تنزیل اسناد تجاری (منابع مطالعاتی)
تنزیل اسناد تجاری قرادادی است که شخص ثالث دین مدت‌دار بدهکار را پیش از سررسید از طلبکار خریداری می‌کند. ماهیت این قرارداد همان خرید دین است ولکن گاهی اوراق و اسناد تجاری که نشان دهنده ایجاد یک دین و بدهی واقعی می‌باشد را از طلبکار دریافت می کند که از همین جهت تنزیل اسناد تجاری نامیده شده است. اصل خرید دین مورد قبول همه فقها بوده است ولکن در شرایط آن اختلاف نظرهای وجود دارد. در این مدخل منابع مطالعاتی تنزیل اسناد تجاری و خرید دین را در اختیار پژوهشگران گرامی قرار داده ایم.
کتاب‌ها
فارسی
- تامین مالی پروژه‌های مشارکت عمومی خصوصی از طریق فورفیتینگ با استفاده از ظرفیت بازاربدهی کشور، محمدهادی عابدی، تهران، انتشارات آریا دانش، ۱۳۹۹ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- قواعد حقوقی حاکم بر تنزیل و تضمین اعتبار اسنادی، مرکز مطالعات و نوآوری بانک انصار، تهران، انتشارت دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- جایگاه تنزیل در نظام اقتصادی بدون ربا، سید عبدالحمید ثابت، انتشارات دانشگاه عدالت، ۱۳۹۸ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- فورفیتینگ: تامین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات تجاری، زهره افشار قوچانی، تهران، انتشارات میزان، ۱۳۹۷ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- خرید دین (بررسی فقهی و حقوقی)، آرش علیزاده نیری، تهران، انتشارات پارسیان کتاب، ۱۳۹۷ش.
- جایگاه تنزیل در نظام اقتصادی بدون ربا، سیدعبدالحمید ثابت، تهران، انتشارات دانشگاه غیر دولتی عدالت، ۱۳۹۷ش.
- خرید دین در فقه و حقوق ایران، داوود داداش‌نژاد و مهدی خان‌بیکی، تهران، انتشارت قانون یار، ۱۳۹۶ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری، عبداله بهارلویی، قم، ناشر مؤلف، ۱۳۹۶ش.
- بررسی خرید دین با نگاهی تطبیقی به فقه و حقوق ایران، رویا سلیم‌پور، تهران، انتشارات نگاه بینه، ۱۳۹۵ش.
- مقررات متحدالشکل خرید دین (URF ۸۰۰)، فریده تذهیبی و نسرین جعفری، تهران، انتشارات جنگل، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- بررسی وضعیت حقوقی قرارداد بیع دین در ایران، وحید محمدی و محمدرضا اسدزاده، تبریز، انتشارات درویش، ۱۳۹۴ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در نظام حقوقی ایران، شهرزاد اونق، تهران، انتشارات دادنامه، ۱۳۹۳ش.
- مرابحه، خرید دین و استصناع، پژوهشکده پولی و بانکی، تهران، انتشارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش.
- آئین تنظیم قرارداد (بیع، فروش اقساطی، سلف و خرید دین)، سکینه کشاورز معتمدی، تهران، انتشارات امیدان، ۱۳۸۶ش. صفحات ابتدایی را از اینجا ببینید
- تحلیل فقهی - اقتصادی اوراق قرضه در بازارهای پول و سرمایه ایران، حسین عیوضلو، تهران، انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی، ۱۳۸۳ش.
عربی
- بيع الدين فى الفقه الإسلامي وأثره على الأزمات المالية، كامل صكر القيسي، دار النهضة العربية للنشر والتوزيع، ۲۰۱۶م.
- بيع الدين وتطبيقاته المعاصرة في الفقه الإسلامي `دراسة مقارنة، محمد إبراهيم سعد النادي، مكتبة الوفاء القانونية، ۲۰۱۶م.
- بيع الدين وتطبيقاته المعاصرة في الفقه الإسلامي، أسامة بن حمود اللاحم، دار الميمان للطباعة والنشر والتوزيع، ۲۰۱۳م.
