آدم‌ربایی (منابع مطالعاتی)
آدم‌ربایی به معنای ربایش انسان با هر قصدی چه به صورت عنف چه غیر آن است. در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ش برای جرم آدم‌ربایی کیفر خاصی مشخص شده است.
در فقه معاصر پرسش‌هایی درباره جرم آدم‌ربایی مطرح شده است؛ از جمله: آیا آدم‌ربایی سرقت به حساب می‌آید؟ اگر سرقت است آیا حد آن همان حد سرقت است؟ اگر سرقت نیست چه حدی جاری است؟ آیا حد افساد فی الارض در این موارد صادق است؟ برای صدق عنوان سرقت، صغیر و یا کبیر بودن انسان ربوده شده تفاوتی ایجاد می‌کند؟
در متون فقهی سه نظریه برای حکم آدم‌ربایی وجود دارد. برخی از فقیهان با استناد به دلائل قرآنی و روایی و قاعده اولویت، قائل به اجرای حد سرقت و قطع دست آدمربا شده‌اند. بعضی دیگر این استدلالات را ناتمام می‌دانند و با استناد به دلیل افساد فی الارض قائل به اجرای حد مفسد فی الارض در حق آدمربا شده‌اند. در مقابل این دو گروه، عده‌ای دیگر با این ادعای عدم مالیت انسانِ آزاد، اجرای حد درباره جرم آدم‌ربایی را مشروع نمی‌دانند.
کتاب‌‌ها
فارسی
- قاچاق انسان و آدم‌ربایی در فقه و حقوق اسلامی، سیده‌زهرا کیوان شکوهی،تهران، انتشارات میراث فرهیختگان، ۱۴۰۲ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی جرایم آدم‌ربایی و بازداشت غیرقانونی در قوانین کیفری ایران، مصطفی احمدی‌مقدم، تهران، انتشارات آرمان پژوهان، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- بررسی آدم‌ربایی و جرائم در حقوق کیفری ایران، مختار فلاحی، تهران، قانون یار، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
- جرم آدم‌ربایی در رویه دادگاه‌ها، توحید زینالی، تهران، چراغ دانش، ۱۳۹۵ش. صفحات ابتدایی کتاب را از اینجا ببینید
عربی
- جرائم الاختطاف دراسة مقارنة بين القانون و الفقه الإسلامي، عبدالوهاب عبدالله، ۲۰۰۳م. کتاب را از اینجا بخوانید
مقاله‌‌ها
فارسی
- مجازات آدم‌ربایی در فقه امامیه و قوانین موضوعه، حجت عزیزاللهی، دوفصلنامه مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، پیاپی ۴۰، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل جرم آدم‌ربایی در فقه‌اسلامی و حقوق کیفری ایران، طاهر کروشاوی و خسرو نشان و محمدحسین گنجی، دوفصلنامه دانش و پژوهش حقوقی، دوره ۵، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- جرم آدم‌ربایی از منظر فقه و حقوق، مریم بهرامی، اولین همایش ملی آینده پژوهی، علوم انسانی و امنیت اجتماعی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی جرم آدم‌ربایی در فقه و حقوق موضوعه با رویکردی به نظر حضرت امام خمینی (س)، جمشید جعفرپور، فصلنامه پژوهشنامه متین، شماره ۴۲، ۱۳۸۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- بررسی جرم آدم‌ربایی در حقوق کیفری ایران و اسلام، نورمحمد صبری، ماهنامه دادرسی، شماره ۲۵، ۱۳۷۹ش. اطلاعات مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- مفهوم جريمة اختطاف الأطفال و أشكالها في الفقه الإسلامي و القانون الجزائري، شروف مراد و لدرع کمال، مجلة الاستاذ الباحث للدراسات القانونية و السياسية، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- جرمية اختطاف الاطفال بین القانون الجنائي الدولي و الوطني، رفيف طالل خالد، مجلة كلية القانون للعلوم القانونية و السياسية، المجلد ۱۱، العدد ۴۱، ۲۰۲۲م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة خطف الطفل بين الشريعة الإسلامية و القانون الجزائري، قدوري عبد الرحمان و حاج أحمد عبدالله، مجلة صوت القانونة، المجلد ۸، العدد ۱، ۲۰۲۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- اختطاف الرهائن في منظور الفقه الإسلامي رؤية فقهية في ضوء متغيرات المجتمع الدولي، احمد محمد لطفی احمد، مجلة کلية الشريعة و القانون بتفهنا الأشراف دقهلية، المجلد۲۳، العدد ۲، ۲۰۲۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- العلاقة بين الاختطاف و الحرابة، مصعب بن عبدالله بن محمد الخنين، المجلة العربية للدراسات الإسلامية و الشرعية، العدد ۴، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- عقوبة الاختطاف في الشريعة الإسلامية، فريدة حايد، مجلة آفاق للعلوم، المجلد ۳، العدد ۲، ۲۰۱۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة الاختطاف في الفقه الإسلامي و قانون العقوبات الجزائري، صباح هواري، مجلة آفاق للعلوم، العدد ۸، ۲۰۱۷م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة اختطاف الأطفال دراسة استقرائية للأسباب و العلاج في ضوء الشريعة الإسلامية، سرایش الطاهر، مجلة العلوم الاجتماعیة و الانسانیة، العدد ۱۲، ۲۰۱۷م. مقاله را از اینجا ببینید
- اختطاف الرهائن البشرية وموقف الإسلام منه، عبدالمولى بن مشعان السلمي، المجلة العلمية لكلية أصول الدين و الدعوة بالزقازيق، المجلد ۲۸، العدد ۲، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
- تقرير حد الحرابة على جرائم اختطاف الأطفال في التشريع الجنائي الإسلامي، سمیر بشیر باشا، مجلة الدراسات الفقهیة و القضائیة، العدد ۳، ۲۰۱۶م. مقاله را از اینجا ببینید
- عقوبة اختطاف الأطفال، أسماء بنت محمد آل‌طالب، مجلة العدل، العدد ۶۹، ۲۰۱۵م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة أخذ الرهائن فى بعض التشريعات الجنائية العربية دراسة مقارنة، خالد سالم فلاح، مجلة العلوم القانونية، السنة ۳، العدد ۶، ۲۰۱۵م.
- جريمة الاختطاف، محمد عرفاوي، مجلة الفقه و القانون، العدد ۱۱، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة خطف الأطفال القصر دراسة مقارنة بين الفقه الإسلامي و القانون الجنائي الجزائري، عبدالمجيد بوكركب، مجلة الحكمة، العدد ۲۷، ۲۰۱۳م.
- أحكام اختطاف الأشخاص ووسائل النقل في الشريعة الإسلامية دراسة مقارنة بالقانونين اليمني و المصري، علي أحمد يحيى القاعدي، مجلة البحوث القانونية و الاقتصادية، جامعة المنصورة، كلية الحقوق، المجلد ۳، العدد ۳، ۲۰۱۳م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة الاختطاف بين الشريعة و القانون، عبيد عبد الله عبد، مجلة جامعة كركوك للدراسات الانسانية، المجلد ۷، العدد ۱، ۲۰۱۲م. مقاله را ازاینجا بخوانید.
- مدى توافق جرائم الخطف و احتجاز الرهائن مع جريمة الحرابة في الفقه الإسلامي، أسامة علي الفقير الربابعة، مجلة العلوم الشرعية، المجلد ۴، العدد ۱، ۲۰۱۱م. مقاله را از اینجا ببینید
- جريمة اختطاف غير المسلمين في بلاد المسلمين و التكييف الفقهي و القانوني لها، عبدالله قاسم الوشلي، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادية و القانونية، المجلد ۲۴، العدد ۲، ۲۰۰۸م. مقاله را از اینجا ببینید
- خطف الصحفيين رؤية فقهية، مسعود صبري إبراهيم، الدراسات الاعلامية، العدد ۱۱۹، ۲۰۰۵م.
