فارکس (منابع مطالعاتی)
فارکس به معنای تبادل ارزهای خارجی است. تبادل ارزها به یکدیگر چالش فقهی ندارد ولی آنچه که امروزه به عنوان بازار فارکس مطرح است، شکل ساده خود را از دست داده و به جای خرید و فروش واقعی ارز به معاملات صوری و مجازی می‌پردازد. همچنین معاملات در بازار فارکس بصورت مارجینی و ضریبدار انجام می‌شود که از این جهات نیاز به بررسی فقهی دارد. معاملات فارکس کمتر مورد توجه بوده است و نیازمند پژوهش بیشتری است. اتفاق نظر فقها و پژوهشگران بر بطلان این نوع معاملات است.
در زمینه معاملات فارکس سوالاتی قابل طرح است؛ آیا معاملات بدون امکان تحویل کالا صحیح است؟ حکم معاملات مارجینی چیست؟ آیا گرفتن نرخ سواپ شبانه برای معاملات باز صحیح است؟
کتاب‌ها
فارسی
- بررسی عملکرد فارکس در نظام حقوقی ایران، میثم امیری، رشت، انتشارت کدیور، ۱۳۹۹ش.
- مقایسه مقررات حاکم بر بازار فارکس و بازار سهام در حقوق تجارت داخلی و بین‌المللی، امید مقدسی‌فر و مهران آرامش، تهران، انتشارات جاودانه، ۱۳۹۶ش.
- فارکس آتی بررسی مالی و فقهی، عبدالمجید محمدی و پیمان اکبری و اکبر ویسمرادی و محسن آقاسی، کرمانشاه، انتشارات سارینا پژوه، ۱۳۹۵ش.
عربی
مقاله‌ها
فارسی
- موضوع‌شناسی بازار فارکس، سید صادق طباطبایی نژاد، ماهنامه معرفت، شماره ۲۸۱، ۱۴۰۰ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تحلیل فقهی بازار بین‌المللی فارکس با تکیه بر ممنوعیت آن در قوانین ایران، سمیه نوری و امیرحمزه سالارزایی و نادر مختاری افراکتی، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- تبیین ماهیت و چیستی بازار فارکس و بایسته‌های آن در فقه و حقوق ایران، ابراهیم برارپور، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی عدالت، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش. مقاله را از اینجا ببینید
عربی
- محاذیر المتاجرة بالهامش فی (الفورکس) وبدائلها فی الفقه الإسلامی، بوزیانی جیلالی، مجلة معهد العلوم الاقتصادیة (الجزائر)، جلد ۲۴، شماره ۱، ۲۰۲۱م. از اینجا ببینید
- تجارة العملات الدولیة الفورکس بطریقة الهامش الفورکس: دراسة فقهیة، أحمد الجزار محمد داود بشناق، مجلة البحوث والدراسات الشرعیة (مصر)، شماره ۲۷، جلد ۳، ۲۰۱۴م.
- حکم التجارة بالعملات الأجنبیة فی الأسواق العالمیة، فخری خلیل أبو صفیة و قاسم أبو عید، مجلة جامعة الأمیر عبد القادر للعلوم الإسلامیة، شماره ۳۲، ۲۰۱۳م. از اینجا ببینید
- أسس التعامل والمضاربة فی سوق الفورکس، جمیلة الجوزی، الجزایر، المجلة الجزائریة للعولمة والسیاسات الاقتصادیة، شماره ۳، ۲۰۱۲م. از اینجا ببینید
- فتوی مجلس الإفتاء الوطنی المالیزی بشأن المتاجرة بالفورکس عبر المنصة الإلکترونیة، لقمان عبدالحکیم ابن حسین، سوریه، مجلة الإقتصاد الإسلامی العالمیة، شماره ۵، ۲۰۱۲م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- تعمیم بیع و آثار آن به مصادیق جدید، سمیه نوری، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل مبانی فقهی و حقوقی فارکس (بازار جهانی تبادل ارز الکترونیک)، ابراهیم برارپور، دکتری، دانشگاه عدالت، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- آسیب‌شناسی و بررسی فقهی بازار فارکس، محسن محمدزاده، کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۹۳ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- جنبه‌های حقوقی معاملات فارکس، نگین رسولی فتح‌آباد، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۱ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینیدبررسی و تحلیل حقوقی معاملات فارکس
- بررسی و تحلیل حقوقی معاملات فارکس، محمدمهدی منتظری، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، ۱۳۹۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
سایر منابع
- حکم الفورکس: هل تداول العملات حلال ام حرام؟ رکان راشد، یادداشت اینترنتی، ۲۰۲۲م. از اینجا ببینید
- هل الرافعة المالیة حلال ام حرام فی تداول الفورکس؟، عبدالله بن حبتور، یادداشت اینترنتی، ۲۰۲۰م. از اینجا ببینید
- حکم شرعی معامله در بازار فارکس، یادداشت امیر صالحی، روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی معاملات فارکس، نشست علمی با همکاری گروه فقه اقتصادی مدرسه عالی فقه تخصصی، مجتمع آموزش عالی فقه،
مجله افق حوزه، شماره ۳۶۳، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- ابعاد و نتایج بررسی فقهی معاملات فارکس، مصاحبه با سید عباس موسویان، پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، بیتا. از اینجا ببینید
- الأبعاد الفقهیة والأخلاقیة فی شراء الهامش الفورکس، یادداشت مسعود صبری، بیتا. از اینجا ببینید