تنزیل اسناد تجاری (منابع مطالعاتی)
تنزیل اسناد تجاری قرادادی است که طبق آن شخص ثالث، دین مدت‌دار بدهکار را پیش از سررسید از طلبکار خریداری می‌کند. ماهیت این قرارداد همان خرید دین است؛ ولی گاهی اوراق و اسناد تجاری که نشان دهنده ایجاد یک دین و بدهی واقعی است را از طلبکار دریافت می‌کند که از همین جهت تنزیل اسناد تجاری نامیده شده است. اصل خرید دین مورد قبول همه فقها بوده است؛ ولی در شرایط آن اختلاف نظرهای وجود دارد. در این مدخل منابع مطالعاتی تنزیل اسناد تجاری و خرید دین را در اختیار پژوهشگران گرامی قرار داده‌ایم.
کتاب‌ها
فارسی
- امهال دین و آثار حقوقی آن در نظام بانکی ایران، ستار شیرعالی، تهران، انتشارات جاودانه، ۱۴۰۳ش.
- تامین مالی پروژه‌های مشارکت عمومی خصوصی از طریق فورفیتینگ با استفاده از ظرفیت بازاربدهی کشور، محمدهادی عابدی، تهران، انتشارات آریا دانش، ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- قواعد حقوقی حاکم بر تنزیل و تضمین اعتبار اسنادی، مرکز مطالعات و نوآوری بانک انصار، تهران، انتشارت دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ۱۳۹۸ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- فورفیتینگ: تأمین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات تجاری، زهره افشار قوچانی، تهران، انتشارات میزان، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خرید دین (بررسی فقهی و حقوقی)، آرش علیزاده نیری، تهران، انتشارات پارسیان کتاب، ۱۳۹۷ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- جایگاه تنزیل در نظام اقتصادی بدون ربا، سیدعبدالحمید ثابت، تهران، انتشارات دانشگاه غیردولتی عدالت، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- خرید دین در فقه و حقوق ایران، داوود داداش‌نژاد و مهدی خان‌بیکی، تهران، انتشارت قانون یار، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تنزیل اسناد تجاری، عبداله بهارلویی، قم، ناشر مؤلف، ۱۳۹۶ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی خرید دین با نگاهی تطبیقی به فقه و حقوق ایران، رؤیا سلیم‌پور، تهران، انتشارات نگاه بینه، ۱۳۹۵ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مقررات متحدالشکل خرید دین (URF ۸۰۰)، فریده تذهیبی و نسرین جعفری، تهران، انتشارات جنگل، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی وضعیت حقوقی قرارداد بیع دین در ایران، وحید محمدی و محمدرضا اسدزاده، تبریز، انتشارات درویش، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تنزیل اسناد تجاری در نظام حقوقی ایران، شهرزاد اونق، تهران، انتشارات دادنامه، ۱۳۹۳ش. این کتاب پایان‌نامه نویسنده بوده است. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- آئین تنظیم قرارداد (بیع، فروش اقساطی، سلف و خرید دین)، سکینه کشاورز معتمدی، تهران، انتشارات امیدان، ۱۳۸۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی - اقتصادی اوراق قرضه در بازارهای پول و سرمایه ایران، حسین عیوضلو، تهران، انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی، ۱۳۸۳ش.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- بیع الدین فی الفقه الإسلامی وأثره علی الأزمات المالیة، کامل صکر القیسی، دار النهضة العربیة للنشر والتوزیع، ۲۰۱۶م.
- بیع الدین وتطبیقاته المعاصرة فی الفقه الإسلامی `دراسة مقارنة، محمد إبراهیم سعد النادی، مکتبة الوفاء القانونیة، ۲۰۱۶م.
- بیع الدین وتطبیقاته المعاصرة فی الفقه الإسلامی، أسامة بن حمود اللاحم، دار المیمان للطباعة والنشر والتوزیع، ۲۰۱۳م.دسترسی به کتاب از اینجا و اینجا
- بیع الدین وأحکامه، مجموعه مقالات همایشی، عبدالله بن عبد الرحمن البسام و دیگران، کتاب را از اینجا بخوانید
- بیع الدین فی الشریعة الإسلامیة، وهبة بن مصطفی الزحیلی، مرکز النشر العلمی، جامعة عبدالعزیز، ۱۴۱۹ق.کتاب را از اینجا بخوانید
مقاله‌ها
فارسی
- امکان‌سنجی تحقق ربا در تنزیل اسناد تجاری مقاله، سید عباس جزایری، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره ۲۳، ۱۴۰۰ش.