پایان‌نامه‌‌ها
فارسی
- بررسی تطبیقی جرم آدم‌ربایی در حقوق جزایی ایران و مصر، زینب آدمی، کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر لنگه، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل جرم آدم‌ربایی در فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران، طاهر کروشای، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مقایسه آدم‌ربایی در حقوق جزای ایران با ناپدیدی اجباری، آزاده مهجوری، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مبانی فقهی حقوقی آدم‌ربایی در حقوق موضوعه ایران و مصادیق آن، رضا صالحیان، کارشناسی ارشد، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی مبانی و محدوده هتک حرمت بر اشخاص و اموال در فقه و قانون تعزیرات سال 1375 و مصادیق آنها، امین حیدری زاده کیابانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم آدم‌ربایی در حقوق اسلام و قانون مجازات اسلامی، رضا محمدی چایجان، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی تطبیقی آدم‌ربایی و جرائم مشابه آن در حقوق ایران، حسن شریعتی، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی جرم آدم‌ربایی در استان سیستان و بلوچستان، شهناز جهانگیری، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم آدم‌ربایی در فقه امامیه و حقوق موضوعه با رویکردی به حقوق افغانستان، محمدحسن همتی، کارشناسی ارشد، پژوهشکده فقه و حقوق، جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ناپدیدشدگی اجباری در حقوق بین‌الملل با تأکید بر قضیه امام موسی صدر، شهرام بحیرایی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۹۰م. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مقایسه جرائم توقیف غیرقانونی و آدم‌ربایی در حقوق موضوعه ایران، محمد تیموری، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور استان تهران، مرکز پیام‌نور تهران، ۱۳۸۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- آدم‌ربایی در حقوق ایران، حمید رحمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، ۱۳۸۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم گروگان‌گیری در حقوق ایران، اسلام و اسناد بین‌الملل، محمد خلج‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، ۱۳۸۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی آدم‌ربایی و تروریسم از دیدگاه حقوق داخلی و بین‌المللی، رضا غلامحسینی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مطالعه تطبیقی جرم آدم‌ربایی در حقوق کیفری ایران، فرانسه و حقوق بین‌الملل، رسول محمدی فیروزجانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۸۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی جرم آدم‌ربایی، محمدرضا رضایی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، ۱۳۷۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- آدم‌ربایی در حقوق جزای ایران، همایون غفاری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی آدم‌ربایی و آدم‌فروشی و احکام آن، دکتری، محمدسعید واعظی.
- بررسی آدم‌ربایی و آدم‌فروشی و احکام آن، سطح ۴، حسن م‍ی‍ری، پایان‌نامه حوزوی.
عربی
- جريمة اختطاف القصر بين الفقه الإسلامي و القانون الجزائري دراسة مقارنة، یطو نجاة و موسعي نسیمه، جامعة محمد بوضیاف المسیلة، کلیة العلوم الانسانیة و الاجتماعیة، ۲۰۲۰م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جريمة اختطاف الاطفال في التشريع العقابي الجزائري و الفقه الاسلامی، ذبیح میلود، کارشناسی ارشد، جامعة زيان عاشور الجلفة كلية الحقوق و العلوم السياسية، قسم الحقوق، ۲۰۱۸م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جريمة إختطاف الأشخاص، کارشناسی ارشد، نورة بعلاش، جامعــة عبد الحمید ابن بادیس مستغانم، كلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، قسم الحقوق، ۲۰۱۶م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جريمة خطف الاطفال في قانون العقوبات الجزائري و الفقه الاسلامي، ابراهیم عیلی و سعاد زیوي، جامعة امحمد بوقرة (بومرداس)، کلیة الحقوق، قسم القانون العام، ۲۰۱۵م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جریمة اختطاف الأطفال وآلیات مكافحتھا في القانون الجزائري، وزاني آمنة، جامعة محمد خیضر(بسکرة)، کلیة الحقوق و العلوم السیاسیة، قسم الحقوق، ۲۰۱۵م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جريمة اختطاف الأطفال دراسة فقهية مقارنة، کارشناسی ارشد، مجاجي فاطمة، جامعة ابي بکر بلقاید، كلية العلوم اإلنسانية و العلوم اإلجتماعية، قسم العلوم الاسلامیة، ۲۰۱۵م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- جرائم خطف الاحداث فی ضوء الشریعة الاسلامیة، علي بن فهد بن علي المسردی، اکادمية نایف العربیة للعلوم الامنیة، کلیة دراسات العلیا، قسم العدالة الجنائیة، ۲۰۰۱م. پایان‌نامه را از اینجا بخوانید.
- أحكام اختطاف الإنسان و تطبيقاته القضائية، علي بن عبد الله آل سلطان.
سایر منابع
- اختطاف الناس، درس خارج مسائل مستحدثه علی‌اکبر سیفی مازندرانی، ۱۴۰۰ش. متن را از اینجا بخوانید.
- حد سرقت انسان، درس خارج سید عبدالهادی مرتضوی، مدرسه فقاهت. متن را از اینجا بخوانید.
- حكم الشرع الإسلامي في الخاطفين، عبدالعزيز بن عبدالله بن عبدالرحمن ابن باز، البعث الإسلامي، المجلد ۱۸، العدد ۶، ۱۹۷۴م.