فقه معاصر:پیش‌نویس آیه ۲ سوره مجادله
متن آیه
الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَائِهِمْ مَا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ ۖ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ
ترجمه
کسانی از شما که با زنان خود ظهار کنند آنها مادر حقیقی شوهران نخواهند شد بلکه مادر ایشان جز آن که آنها را زاییده نیست و این مردم سخنی ناپسند و باطل می‌گویند، و خدا را عفو و بخشش بسیار است.
شرح فقهی
ظهار به معنای این است که مردی به همسر خود بگوید: «تو بر من حرام شدی، مانند مادرم». این عمل در زمان جاهلیت رواج داشته و مردان با این کار، خود را از همسرشان جدا می‌کردند.
اهمیت آیه ۲ سوره مجادله در بحث ظهار:
- تکذیب ادعای ظهار: این آیه به صراحت بیان می‌کند که همسر، مادر مرد نیست و این ادعا دروغ و باطل است.
- حرام بودن ظهار: آیه با بیان اینکه ظهار سخن زشت و باطلی است، به حرمت این عمل تاکید می‌کند.
- تعیین کفاره: آیات بعدی این سوره، کفاره برای کسانی که مرتکب ظهار می‌شوند، تعیین می‌کند.
کاربردهای فقهی آیه ۲ سوره مجادله:
- اثبات بطلان نکاح: با استناد به این آیه، نکاحی که با ظهار صورت گرفته، باطل است و احکام مربوط به نکاح باطل بر آن جاری می‌شود.
- تعیین احکام مربوط به طلاق: در صورتی که مردی بعد از ظهار پشیمان شود، احکامی مانند آزاد کردن بنده یا روزه گرفتن برای او تعیین می‌شود.
- بررسی آثار ظهار بر روابط زوجین: این آیه و آیات بعدی آن، آثار ظهار بر روابط زوجین و حقوق و تکالیف آنها را مشخص می‌کند.
به طور خلاصه:
آیه ۲ سوره مجادله، یکی از آیات مهم در بحث فقهی ظهار است که با بیان بطلان ادعای ظهار و حرمت این عمل، نقش مهمی در تعیین احکام مربوط به آن ایفا می‌کند.
کاربرد در مباحث فقهی
- شبیه‌سازی انسان
- همزادسازی انسان
- نسب فرزند متولد شده از رحم جایگزین