- اسناد خزانه اسلامی: ابزاری نوین در تأمین مالی، سینا خردیار و مصطفی ملکی و عسکر پوررضا، فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی، شماره ۳۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- تحلیلی بر ابعاد فقهی اسناد خزانه اسلامی منتشره در ایران، محمد توحیدی، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالی، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- طراحی بازار بین بانکی براساس دیدگاه متخصصان فقهی در نظام پولی و مالی ایران، سید سعید شمسی نژاد و سید عباس موسویان، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی تأثیر انتشار اسناد خزانه اسلامی بر پایداری مالی دولت ایران با رویکرد مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، محمدحسین صدرایی و محمدجواد شهرکی و حسین توکلیان، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره ۹۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- ماهیت قرارداد فورفیتینگ (تنزیل قطعی) در حقوق ایران و آمریکا، محمدعلی مهدوی ثابت و سعید حقیقی، دوفصلنامه آموزه‌های حقوقی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- روابط حقوقی اطراف و ابزارهای تأمین مالی در قرارداد فورفیتینگ؛ مطالعه موردی برات، مهدی رشوند و سید علی‌اکبر طبایی عقدا و سعید حقیقی، دوفصلنامه حقوق فناوری‌های نوین، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی ماهیت اسناد خزانه اسلامی در ایران، ابوالقاسم اثنی عشری و محمدمهدی نجفی علمی و اصغر ابوالحسنی هستیانی و کامران ندری، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره ۹۸، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در نظام بانکی ایران، مرتضی قاسم‌زاده و فاطمه فلاح نژاد، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره ۸۵، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی، سینا نجفی، فصلنامه مطالعات نوین بانکی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- بررسی ماهیت فورفیتینگ در مقایسه با سایر طرق تأمین مالی در حقوق ایران، زهره افشار قوچانی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، شماره ۲۸، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- بررسی ماهیت و وضعیت حقوقی قرارداد خرید دِین با امعان نظر به موازین فقهی و مقررات بانکی، محمود عربشاهی کریز و مجتبی زاهدیان، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۳۹، ۱۳۹۸ش.
- تحلیل فقهی و حقوقی اسناد خزانه اسلامی (نوع اول)، سید محمدرضا حسینی، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- طراحی صندوق سرمایه‌گذاری خرید دین سازگار با فقه امامیه، سید محمدعلی ترابی و رضا یارمحمدی و سید عباس موسویان، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی سود بانکی، رحمت الله اخلاقی، دوفصلنامه معارف اسلامی و اقتصاد، شماره ۷، ۱۳۹۷ش.
- ماهیت قرارداد فورفیتینگ در حقوق ایران و آمریکا، سید علی اکبر طبایی، سعید حقیقی، فصلنامه تعالی حقوق، شماره ۲۱، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- بررسی روابط میان طرفین اصلی قرارداد فورفیتینگ با الهام از مجموعه قواعد متحدالشکل فورفیتینگ و کنوانسیون سازمان ملل متحد دربارهٔ واگذاری مطالبات، ابراهیم عبدی پور و زهره افشار قوچانی، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- بررسی آثار اقتصادی و مفاهیم فقهی عقود سه‌گانه جدید استصناع، خرید دین و مرابحه به عنوان ابزارهای نوین بانکداری اسلامی، جعفر قادری و بهنام ایزدی، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره ۲۰، ۱۳۹۶ش.
- اوراق خرید دین ابزاری مؤثر در تأمین سرمایه در گردش شرکتها، سعید احمدی و محمدمهدی دژدار، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- اوراق خرید دین ابزاری مؤثر در تأمین سرمایه در گردش شرکتها، سعید احمدی و محمدمهدی دژدار، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- به کارگیری اسناد خزانه اسلامی در بازار بین بانکی ایران، سید سعید شمسی نژاد و محمد طالبی، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- بررسی مبانی فقهی معاملات غیر نقدی، سید حسن امامیان، دوفصلنامه معارف فقه علوی، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در نظام بانکداری اسلامی، سید مصطفی محقق داماد و جمشید شیری و فروغ قاسمی، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۱۳، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی تنزیل اسناد تجاری، صدیقه هجینی نژاد و عباس قاسمی حامد و عباس عرب مازار، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش.
