،‌ دانشکده علوم انسانی،‌ دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناس ارشد.
  17. احکام رحم اجاره‌ای از منظر فقه فریقین و حقوق موضوعه ایران، عادل ولی‌پور، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،‌ دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، ۱۳۹۳ش. پایان‌نامه دکتری تخصصی.
  18. بررسی احکام جنین آزمایشگاهی از منظر فقه و حقوق اسلامی، علی محمودی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  19. بررسی ماهیت و آثار قرارداد استفاده از رحم جایگزین در حقوق ایران، مهدی جلیلی، دانشگاه علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۰ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  20. بررسی رحم جایگزین در حقوق ایران، بهروز یارعلی،‌ دانشکده ادبیات و علوم انسانی،‌ دانشگاه تربیت معلم سبزوار، ۱۳۹۰ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  21. بررسی جایگاه نهاد اجاره رحم در فقه و حقوق ایران، عنایت آقایی، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  22. بررسی اهدای گامت، جنین و اجاره رحم در فقه و حقوق با در نظر گرفتن اخلاق پزشکی، فرشته عباسی، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ش. پایا‌ن‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  23. بررسی فقهی و حقوقی موضوع رحم اجاره‌ای و اهداء گامت در ایران، سمیرا مسعودی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۹ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  24. احکام اجاره رحم و فرزند متولد از آن در فقه شیعه و حقوق ایران، اکرم برزگری، دانشکده الهیات، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  25. بررسی مشروعیت و صحت قراردادهای اجاره رحم در شرع اسلام و قانون ایران و آثار آن، محمدحسین شریفی زارچی، دانشگاه قم، ۱۳۸۸ش. گزارش پایان‌نامه در سامانه گنج
  26. لقاح مصنوعی و اهداء جنین در فقه و حقوق، محمدصالح آل داود، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۸۵ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  27. رابطه حقوقی و شرعی کودک با صاحبان جنین، محسن فرخی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  28. حقوق جنین انتقال یافته، عباس نایب‌زاده، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۹ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

پایان‌نامه‌های عربی

  1. مدی مشروعیة تأجیر الأرحام فی القانون و الشریعة الأسلامیة، عذراء محمدحسین السامرائی، کلیة القانون، جامعة عمان العربیة، ۲۰۱۸م.

مقاله‌ها

فارسی

  1. تحلیل فقهی و حقوقی آثار تلقیح مصنوعی به وسیله اجاره رحم، حسن حیدری، فصلنامه الکترونیکی پژوهش‌های حقوقی قانون‌یار، دور دوم، شماره ۵، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  2. بازخوانی ضوابط شرعی نسب در تلقیح مصنوعی با هدف شناسایی احکام اطفال سه والدی، سید رضا جباری و سید حسن عابدیان کلخوران و علیرضا عسکری، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره۳۷، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  3. جستاری در مبانی فقهی مشروعیت تشکیل بانک جنین و تأثیر آن بر تحکیم خانواده، مریم آقای بجستانی و فریده تاجفر، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، شماره۶۸، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  4. چگونگی انتساب طفل به والدین در رحم جایگزین از دیدگاه فقه، حمیده ستوده، فصلنامه فقه اهل بیت، شماره۹۲، ۱۳۹۶ش. مقاله در پایگاه نورمگز.
  5. اجاره رحم، علی‌مراد مهاجری، دوفصلنامه تا اجتهاد، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
  6. واکاوی چالش‌های فقهی، اخلاقی استفاده از رحم جایگزین، مهسا شیروی و مهرزاد کیانی، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره۲۷، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  7. بررسی فقهی حقوقی حق توارث فرزندان متولد از اهدای جنین، صدیقه مهدوی کنی و عاطفه ذبیحی بیدگلی و سمیه حمزه‌خانی، فصلنامه فقه پزشکی، شماره ۲۴-۲۵، ۱۳۹۴ش. مقاله را از اینجا ببینید
  8. ماهیت حقوقی قرارداد روش استفاده از مادر جانشین، سید محمدصادق طباطبایی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، شماره۹، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
  9. حقوق مالی و غیرمالی کودکان متولد از روش رحم جایگزین، سید محمدصادق طباطبائی و مهدی جلیلی، فصلنامه حقوق پزشکی، شماره۳۰، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا ببینید
  10. رحم جایگزین از دیدگاه حقوقی، سید غلامعلی جورسرایی، ابوذرنعلی‌اکبری سفیدداربن، فاطمه‌زهرا رجبی، حمیده کوهی، فصلنامه اسلام و سلامت، دوره اول، شماره ۲، ۱۳۹۳ش. مقاله را از اینجا بخوانید
  11. بررسی احکام فقهی-حقوقی کودکان متولد شده از رحم جایگزین، صدیقه مهدوی کنی، بهناز احمدوند، انسیه نوراحمدی، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره۳۱، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
  12. ماهیت حقوقی قراردادهای رحم جایگزین، حمیدرضا صالحی،‌ فصلنامه حقوق پزشکی، شماره ۱۳-۱۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
  13. عنوان، ماهیت و اطراف قرارداد حمل جایگزین ساده، سید محمد آذین و رضا عمانی سامانی، فصلنامه حقوق پزشکی، شماره ۱۳-۱۴، ۱۳۹۲ش. مقاله را از اینجا ببینید
  14. بررسی و تحلیل نسب کودک حاصل از رحم استیجاری از دیدگاه فقهی، اسدالله لطفی، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، شماره ۸۸، ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
  15. حکم فقهی رحم اجاره‌ای، نسرین کریمی و زهرا مهتری، فصلنامه مطالعات فقهی و فلسفی، شماره ۱۲،‌ ۱۳۹۱ش. مقاله را از اینجا ببینید
  16. احکام حقوقی طفل حاصل از رحم جایگزین، اسدالله لطفی و صالح سعادت، فصلنامه حقوق خصوصی، شماره ۱۹، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
  17. احکام وضعی طفل متولد از رحم جایگزین در رابطه با توارث و نفقه، عاصف حمداللهی و بهزاد پورسید، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، شماره ۳۰، ۱۳۸۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
  18. ناباروری و پژوهشی تطبیقی درباره اجاره و عاریه رحم، علی شریف، مجله کانون وکلا،‌ شماره ۲۰۲-۲۰۳، ۱۳۸۷ش. مقاله در پایگاه نورمگز
  19. ماهیت حقوقی قرارداد رحم جایگزین، حمید رحمانی منشادی، فصلنامه حقوق پزشکی، شماره ۶،‌ ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  20. نسب طفل متولد از رحم جایگزین، محمد روشن و عاصف حمداللهی، پژهش‌نامه حقوق اسلامی، شماره ۲۸، ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  21. قراردادهای رحم جایگزین (دایگی پیش از تولد) در حقوق ایران، سید مرتضی قاسم‌زاده،‌ فصلنامه باروری و ناباروری، شماره ۳۵، ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  22. ماهیت قرارداد استفاده از رحم جایگزین، مهدی علیزاده، فصلنامه تخصصی الهیات و حقوق، شماره ۲۳، ۱۳۸۶ش. مقاله را از اینجا ببینید
  23. احکام وضعی رحم جایگزین،‌ سحر ساعدی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  24. بررسی احکام وضعی استفاده از رحم جایگزین، زهرا گواهی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  25. مادر جایگزین و راه‌های مادرشدن، سید مهدی موحد ابطحی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  26. واکاوی احکام فقهی نسب در کودک متولد از رحم جانشین، حسین ناصری، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش. و نیز در فصلنامه باروری و ناباروری، شماره ۳۴، ۱۳۸۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
  27. صحت قرارداد استفاده از رحم جایگزین، محمدتقی جلالیان، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  28. مسئولیت مدنی ناشی از رحم جایگزین، حبیب‌الله رحیمی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  29. قرارداد استفاده از رحم زن، هامیرا رخشنده‌رو، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  30. حقوق اشخاص ثالث در قرارداد مادر جانشین، غلامعلی سیفی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  31. اجاره رحم در حقوق ایران، سید مرتضی قاسم‌زاده، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  32. توالد بدون عشق، ناصر کاتوزیان، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  33. وضعیت حقوقی قرارداد استفاده از روش رحم جانشین، میرقاسم جعفرزاده، پژوهش‌نامه حقوق و علوم سیاسی، شماره ۲-۳، ۱۳۸۵ش. مقاله را از اینجا ببینید
  34. نسب ناشی از لقاح مصنوعی با دخالت عامل بیگانه، سید طه مرقاتی، مجله مقالات و بررسی‌ها، شماره ۶۴۹، ۱۳۸۳ش. مقاله را از اینجا ببینید.