مقاله‌ها
فارسی
- اسناد خزانه اسلامی: ابزاری نوین در تأمین مالی، سینا خردیار و مصطفی ملکی و عسکر پوررضا، فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی، شماره ۳۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- تحلیلی بر ابعاد فقهی اسناد خزانه اسلامی منتشره در ایران، محمد توحیدی، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی بودجه و مالی، شماره ۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- طراحی بازار بین بانکی براساس دیدگاه متخصصان فقهی در نظام پولی و مالی ایران، سید سعید شمسی نژاد و سید عباس موسویان، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی تاثیر انتشار اسناد خزانه اسلامی بر پایداری مالی دولت ایران با رویکرد مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، محمدحسین صدرایی و محمدجواد شهرکی و حسین توکلیان، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره ۹۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- ماهیت قرارداد فورفیتینگ (تنزیل قطعی) در حقوق ایران و آمریکا، محمدعلی مهدوی ثابت و سعید حقیقی، دوفصلنامه آموزه‌های حقوقی، شماره ۱، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- روابط حقوقی اطراف و ابزارهای تأمین مالی در قرارداد فورفیتینگ؛ مطالعه موردی برات، مهدی رشوند و سید علی‌اکبر طبایی عقدا و سعید حقیقی، دوفصلنامه حقوق فناوری های نوین، شماره ۲، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی ماهیت اسناد خزانه اسلامی در ایران، ابوالقاسم اثنی عشری و محمدمهدی نجفی علمی و اصغر ابوالحسنی هستیانی و کامران ندری، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره ۹۸، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در نظام بانکی ایران، مرتضی قاسم زاده و فاطمه فلاح نژاد، فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی، شماره ۸۵، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی، سینا نجفی، فصلنامه مطالعات نوین بانکی، شماره ۳، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- بررسی ماهیت فورفیتینگ در مقایسه با سایر طرق تأمین مالی در حقوق ایران، زهره افشار قوچانی، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، شماره ۲۸، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- تحلیل فقهی و حقوقی اسناد خزانه اسلامی (نوع اول)، سید محمدرضا حسینی، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- طراحی صندوق سرمایه گذاری خرید دین سازگار با فقه امامیه، سید محمدعلی ترابی و رضا یارمحمدی و سید عباس موسویان، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- ماهیت قرارداد فورفیتینگ در حقوق ایران و آمریکا، سید علی اکبر طبایی، سعید حقیقی، فصلنامه تعالی حقوق، شماره ۲۱، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- بررسی روابط میان طرفین اصلی قرارداد فورفیتینگ با الهام از مجموعه قواعد متحدالشکل فورفیتینگ و کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره واگذاری مطالبات، ابراهیم عبدی پور و زهره افشار قوچانی، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره ۱، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- اوراق خرید دین ابزاری مؤثر در تأمین سرمایه در گردش شرکتها، سعید احمدی و محمدمهدی دژدار، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- اوراق خرید دین ابزاری مؤثر در تأمین سرمایه در گردش شرکتها، سعید احمدی و محمدمهدی دژدار، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- به کارگیری اسناد خزانه اسلامی در بازار بین بانکی ایران، سید سعید شمسی نژاد و محمد طالبی، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- بررسى مبانى فقهى معاملات غیر نقدى، سید حسن امامیان، دوفصلنامه معارف فقه علوی، شماره ۲، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در نظام بانکداری اسلامی، سید مصطفی محقق داماد و جمشید شیری و فروغ قاسمی، دوفصلنام آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۱۳، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- امکان سنجی فقهی استفاده از صکوک بیع دین جهت عملیات بازار باز بانک مرکزی؛ دلالت هایی جهت تقویت بازار بدهی اسلامی در کشور، سید عباس موسویان و کامران ندری و حسین میسمی، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی ماهیت تنزیل اسناد تجاری با تأکید بر مقررات بانکی کشور، حجت مبین و امین امیرحسینی، دوفصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- تحلیل ماهیت حقوقی و مشروعیت تنزیل اسناد تجاری بر مبنای ماهیت بسیط و مرکب در فقه و اندیشه های حقوقی، مرتضی شهبازی نیا و شهرزاد اونق، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، شماره ۱، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- امکان سنجی فقهی تشکیل بازار بین بانکی در بانکداری اسلامی، سید عباس موسویان و مهدی اللهی، دوفصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۳۸، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
- سپرده های بانکی با سود معین بر مبنای بیع دین، حسین داورزنی و سید محمد رضوی و سعید ابراهیمی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش پول، تنزیل سفته و استفاده از حیله‌های شرعی با تأکید بر دیدگاههای امام خمینی و شهید مطهری، محسن خزعلی، فصلنامه علمى پژوهشى متین، شماره ۲۳ و ۲۴، ۱۳۸۳ش. از اینجا ببینید
- م‍وض‍وع‌ش‍ن‍اس‍ی بیع دین، عبدالحمید ثابت، دوفصلنامه فقه اه‍ل ب‍ی‍ت، شماره ۳۱، ۱۳۸۱ش.
