کاربر:Rezashams/صفحه تمرین
نظریه نظارت فقیه در واقع ناظر بودن فقیه بر امور مجریان جامعه است و به سه صورت استطلاعی، استصوابی و ولایی قابل اجراست. در نظارت استطلاعی فقیه صرفا بعد از اطلاع از عمل مجریان، آن را تایید یا رد می‌کند. در این نوع نظارت، دیدگاه ناظر و نظر وی هیچ تاثیری در شناخت خلاف دین ندارد. در نظارت استصوابی حضور در تصمیم گیری و تصویب آن از وظایف ناظر است. نظارت ولایی فقیه در واقع ورود فقیه به عرصه اجرای امور و بدست گرفتن ابتکار در اجرا است. این نظارت بر تمامی اجرا حکومت و نظام سیاسی کشور سیطره دارد. طبیعتا نظریه نظارت فقیه در بستر نظارت استطلاعی و استصوابی جاری است و حوزه نظارت ولایی فرق چندانی با مساله ولایت فقیه و دخالت او در امور اجرایی ندارد.
در مقابل نظریه نظارت فقیه، دو نظریه ولایت فقیه و وکالت او بر جامعه وجود دارد. قائلین نظریه نظارت فقیه دین را فاقد نظر سیاسی و سیاست را مسئله ای می‌دانند که باید بدست سیاستمداران واگذار شود و صرفا فقیهان باید ناظر بر مخالف نبودن امور سیاسی با دین داشته باشند. ایشان با تمسک به برخی روایات و رد برخی دیگر که شان ولایت مطلق را برای فقیه می‌داند و همچنین تمسک به قدر متیقن در حوزه مسئولیت‌های فقیه و قاعده‌ای تحت عنوان اصل عدم نفوذ تصرف کسی در حق دیگری که بر اساس این اصل هر کس خودش بر سرنوشت خود حاکمیت دارد، به استدلال بر نظر خود پرداخته‌اند و حکم به صحت این نظریه می‌کنند.
از فقیهانی که موافق با نظریه نظارت فقیه هستند محمدحسین نائینی، سید ابوالقاسم خویی و حسینعلی منتظری را میتوان نام برد.
کتاب
فارسی
عربی
- الاسلام یقود الحیاة، سید محمدباقر صدر، وزارة الارشاد الاسلامی، تهران، ۱۳۹۹ق. مم
مقاله
فارسی
- ولایت فقیه یا نظارت فقیه، سید احمد حبیب نژاد، دوفصلنامه فقه حکومتی، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. مم
- مناسبات فقه و سیاست از منظر سه دیدگاه وکالت، نظارت و ولایت فقیه با تاکید بر دوره معاصر، احمد رهدار و علی فقیهی، حکومت اسلامی، دوره ۱۸، شماره۳، پیاپی ۶۹، ۱۳۹۲ش. مم
عربی
پایان‌نامه
فارسی
- مقایسه تطبیقی حدود و اختیارات ولی فقیه بر اساس نظریه‌های انتصاب، انتخاب، وکالت و نظارت فقیه، زهرا فتحی، جامعة الزهرا س، 1400ش.
عربی
سایر منابع
- تبیین نسبت نظریه ولایت فقیه با نظارت فقیه، ابراهیم کلانتری، سایت خبرگزاری بین المللی قرآن، 1401ش. گگ