عربی

  1. استئجار الأرحام کنوع جدید من الأتجار بالبشر بین الشرعیة و التجریم فی ظل أحکام الشریعة الإسلامیة و الإتفاقات الدولیة، فاطمه محمد عبدالله، مجله جیل، شماره ۴۰، ۲۰۲۰م. مقاله را از اینجا ببیند
  2. إستئجار الأرحام فی الفقه الإسلامی: دراسة فقهیة مقارنة، حفیظة بدر عبدالحمید اسماعیل، مجله حولية کلية الدراسات الإسلامية والعربية بنات بالزقازيق، شماره ۹، ۲۰۱۹م. مقاله را از اینجا ببینید
  3. نسب الطفل الناتج عن التلقیح الصناعی خارج إطار العلاقة الزوجیة دراسة مقارنة، مجلة القانون و الأعمال الدولیة، شماره ۱۸، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
  4. تأجیر الأرحام فی الفقه الإسلامی دراسة مقارنة، فاطمه المتولی عبده محمد، مجلة کلیة الشریعة و القانون بتفهنا، مجلد ۱۵، شماره ۵، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا ببینید
  5. استئجار الأرحام و الآثار المترتبة علیه، کریمة عبود جبر، مجلة أبحاث کلیة التربیة الأساسیة، جلد ۹، شماره ۳، ۲۰۱۰م. مقاله را از اینجا ببینید
  6. الرحم البدیل، محمد محمدی قائینی، در رحم جایگزین، جمعی از نویسندگان، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۶ش.
  7. تأجیر الأرحام فی الفقه الإسلامی، هند الخولی، مجلة جامعة دمشق للعلوم الإقتصادیة و القانونية، مجلد ۲۷، شماره ۳، ۲۰۱۱م. مقاله را از اینجا ببیید.
  8. إجارة الأرحام بین الطب و الشریعة الإسلامیة، محمد محمود حمزة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۷م.
  9. الأم البدیلة (أو الرحم المستأجر) رؤیة اسلامیة، عارف علی عارف، مجلة الفکر الإسلامی المعاصر، دوره ۵، شماره۱۹، ۱۹۹۹م. مقاله را از اینجا ببینید
  10. القواعد الفقهیة الحاکمة لاستئجار الأرحام دراسة فقهیة مقارنة، أحمد عبدالله راجح العتیبی، مجلة الدراسات العربیة، جامعة المنیا. [https://ebook.univeyes.com/12ل

منابع مطالعاتی وابسته