کافر بی‌طرف کافری است که مشغول جنگ با مسلمین و متعهد به پرداخت جزیه نیست. در اصطلاح فقهی، کافر، به کافر حربی و کافر ذمی تقسیم می‌شود. کافران ذمی، کفار اهل کتابی هستند که به اسلام روی‌ نیاوردند و در عوض متعهد به پرداخت اموالی به عنوان جزیه به حاکم اسلامی شده‌اند. در مقابل کافری که غیر از این باشد کافر حربی اطلاق می‌شود. از احکامی که فقیهان برای کافران حربی برشمردند اموری مانند محترم نبودن اموال و ناموس آنهاست. از میان کافران حربی، کافر مُعاهَد استثنا شده است. معاهد کافری است که در خارج از مرزهای اسلام روابط سیاسی و در داخل دارای کنسولگری است و طبق معاهدات با آنها برخورد می‌کنیم. با توجه به این تعریف، کافر مستأمن مانند کارگزاران دولت‌های کفر یا گردشگران، جزو معاهد محسوب می‌شوند. با توجه به نظر مشهور کافر بی‌طرف از زمره کفار حربی است و همان حکم را دارد.

در این میان برخی از فقیهان چون حسینعلی منتظری و سید علی خامنه‌ای معتقداند کافرانی که در سرزمین‌های بی‌طرف قرار دارند در حکم کافر حربی نیستند و اموال آنها محترم دانسته شده و تعرض به آنها حرام است. همچنین ناصر مکارم شیرازی تقسیم کافران به دو دسته ذمی و حربی را اشتباه می‌دانند. وی باور دارد کافران به چهار دسته ذمی، حربی، معاهد و مُهادِن منقسم‌اند که کافر بی‌طرف همان مهادن به معنای رها شده و در حال صلح است. او معتقد است کفار حربی بخش کوچکی از جامعه کفر را تشکیل می‌دهند.

دیدگاه مشهور، مستند به برخی روایات و اجماع است که مخالفان با رد آن‌ها به حرمت جان، مال، آبرو و ناموس کافر بی‌طرف حکم کرده‌اند.



مقاله

فارسی

  1. احترام مالی کافر بی‌طرف، امیر مهاجر میلانی، فصلنامه فقه و اصول، سال ۵۱، شماره ۱۱۷، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا بخوانید.
  2. حرمت جان کافر بی‌طرف با تاکید بر آیات قرآن، امیر مهاجر میلانی، آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۱۴، ۱۳۹۵ش. مقاله را از اینجا بخوانید.