سرقت اطلاعات محرمانه

سرقت اطلاعات محرمانه شامل هر گونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعاتی است که از نظر مالک آنها خصوصی به حساب می‌آیند. هک پایگاه‌های داده دولت و نهادهای مالی، سرقت فیزیکی اسناد محرمانه دولت یا شرکت‌ها، سرقت اطلاعات شخصی افراد در فضای مجازی از نمونه‌های سرقت اطلاعات محرمانه هستند. همچنین در برخی موارد، سرقت هویت می‌تواند از اقسام سرقت اطلاعات محرمانه باشد. دسترسی به اطلاعات هویتی افراد در فضای مجازی، به ویژه هک اطلاعات شخصی افراد در شبکه‌های مجازی از مصادیق سرقت اطلاعات محرمانه است.

برخی مسائل پیش روی پژوهشگران حوزه سرقت اطلاعات مربوط به موضوع آن است. در این مسائل، پژوهشگر می‌پرسد که آیا کنش‌هایی هم‌چون نقض حریم خصوصی، صرفِ دستیابی به اطلاعات شخصی دیگران، هک پایگاه داده‌ها، افشاسازی هویت افراد، توسعه بدافزارهای سایبری، شرعاً جزو سرقت اطلاعات محرمانه به حساب می‌آید یا خیر. در سوی مقابل، آیا تأیید مجوزهای دسترسی نرم‌افزارها از سوی کاربران یا اجازه ورود به بخش‌هایی از سایت‌ها، از نظر شرع به معنای رضایت آنان برای افشا یا اشترا‌ک‌گذاری اطلاعات است؟ اما برخی پرسش‌ها نیز مربوط به حکم آن است؛ یعنی اینکه آیا می‌توان با اثبات سرقت اطلاعات، بر محکومٌ علیه حد جار کنیم؟ آیا میان حکم کسی که دست به سرقت فیزیکی اطلاعات زده و فردی که با فعالیت در فضای مجازی دست به چنین عملی میزنند تفاوتی وجود دارد یا خیر؟ آیا میان حکم دسترسی غیر مجاز و جابه‌جایی اطلاعات محرمانه تفاوت است یا خیر.

در میان پژوهشهای فارسی و عربی، توجه عمده بر مسئله سرقت الکترونیک دارائی‌ها، فیشینگ و مسائلی از این دست بوده و آثار کمی به خود سرقت طلاعات پرداخته‌اند.

مقاله

  1. تبیین فقهی و حقوقی فروش بدون اذن اطلاعات تجاری محرمانه شرکت، حسین بهرامی، محمدحسین بیاتی، مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، شماره ۴۱، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ش. مقاله را اینجا ببینید.
  2. بررسی فقهی حقوقی امکان اجرای حدّ در سرقت رایانه‌ای، محمدرسول آهنگران، سید محسن رضوی اصل، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره پنجاه و دوم - شماره ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش.
  3. بررسی احکام فقهی و حقوقی سرقت رایانه‌ای، مجید وزیری و حجت ارشاد حسینی، معرفت، شماره ۲۳۳، اردیبهشت ۱۳۹۶ش.
  4. بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت‌های اینترنتی، سید محسن رضوی اصل، احمد مرادخانی، شماره ۳، سال بیست و دوم، فقه پاییز ۱۳۹۴ش.

عربی

  1. الحماية القانونية للحق في حرمة سرية المراسلات: دراسة فقهية إجرائية، عبدالقادر رحال، مجلة الصراط (الجزایر)، دوره ۲۳، شماره ۱، ۲۰۲۱م.
  2. السرقة المعلوماتية: دراسة مقارنة، وسيم طعمة، مجلة جامعة البعث للعلوم الإنسانية (سوریه)، دوره ۴۰، شماره ۸۸، ۲۰۱۸م / ۱۴۳۹ق.
  3. سرقة البيانات والمعلومات الإلكترونية: دراسة مقارنة، عبدالله ماجد عبدالمطلب العكايلة، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف (مصر)، دوره ۴، شاره ۱۸، ۲۰۱۶م.
  4. الاختراق المعلوماتي: ماهيته، أضراره، التعامل الشرعي معه، رضا عبدالحكيم إسماعيل رضوان، الجندي المسلم (عربستان)، دوره ۳۴، شماره ۱۱۷، ۲۰۰۴م / ۱۴۲۵ق.

پایان‌نامه

فارسی

  1. بررسی فقهی احکام سرقت و خرید و فروش اطلاعات محرمانه، حجت‌الله جمشیدی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۴ش. پایان‌نامه را ایجا ببینید.

عربی

  1. حماية سرية المعلومات في الشريعة و النظام، رشيد بن راشد بن معتق الصاعدي، کارشناسی ارشد، كلية الشريعة الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، عربستان سعودی، 2009م / 1430ق.




سیره‌های متشرعه و حجیبت آن از جمله مسائل پر سابقه در فقه شیعی است. علی‌رغم سابقه طولانی این بحث در فقه شیعی، فقیهان معاصر در آثار خود توجه زیادی به آن داشته‌اند و آثار کمی در این رابطه منتشر شده است.

کتاب

فارسی

عربی

مقاله

فارسی

  1. کارآیی فقهی «سیره‌ی متشرّعه» در بوته‌ی نقد، محمدتقی فخلعی، Journal of Contemporary Islamic Studies، دوره ۱، شماره ۱، فروردین ۱۳۹۸ش. مقاله را اینجا ببینید.
  2. بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانون‌گذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد، مهدی ساجدی، پژوهشنامه میان رشته‌ای فقهی، سال ششم، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۷ش. مقاله را اینجا ببنید.
  3. نقد و تحلیل ادلّه‌ی حجیّت «سیر‌ه‌ی متشرّعه»، محمدتقی فخلعی، محمدحسن حائری، زهراسادات احمدی سلیمانی، جستارهای فقهی و اصولی، سال دوم، شماره ۳، تابستان ۱۳۹۵ش. مقاله را اینجا ببینید.
  4. پژوهشی در «سیره‌ی متشرعه» شرایط حجیت و شبکه‌ی روابط مفهومی آن، زهراسادات احمدی سلیمانی، محمدحسن حائری، محمدتقی فخلعی، فقه و اصول، شماره ۱۰۱، تابستان ۱۳۹۴ش. مقاله را اینجا ببینید.
  5. پژوهشی در مفهوم و حجیت ارتکاز متشرعه در بیان فقیهان شیعه، ابوالفضل علیشاهی قلعه‌جوقی، فقه و اصول، شماره ۹۷، تابستان ۱۳۹۳ش. مقاله را اینجا ببینید.

عربی

پایان‌نامه

فارسی

  1. سیره‌ متشرعه و کاربرد آن در استنباط فقهی، زهراسادات احمدی سلیمانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۲ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
  2. عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش. پایان‌نامه را اینجا ببینید.
  3. حجيت سيره عقلا و متشرعه در استنباطات فقهي، سيدموسي علوي‏، مجتمع آموزش عالي فقه، تير ۱۳۸۷ش.

عربی

منابع دیگر

فارسی

عربی