- بررسی فقهی حقوقی تنزیل اسناد و اوراق بهادار با تأکید بر مقررات جدید بانکی، بهمن گلنار کریمی و جمشید شیری، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش.
- تنزیل اسناد تجاری از دیدگاه فقهی و حقوقی، زینب ادبی و علیرضا لطفی و صالح عین اللهی، کنگره بین‌المللی جامع حقوق ایران، ۱۳۹۵ش.
- امکان‌سنجی فقهی استفاده از صکوک بیع دین جهت عملیات بازار باز بانک مرکزی؛ دلالت‌هایی جهت تقویت بازار بدهی اسلامی در کشور، سید عباس موسویان و کامران ندری و حسین میسمی، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی ماهیت تنزیل اسناد تجاری با تأکید بر مقررات بانکی کشور، حجت مبین و امین امیرحسینی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- صکوک بیع دین: ابزاری نوین جهت سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی، حسین میسمی، فصلنامه تازه‌های اقتصاد، شماره ۱۴۳، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- تحلیل ماهیت حقوقی و مشروعیت تنزیل اسناد تجاری بر مبنای ماهیت بسیط و مرکب در فقه و اندیشه‌های حقوقی، مرتضی شهبازی نیا و شهرزاد اونق، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت خرید دین (تنزیل اسناد و اوراق تجاری) در بانکداری اسلامی از منظر فقه امامیه، فاطمه عقبائی و مصطفی رجائی پور، فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، شماره ۳، ۱۳۹۲ش.
- بررسی فقهی عقود مرابحه، خرید دین و استصناع، فرشته ملاکریمی، فصلنامه تازه‌های اقتصاد، شماره ۱۳۳، ۱۳۹۰ش.
- مرابحه، خرید دین و استصناع، پژوهشکده پولی و بانکی، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- امکان‌سنجی فقهی تشکیل بازار بین بانکی در بانکداری اسلامی، سید عباس موسویان و مهدی اللهی، دوفصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۳۸، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
- سپرده‌های بانکی با سود معین بر مبنای بیع دین، حسین داورزنی و سید محمد رضوی و سعید ابراهیمی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش پول، تنزیل سفته و استفاده از حیله‌های شرعی با تأکید بر دیدگاه‌های امام خمینی و شهید مطهری، محسن خزعلی، فصلنامه علمی پژوهشی متین، شماره ۲۳ و ۲۴، ۱۳۸۳ش. از اینجا ببینید
- م‍وض‍وع‌ش‍ن‍اس‍ی بیع دین، ع‍ب‍دال‍ح‍م‍ی‍د ثابت، فصلنامه فقه اه‍ل ب‍ی‍ت، شماره ۳۱، ۱۳۸۱ش.
- خرید و فروش دین (تنزیل)، سید باقر موسوی، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۷، ۱۳۸۱ش.
عربی
- بیع الدین وأحکامه فی الفقه الإسلامی، محمد بلیه حمد العجمی، مصر، مجلة کلیة الشریعة والقانون بأسیوط، شماره ۳۳، جلد ۵، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- بیع الدین وتطبیقاته المعاصرة: دراسة فقهیة مقارنة بالقانون المدنی الکویتی، فهد العیفی عبید الدوسری، مصر، مجلة کلیة الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنین بالقاهرة، شماره ۳۷، جلد ۳، ۲۰۱۹م.مقاله را از اینجا بخوانید
- بیع الدین فی المعاملات المصرفیة المعاصرة من خلال جدولة الدیون وتوریقها: دراسة مقارنة، أسامة محمد زغلول متولی مرسی، مصر، مجلة کلیة الشریعة والقانون بتفهنا الأشراف، شماره ۲۰، جلد ۶، ۲۰۱۸م.
- صور بیع الدین المعاصرة وأثرها علی الاقتصاد الإسلامی: دراسة شرعیة، جوزاء بنت بادی بن سعید العتیبی، مصر، مجلة القراءة والمعرفة، جلد ۲۰۶، ۲۰۱۸م.
- التطبیق المعاصر لبیع الدین بالدین وموقف الشریعة الإسلامیة منه، مفیدة عبدالوهاب محمد ابراهیم، مصر، حولیة کلیة الدراسات الإسلامیة والعربیة للبنات بالزقازیق، شماره ۵، جلد ۱، ۲۰۱۵م.
