ذبح صنعتی (منابع مطالعاتی)
ذبح صنعتی، ذبح حیوانات با دستگاه‌های صنعتی است. در فقه امامی شرایطی برای حلیت ذبیحه بیان شده است. از جمله استقبال قبله، تسمیه (نام بردن نام خدا) و .... با رشد روز افزون جمعیت، برای تأمین نیاز غذایی، روشهای سنتی در تولید و عرضه در همه ابواب ناکارآمد است؛ از این جهت، پای صنعت به میان آمد؛ یکی از مصادیقی که از لحاظ شرعی حساسیت برانگیز بوده و هست بحث سربریدن حیوانات است. حلیت و حرمت استفاده از گوشت و فرآورده‌های آن از لحاظ فقهی منوط به ذبح صحیح با شرایط خاص است که در ذبح صنعتی بعضی از شرایط به نظر مخدوش می‌رسد. لذا فقه معاصر با چالش روبرو شده است: آیا شرایط در ذبح صنعتی مخدوش است؟ در صورت مخدوش بودن شرایط چه راه حلی برای صحت ذبح صنعتی وجود دارد؟ آیا تسمیه برای تک تک حیوانات لازم است یا در دوره ذبح یک بار کفایت می‌کند؟
کتاب‌ها
فارسی
- ذبح در اسلام؛ آثار و احکام مطابق با مذاهب اسلامی، بنیامین شیرخانی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ۱۳۹۸ش. فصل چهارم این کتاب به مباحث ذبح صنعتی اختصاص دارد. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی تطبیقی ذبح شرعی در اسلام، علی مرادزاده، تهران، انتشارات ناد، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ذبح با ابزار جدید؛ بررسی تطبیقی موازین شرعی ذبح، محمد ادیبی‌مهر، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- پژوهشى تطبيقى در احكام فقهى ذبح، محمد رحمانى، تهران، نشر جهاد سازندگی، ۱۳۷۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- الذبح بالمکائن، سید منیر الخباز، به قلم احمد بن حسین العبیدان الأحسائی، قم، انتشارات باقیات، ۱۳۸۹ش. کتاب را از اینجا ببینید
- أحكام الذبح و المستجدات المتعلقة به فی الفقه الإسلامي، أحمد محمد اسماعیل برج، اسکندریة، دار الجامعة الجدیدة، ۲۰۰۴م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بحوث فی الفقه المعاصر، حسن الجواهری، جلد ۲، دار الذخائر، ۱۳۷۹ش. فصل دوم این جلد به مباحث ذبح اختصاص دارد. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- جنس وسیله ذبح، سید حسین رشیدی، فصلنامه جستارهای فقهی و اصولی، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مسائل نوظهور در ذبح شرعی با ابزار جدید، محمد بهرامی خوشکار، محمدحسین محمدی، فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۸-۹، ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ذبح شرعی در اسلام با توجه به مبانی فقه امامیه، محمد نظیر عرفانی، دومین همایش ملی قرآن و علوم زیستی با محوریت غذای سالم، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی مبانی لزوم استقرار حیات در ذبح با دستگاه های مدرن، محمد ادیبی مهر، پژوهش های فقه و مبانی حقوق اسلامی،ش۳ و ۴، ۱۳۸۳ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بى‌هوش کردن حیوانات قبل از ذبح، سید على حسینى، فرهنگ جهاد، سال هشتم، تابستان ۱۳۸۲، شماره ۳۲.مقاله را از اینجا بخوانید
- بررسی تطبیقی اشتراط استقبال ذبیحه و انطباق آن بر روش های مدرنیزه ذبح با دستگاه های جدید، محمد ادیبی مهر، مجله علامه، دوره اول، زمستان ۱۳۸۰،شماره ۲ (۱۶ صفحه - از ۱۸۵ تا ۲۰۰). کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ذبح با دستگاه های جدید و پیشرفته، سید محمود هاشمی شاهرودی، مجله فقه اهل بیت، ش۱، ۱۳۷۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- آلت ذبح حیوان، احمد عابدینی، مجموعه مقالات کنگره اندیشه‌های فقهی امام خمینی، جلد سیزده، ۱۳۷۴ش. مقاله را از اینجا بخوانید
عربی
- الطرق الذبح الحديثة: دراسة فقهیة مقارنة، نسری محمد محمد العزازي، المجلة العلمیة کلیة الدراسات الإسلامیة و العربیة، دمیاط جدید، مجلد ۸، شماره ۸، ۲۰۲۰م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذبائح بين الشریعة الإسلامیة و الممارسة العملیة: دراسة فقهیة مقارنة، جوهرة اسامه ابراهیم محمد، حولیة کلیة الدراسات الإسلامیة و العربیة للبنات بالإسکندریة، عدد۳۲، ج۸، ۲۰۱۶م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- التذكية بالطرائق الحديثة، حمیدة صبار کاظم الأعرجی، مجلة کلیة الدراسات الانسانیة، جامعة الکوفة، شماره ۶، ۲۰۱۶م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الطعام و الشراب بین الحلال و الحرام الذبائح و طرق التذکیة، محمد الهواری، المجلة العلمیة للمجلس الاروبی للإفتاء و البحوث، عدد ۲۱، ۲۰۱۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- هیئات الرقابه الشرعیه علی الاطعمة و الذبائح فی بریطانیا خاصة (طرق الذبح)، صهیب حسن عبدالغفار، مجلة العلمیة للمجلس الاروبی للافتاء و البحوث، العدد ۲۱، ۲۰۱۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام ذبائح غیر المسلمین و اللحوم المستوردة منهم، ثامر عبدالمهدی محمود حتامله، ارائه شده به مؤتمر الدولی لاقتصادیات المنتجات الحلال، ترکیه، ساکاریا، ۲۰۱۵م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذکاة الشرعیة و موقف الفقه الإسلامی من طرق الذبح الحديثة، نادی قبیصي البدوي و حسن عبدالغفار البشیر، مجلة المجمع جامعة المدینة العالمیة، عدد ۱۰، ۲۰۱۴م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذبائح بالصدمة الکهربائیة، تجاني حسن الأمين، عبد الناصر موسى أبو البصل، عكـــرمة سـعيد صــبري، أحمد عبد العليم أبو عليو، عادل عبد القادر محمد صابر، حسين بن عبد الله العبيدي، بحوث الدورة الحادية والعشرين لمجمع الفقه الإسلامي الدولي المجموعة الرابعة، قاهره، مصر، ۲۰۱۳م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذبح الإسلامی و مزایاه و الذبح الغربی و خفایاه، محمد فؤاد البرازی، ارائه شده به مؤتمر الخلیج الأول لصناعة الحلال و خدماته، ۲۰۱۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذبح بالطرق الحديثة و اللحوم المستوردة: دراسة فقهیة، نجلاء عبدالجواد صهوان، حولیة کلیة دراسات الإسلامیة و العربیة للبنات، اسکندریة، مجلد ۲۷، شماره ۴، ۲۰۱۱م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- التذكية الشرعية وأثر طرق الذبح في البلاد غير الاسلامية في اللحوم المستوردة، احمد بن عبدالکریم غنوم، مجلة البحوث الفقهیة المعاصرة، مجلد ۱۸، عدد ۷۱، ۲۰۰۶م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- احکام الذبح بالطرق الحدیثة واللحوم المستوردة: دراسة مقارنة فی الفقه الإسلامی، عطا عبدالعاطی السنباطی، ارائه شده به مؤتمر الذبائح بين الشريعة الاسلامية والممارسة العملية، مصر، قاهره، ۲۰۰۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الممارسات المستحدثة للذبح فی ضوء أحکام الشریعة الإسلامیة، محمد عبدالحلیم عمر، ارائه شده به مؤتمر الذبائح بين الشريعة الاسلامية والممارسة العملية، مصر، قاهره، ۲۰۰۲م. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- الذبح بالمكائن الحديثة، سید محمود هاشمی شاهرودی، مجلة فقه أهل البیت (عربی)، شماره ۱، ۱۴۱۷ق. مقاله را از اینجا بخوانید
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- خوانشی در روایات اهل بیت (ع) درباره ذبح با ابزار، کارشناسی ارشد، جعفر إل فرحان، جامعه المصطفی العالمیه، مدرسه امام مهدی (عج)، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ذبح و شکار با ابزار جدید از دیدگاه فقه اهل بیت علیهم السلام و احناف، سید ابرار حسین شاه، دکتری، مجتمع آموزش عالی فقه، جامعة المصطفی العالمیة، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی احکام ذبح در فقه شافعی با تأکید بر مسائل مستحدثه، رحیم فتاحی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- اصل عدم تزکیه و امکان کاربست آن در تحلیل یا تحریم گوشت حیوانات ذبح شده با روشهای نوین با رویکردی به مبانی امام خمینی، نگار علیزاده، دکتری، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی میزان انطباق ذبح در کشتارگاه‌های صنعتی با موازین فقهی، بهنام فیاض خان محمد، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی مبانی فقهی و حقوقی صید و ذباحه از دیدگاه فریقین، سیدعلی موسوی‌نیا، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام، اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ذبح شرعی با ادوات نوین، سید جواد میرسمیعی، پایان‌نامه حوزوی سطح سه، حوزه علمیه قم، ۱۳۹۳ش.
- ذبیحه در اسلام، صمد مومنی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۷۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
عربی
- احکام الذبائح فی الشریعة: اللحوم المستوردة أنموذجاً، عبدالباسط غندیر، جامعة الشهید حمة لخضر، الجزائر، ۲۰۱۹م. را از اینجا بخوانید پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
منابع دیگر
- احکام الذبائح المذبوحة بالطرق الحدیثة و اللحوم المستوردة، محمد تقی العثمانی الحنفی، منتشر شده در پایگاه صوت العلماء، یادداشت را از اینجا بخوانید