نویسنده: مجید خشنودی

سید عباس موسویان دیگر نویسنده کتاب، دانش‌آموخته حوزه علمیه و رئیس سابق پژوهشکده نظام‌های اسلامی، عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار و عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بود.

نامسید عباس موسویان
عمر۱۳۳۹ش - ۱۳۹۹ش
جایگاهاستاد و پژوهشگر فقه اقتصادی
مذهبشیعه
ملیتایران
حوزه تخصصیفقه و اصول (فقه اقتصادی)
آثار در فقه معاصربانکداری اسلامی
شاگردانجواد عبادی

معرفی و جایگاه

...

زندگی‌نامه

سیدعباس موسویان، استاد و پژوهشگر فقه اقتصاد در سال ۱۳۳۹ش در عجب‌شیر از شهرهای آذربایجان شرقی متولد شد. او برای تحصیلات دوره دبیرستان به تبریز رفت و به تحصیل در رشته برق مشغول شد سپس در سال ۱۳۵۸ش در همین رشته وارد دانشگاه شد که پس از انقلاب فرهنگی وارد حوزه علمیه قم شد.

او یکشنبه ۱۹ مردادماه ۱۳۹۹، بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان کامکار قم درگذشت. سید علی خامنه‌ای در پیام تسلیت درگذشت موسویان، او را از متخصصان فقه اقتصادی و صاحب‌نظر در بانکداری اسلامی و مسائل مالی معرفی کرد و فقدان او را ضایعه دانست.

زیست علمی

موسویان پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاه‌ها، از سال ۱۳۶۰ش به حوزه علمیه قم رفت و به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی هم‌زمان در رشته اقتصاد نظری در دانشگاه مفید به تحصیل می‌کرد. از سال ۱۳۶۸ به مدت ده سال به درس خارج فقه و اصول مشغول شد. در سال ۱۳۷۳ش در رشته اقتصاد نظری وارد دانشگاه شهید بهشتی تهران شد و بعد از آن به تحصیل در دوره دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآن در همین دانشگاه مشغول شد و در سال ۱۳۸۲ش موفق به کسب مدرک دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآنی شد. همچنین در سال ۱۳۸۴ش مدرک دکترای فقه اقتصادی را نیز دریافت کرد.

نظریات

بسیاری از نظریه‌ها و نظرات کارشناسانه این استاد که مبتنی بر فقه است، گرهگشای مسائل بانکی و پولی و امور مالیاتی کشور در سیستم بانکی و وزارتخانه‌های اقتصادی و مجلس شورای اسلامی بود.

راهنمایی‌ها و مشاوره‌های ایشان همواره چراغ راه مطالعات بانکداری و مالی اسلامی در پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی بوده است.

https://www.mbri.ac.ir/IslamicBanking/IslamicBanking_Page?News_ID=344806

سمت‌ها

موسویان در برخی مراکز پژهشی و اقتصادی مشغول به فعالیت بود که از جمله آنها:

  • استادتمام و عضو گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
  • ریاست پژوهشکده نظام‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۸ش.
  • نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار
  • عضو شورای فقهی بانک مرکزی
  • عضو انجمن اقتصاداسلامی
  • عضو انجمن انجمن مالی اسلامی
  • عضو شورای علمی بنیاد نخبگان استان قم
  • عضو هیئت امناء پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
  • عضو هیئت امنای دانشگاه امام صادق (ع)
  • عضو هیئت مدیره صندوق قرض‌الحسنه مرکز خدمات حوزه‌های علمیه
  • مشاور فقهی بانک توسعه صادرات ایران
  • مشاور ویژه دبیرکل در امور فقهی و اقتصادی کانون شرکت‌های لیزینگ ایران

آثار

موسویان با تألیف ده‌ها کتاب و مقاله در علوم بانکداری و مالی، سهم قابل توجهی در گسترش اقتصاد اسلامی داشت و در چندین جشنواره حائز رتبه شد. براساس گزارش پایگاه فقه طیبات بیش از ۲۰ کتاب و ۱۳۰ مقاله برای او ثبت شده است که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

  • کتاب بانکداری اسلامی (۲): بانکداری مرکزی اسلامی و سیاست‌گذاری پولی و ارزی: اثر شایسته تقدیر بیستمین همایش کتاب سال حوزه در سال ۱۳۹۷ش[۱].
  • کتاب بازار سرمایه اسلامی اثر سی و یکمین جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی و اثر برگزیده جشنواره علمی پژوهشی علامه طباطبایی، بیست و چهارمین جایزه کتاب فصل و پانزدهمین همایش کتاب سال حوزه
  • کتاب طرح تحول نظام بانکی اثر شایسته تقدیر هجدهمین دوره جایزه کتاب فصل و طرح برگزیده از سوی بانک مرکزی به عنوان پژوهش برتر سال
  • کتاب ابزارهای مالی اثر برگزیده جشنواره فارابی در سال ۸۷ و نهمین جشنواره دین‌پژوهی
  • مقاله حوزه‌های فقاهتی و عرصه‌های کارشناسی بانکداری اسلامی رتبه دوم سومین جشنواره اقتصاد اسلامی
  • کتاب ربا اثر برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۷۹
  • کتاب سیاست‌های پولی در بانکداری بدون ربا اثر برگزیده دومین همایش کتاب سال حوزه
  • فلسفه اقتصاد اسلامی
  • کلیات نظام اقتصادی اسلام