- تقریر عن رسالة دکتوراة بعنوان بیع الدین وتطبیقاته المعاصرة فی الفقه الإسلامی، علی بن إبراهیم القصیر، عربستان سعودی، دراسات إسلامیة، شماره ۲۲، ۲۰۱۴م.
- بیع الدیون، الصدیق محمد الأمین الضریر، سودان، مجلة مجمع الفقه الإسلامی، شماره ۶، ۲۰۱۱م.
- بیع الدین فی المصرفیة الإسلامیة أسبابه وأحکامه الفقهیة، عافه محمد سعید عثمان، قطر، ۲۰۱۱م. از اینجا ببینید
- بیع الدین بالعروض فی المؤسسات المالیة: دراسة فقهیة تقویمیة، عبدالرزاق بن عبدالمجید آلارو، عربستان سعودی، دراسات إقتصادیة إسلامیة، شماره ۲، جلد ۱۷، ۲۰۱۱م.
- صور بیع الدین ابتداء: دراسة فقهیة تطبیقیة، خالد بن مفلح بن عبدالله آل حامد، عربستان سعودی، مجلة العلوم الشرعیة، شماره ۱۵، ۲۰۱۰م.
- بیع الدین الثابت فی الذمة قبل قبضه دراسة فقهیة تأصیلیة تطبیقیة، خالد بن مفلح بن عبد الله آل حامد، مجلة العدل، شماره ۴۲، ربیع الآخر ۱۴۳۰ق. مقاله را از اینجا بخوانید
- موقف الشریعة الإسلامیة من بیع الدین: دراسة فقهیة تأصیلیة مقارنة، ناصر أحمد إبراهیم النشوی، مصر، مجلة کلیة الشریعة والقانون بطنطا، شماره ۲۱، ۲۰۰۶م.
- بیع الدین، الصدیق محمد الأمین الضریر، عربستان سعودی، أعمال وبحوث الدورة السادسة عشر للمجمع الفقهی الاسلامی بمکة المکرمة، جلد ۱، ۲۰۰۲م.
- بیع الدین أحکامه - تطبیقاته المعاصرة، نزیه کمال حماد، عربستان سعودی، أعمال وبحوث الدورة السادسة عشر للمجمع الفقهی الاسلامی بمکة المکرمة، جلد ۱، ۲۰۰۲م.
- بیع الدین والأوراق المالیة وبدائلها الشرعیة، محمد تقی العثمانی، عربستان سعودی، دراسات إقتصادیة إسلامیة، شماره ۱، جلد ۷، ۲۰۰۰م.
- بیع الدین وسندات القرض وبدائلها الشرعیة فی مجال القطاع العام والخاص، سامی حسن حمود، عربستان سعودی، دراسات إقتصادیة إسلامیة، شماره ۲، جلد ۷، ۲۰۰۰م.
- أحکام بیوع الدین، عبدالله بن سلیمان بن محمد ابن منیع، عربستان سعودی، مجلة البحوث الفقهیة المعاصرة، شماره ۴۱، جلد ۱۱، ۱۹۹۹م.
- بیع الدین: صوره وأحکامه: دراسة مقارنة، محمد کل عبیدالله عتیقی، کویت، مجلة الشریعة والدراسات الإسلامیة، شماره ۳۵، جلد ۱۳، ۱۹۹۸م.
- بیع الدین بالعین، محمد محمد الشرقاوی، کویت، الوعی الإسلامی، شماره ۲۰۵، ۱۹۸۱م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- ماهیت و آثار عقد خرید دین با تأکید بر طرح بانکداری اسلامی، داود نصراصفهانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی خرید دین در معاملات حقوقی و بانکی ایران، ندا قاضی‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی ماهیت تأمین مالی بانکها به روش فاکتورینگ، فورفیتینگ و اوراق خرید دین به عنوان ابزاری مؤثر برای تأمین مالی شرکتها، مرتضی عبدالصمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین با تأکید بر نظام بانکی ایران، فاطمه فلاح‌نژاد، دکتری، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مطالعه تطبیقی خرید دین در حقوق ایران با نهاد فاکتورینگ در تجارت بین‌الملل، حسین امین الرعایا، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی از منظر حقوق ایران، زهره سادات سادات مدنی، کارشناسی ارشد، واحد بهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی عاملیت (فاکتورینگ)، وحید شاهنده، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی اعتبار و ماهیت حقوقی اسناد خزانه، بهروز حاجیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت و آثار تأمین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات (فورفیتینگ) در حقوق تجارت بین‌الملل و حقوق ایران، زهره افشار قوچانی، دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه قم، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین در فقه و حقوق، مهدی نظاملو، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین و منافع از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه، امیررضا شفیعی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بیع دین در فقه امامیه و شافعیه، سمانه دهقان، کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین در مذاهب اسلامی، شیما نمازی مکی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی خرید دین در حقوق ایران و فقه امامیه، ابوالفضل بولاغی، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی کار قزوین، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی عقد خرید دین و آثار آن، کامران اوسط احمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت حقوقی فاکتورینگ و آثار آن، مهرداد روانداز، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین و کاربرد آن در معاملات بانکی، فرشید غلامرضایی خیرآبادی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- موانع انعقاد قرارداد خرید دین در بانکها، محمدصادق جدیری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ۱۳۹۴ش.
