افشاگری فسادهای حکومتی (منابع مطالعاتی)
افشاگری فساد یا سوت‌زنی به مثابه کنشی اجتماعی، از جمله مسائل جدیدی است که موضوع برخی پژوهش‌های فقهی بوده است. افشاگری فساد حکومتی، افشای فساد مدیران و افشای فساد اداری از جمله کنش‌هایی هستند که ذیل عنوان فقهی افشاگری فساد قرار می‌گیرند. تداخل این کنش با موضوعاتی همچون تجسس در حریم خصوصی، افشای اسرار و حفظ آبروی شهروندان باعث شده تا برخی فقیهان به تعیین حدود و ثغور شرعی کنش سوت‌زنی بپردازند. البته این مسئله، به خلاف برخی مسائل مشابه همچون تحقیقات اجتماعی درباره علل و روش‌های مبارزه با فساد، روش‌های حمایت حقوقی ار افشاگران فساد، حدود شرعی تجسس برای کشف فساد و امثال این‌ها، از ادبیات فقهی گسترده‌ای برخوردار نیست. عباس کعبی از فقیهان معاصر آثاری در این زمینه نوشته‌اند.
کتاب
فارسی
- مبانی مدیریت افشاگری (سوت‌زنی) در مبارزه با فساد، دنیا حاجی‌شاه‌وردی، تهران، نشر آرنا، ۱۴۰۱ش. فهرست مطالب کتاب
- افشای فساد اداری در ترازوی فقه و حقوق، عباس پارسایی، قم، امتداد حکمت، ۱۴۰۰ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
- درس‌گفتارهای مبانی فقهی‌حقوقی گزارشگری فساد، عباس کعبی، تهران: پژوهشگاه قوه قضائیه، ۱۳۹۹ش. لینک صفحات ابتدایی کتاب
- مبانی فقهی و حقوقی افشاگری، حامد ذوالفقاری، تهران، پر، ۱۳۹۵ش. فهرست مطالب کتاب
مقاله
فارسی
- واکاوی مبانی فقهی مشروعیت اقدامات پیشگیری کننده در جهت کاهش فساد اداری، محمدرضا کیخا و مصطفی کیخا، فصلنامه حقوق اداری، جلد ۹ شماره ۲۹، ۱۴۰۰ش. مقاله را اینجا ببینید.
- مبانی فقهی و حقوقی «سوت‌زنی» با تطبیق بر حقوق آمریکا، محمدعلی معیرمحمدی، احمد بیگی حبیب‌آبادی، حسین پاشایی، دوفصلنامه فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، دوره ۸، شماره ۱۶، شماره پیاپی ۱۶، مرداد ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
عربی
- الإخبار عن جرائم الفساد الإداری: دراسة مقارنة ما بین القانون الأردنی والشریعة الإسلامیة (بخش اول)، محمد مقبل سالم العندلی، مجلة الإدارة والقیادة الإسلامیة، دوره ۳، شماره ۲، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق. (بخش‌های دوم و سوم این مقاله در شمارهٔ سوم از دورهٔ ۳ و شمارهٔ اول از دورهٔ ۴ این مجله چاپ شده است)
- جریمة امتناع محافظ حسابات شرکة المساهمة عن إبلاغ وکیل الجمهوریة بالأفعال الإجرامیة ودوره فی حمایة الشرکة من جرائم الفساد بین شرعیة التجریم وواقعیة الأعمال، سعید بوقرور، مجلة القانون والمجتمع والسلطة (الجزایر)، شماره ۳، ۲۰۱۴م.
- الحمایة الجنائیة للشهود والمبلغین فی قضایا الفساد، إکرام مختاری، مجلة الفقه والقانون (مراکش)، شماره ۱۳، ۲۰۱۳م.
پایان‌نامه‌ها
- بررسی ماهیت و مبانی فقهی و حقوقی افشاگری رسانه، حمیدرضا شهبازیان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، ۱۴۰۰ش. چکیده پایان‌نامه
- بررسی مسأله افشاگری در قرآن از دیدگاه مفسران فریقین، حامد محمدی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۵ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید
منابع دیگر
- مبانی دینی سوت‌زنی و افشای فساد اقتصادی، محسن رفیعی وردنجانی، راسخون، تاریخ انتشار: ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ش. صفحه را اینجا را ببینید.
- جواز افشاگری فساد، آیت‌الله عباس کعبی، روزنامه اطلاعات، ۱۷ شهریور ۱۳۹۹ش. بخش اول یادداشت را اینجا ببینید
- آیت‌الله عباس کعبی: تکنیک افشاگری رسانه‌ای و بدگویی علیه مفسدان از فساد در جامعه جلوگیری می‌کند، تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ش. گزارش را اینجا ببینید.
- آثار تطبیق سوت‌زنی با بینةالحسبه، حسین زمانیان، انتشار آنلاین: ۱۵ شهریور ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
- حدود و ثغور فقهی افشاگری در رسانه دینی، گفتگو با حجت‌الاسلام وحیدپور، مدیر ستاد ترویج احکام، تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۳۹۵ش. متن گفت‌وگو را اینجا ببینید.
- نشست تخصصی: بررسی ابعاد فقهی حقوقی افشاگری رسانه‌ای، تاریخ انتشار: ۲۲ اسفند ۱۳۹۵ش. گزارش نشست را اینجا ببینید.
- الإبلاغ عن الفساد الإداری، الشبکة الإسلامیة. صفحه را اینجا ببینید.