جوایز و افتخارات

  • جایزه بین‌المللی برای طرح بانکداری اسلامی از دومین کنگره جهانی علوم انسانی اسلامی در سال ۱۳۹۲ش[۲].
  • جایزه اقتصاد اسلامی شهید صدر به عنوان چهره برگزیده اقتصاد اسلامی
  • نظریه‌پرداز برجسته جشنواره فارابی سال ۸۷ به جهت برگزای کرسی موفق نقد ربا در قرض‌های تولیدی و تجاری.
  • تقدیر از نظریه ربا در قرض‌های تولیدی و تجاری در همایش کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره


زندگی نامه سید عباس موسویان از زبان خود ایشان: اینجانب سید عباس موسویان فرزند سید علی در تاریخ دوم خرداد سال 1339 در یکی از بخشهای استان آذربایجان شرقی به نام «عجب‏شیر» متولد شدم و تا سال 1354 در آن شهر زندگی می‏کردم. از سال 1354 برای ادامه تحصیل به شهرستان تبریز آمده و در هنرستان صنعتی تبریز در رشته برق ثبت نام کردم. سال آخر دبیرستان که مواجه با انقلاب بود و مدرسه ما در جریانات انقلاب نقش فعالی داشت؛ باعث شد گرایش زیادی به مسائل دینی و اسلامی پیدا کنم و همین امر موجب شد بعد از دوره دبیرستان در کنار درس دانشگاهی (که باز در رشته برق قبول شده بودم) به فعالیت در مراکز انقلابی و اسلامی چون جهاد سازندگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورم و با آغاز جنگ تحمیلی و تعطیلی دانشگاهها (به خاطر انقلاب فرهنگی) به صورت تمام وقت به سپاه تبریز رفته مشغول خدمت در سپاه شدم و از آن طریق چند مرتبه در جبهه شرکت کردم. تابستان سال 1360 از طرف سپاه به خانه شهید آیت الله مدنی و به عنوان محافظ خدمت ایشان بودم، ایمان و اعتقاد خالص، صفا و صمیمیت ایشان موجب شد که علاقه زیادی به درس حوزوی و صنف روحانیت پیدا کنم و بر همین اساس چند روز قبل از شهادت ایشان به همراه چند نفر از دوستان از سپاه استعفا کرده و برای ثبت نام به حوزه علمیه قم آمدیم. از مهرماه 1360 در مدرسه رسول اکرم (ص) مشغول به تحصیل شدم و در سال 1367 دوره سطح را به اتمام رساندم. از آن سال در کنار درس خارج فقه و اصول در رشته اقتصاد دانشگاه مفید شرکت کردم و در سال 1373 در دوره کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی تهران در رشته اقتصاد قبول شدم و در سال 1375 فارغ التحصیل شدم. از سال 1373 در کنار تحصیل، در بخش تحقیقات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، کار پژوهش و تحقیق را شروع کردم و از سال 1375 به عنوان مدیر گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و از سال 1377 به عنوان رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی، علاوه بر انجام تحقیقات شخصی به مدیریت امور پژوهشی نیز اشتغال دارم. کتب: 1. پس انداز و سرمایه گذاری در اقتصاد اسلامی / 1376 / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 2. بانکداری اسلامی /1378 / پژوهشکده پولی و بانکی/چهار نوبت چاپ و در چندین جشنواره حائز رتبه شده 3. بانکداری بدون ربا از نظریه تا عمل /1379 / مؤسسه فرهنگ و اندیشه معاصر 4. کلیات نظام اقتصادی اسلام / 1379 / انتشارات دار الثقلین /سه نوبت تجدید چاپ شده 5. ربا و مسائل عصر حاضر(کار گروهی)/1380/بخش فرهنگی جامعه مدرسین حوزه علیمه قم/حائز رتبه ممتاز در کتب اقتصادی حوزه و کتاب سال جمهوری اسلامی ایران. 6.پول و نظامهای پولی (کار گروهی) / 1375 / بخش فرهنگی جامعه مدرسین حوزه علمیه 7. فلسفه اقتصاد اسلامی( کار گروهی) / 1378 / پژوهشکده پولی و بانکی 8. بهره یا ربا(کار مشترک با دکتر موسی غنی نژاد)/1384/مو سسه پژهشی نگاه معاصر فعالیت های اجرایی : 1.مدیر گروه اقتصاد/پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/1376/1377 2.رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/1377/1383 3.مسوول دفتر قم/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ابتدای 1379/پایان 1379 4.سردبیر فصلنامه اقتصاد اسلامی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/79/82 5.مدیر گروه اقتصاد/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/1383/تاکنون 6.مدیر گروه فقه اقتصادی/مرکز جهانی علوم اسلامی/1383/تاکنون 7.جانشین مدیر مسول فصلنامه اقتصاد اسلامی/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/1383/تاکنون https://bookroom.ir/people/4247/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86

درگذشت

پانویس

  1. کتاب بانکداری اسلامی(۲) شایسته تقدیر شد، وبسایت پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
  2. آشنایی با عباس موسویان، وبسایت خبرگزاری مهر.

منابع

پیوند به بیرون

https://civilica.com/p/182560/