- تنزیل اسناد تجاری در فقه و حقوق ایران، اسماعیل اسلامی خادر، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق علوم سیاسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ۱۳۹۴ش.
- بیع دین در نظام حقوقی و بانکی کشور، فرشته مشتاقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت تنزیل اسناد تجاری و شرایط و آثار آن در حقوق ایران، غلامرضا خلیلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، پردیس بین‌المللی ارس، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بیع دین در نظام حقوقی و بانکی کشور، مهرزاد ابدالی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی، حسن زارع، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- نهاد خرید دین بررسی تطبیقی با حقوق فرانسه و کنوانسیون فاکتورینگ بین‌المللی، فاطمه کیائی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- خرید دین درنظام حقوقی ایران ورویه بانکداری بین‌المللی، آمنه قچاق، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- اوراق بهادار مرابحه در حقوق ایران مالزی و فقه مذاهب اسلامی، محمدحسین عباسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت، احکام و آثار اوراق مرابحه، حسن علی‌پور، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت و آثار اوراق بهادار (صکوک) مرابحه در سازمان بورس و اوراق بهادار، فرشاد اکبری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در نظام حقوقی ایران، شهرزاد اونق، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- عقود مرابحه و استصناع در نظام بانکی ایران، فرانک مؤذن، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، حسین خردمندی امیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آیت‌ا… آملی، ۱۳۹۲ش.
- ماهیت و احکام اوراق رهنی در حقوق ایران، مالزی و فقه امامیه، عزیزالله فضلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت حقوقی تنزیل اسناد تجاری، شرایط، احکام و آثار آن در حقوق ایران، عبدالکریم اوزمانی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۸۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بیع دین، بهروز ب‍رخ‍ش‍ان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خ‍وراس‍گ‍ان، ۱۳۷۴ش.
عربی
- بیع الدین و صوره المعاصرة، خالد قسوم، کارشناسی ارشد، الجزایر، جامعة الشهید حمه لخضر - الوادی، ۲۰۱۹م. پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بیع الدین والوعد بالبیع فی المشتقات وفقا لقرارات المجمع الفقهی الإسلامی الدولی: دراسة فقهیة تحلیلیة، درامان جیری، کارشناسی ارشد، مالزی، جامعة المدینة العالمیة، ۲۰۱۶م.
- أحکام بیع الدین وتطبیقاته المعاصرة: دراسة مقارنة بما علیه العمل فی إندونیسیا، نور إحسان ابن صالح، کارشناسی ارشد، سودان، جامعة أم درمان الاسلامیة، ۲۰۱۱م.
- أحکام بیع الدین فی الفقه الإسلامی وتطبیقاته المعاصرة، محمد سعید بن خلیل المجاهد، دکتری، سوریه، جامعة دمشق، ۲۰۰۷م.
- بیع الدین: أحکامه وتطبیقاته المعاصرة، خالد محمد تربان، کارشناسی ارشد، فلسطین، الجامعة الإسلامیة غزة، ۲۰۰۱م. پایان‌نامه را از اینجا ببینید
سایر منابع
- گزارش همایش: بررسی ابعاد فقهی، حقوقی و اجرایی کاربردی شدن عقود مرابحه، استصناع و خرید دین در نظام بانکی کشور، گزارشگر فرشته ملاکریمی و وهاب قلیچ، فصلنامه تازه‌های اقتصاد، شماره ۱۳۳، ۱۳۹۰ش.