- خرید و فروش دین (تنزیل)، سید باقر موسوى، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۷، ۱۳۸۱ش.
عربی
- بيع الدين وتطبيقاته المعاصرة: دراسة فقهية مقارنة بالقانون المدني الكويتي، فهد العيفي عبيد الدوسري، مصر، مجلة كلية الدراسات الإسلامية والعربية للبنين بالقاهرة، شماره ۳۷، جلد ۳، ۲۰۱۹م.
- بيع الدين في المعاملات المصرفية المعاصرة من خلال جدولة الديون وتوريقها: دراسة مقارنة، أسامة محمد زغلول متولي مرسي، مصر، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف، شماره ۲۰، جلد ۶، ۲۰۱۸م.
- موقف الشريعة الإسلامية من بيع الدين : دراسة فقهية تأصيلية مقارنة، ناصر أحمد إبراهيم النشوي، مصر، مجلة كلية الشريعة والقانون بطنطا، شماره ۲۱، ۲۰۰۶م.
- بيع الدين، الصديق محمد الأمين الضرير، عربستان سعودی، أعمال وبحوث الدورة السادسة عشر للمجمع الفقهى الاسلامى بمكة المكرمة، جلد ۱، ۲۰۰۲م.
- بيع الدين : صوره وأحكامه : دراسة مقارنة، محمد كل عبيدالله عتيقي، کویت، مجلة الشريعة والدراسات الإسلامية، شماره ۳۵، جلد ۱۳، ۱۹۹۸م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- ماهیت و آثار عقد خرید دین با تأکید بر طرح بانکداری اسلامی، داود نصراصفهانی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی خرید دین در معاملات حقوقی و بانکی ایران، ندا قاضی‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- بررسی ماهیت تامین مالی بانکها به روش فاکتورینگ، فورفیتینگ و اوراق خرید دین به عنوان ابزاری موثر برای تامین مالی شرکتها، مرتضی عبدالصمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، ۱۳۹۹ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین با تاکید بر نظام بانکی ایران، فاطمه فلاح‌نژاد، دکتری، دانشکده حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۸ش. از اینجا ببینید
- مطالعه تطبیقی خرید دین در حقوق ایران با نهاد فاکتورینگ در تجارت بین الملل، حسین امین الرعایا، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی از منظر حقوق ایران، زهره سادات سادات مدنی، کارشناسی ارشد، واحد بهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی عاملیت(فاکتورینگ)، وحید شاهنده، دکتری، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، ۱۳۹۷ش. از اینجا ببینید
- بررسی اعتبار و ماهیت حقوقی اسناد خزانه، بهروز حاجیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- ماهیت و آثار تامین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات (فورفیتینگ) در حقوق تجارت بین الملل و حقوق ایران، زهره افشار قوچانی، دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه قم، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین در فقه و حقوق، مهدی نظاملو، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت، ۱۳۹۶ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین و منافع از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه، امیررضا شفیعی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- بیع دین در فقه امامیه و شافعیه، سمانه دهقان، کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین در مذاهب اسلامی، شیما نمازی مکی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- بررسی خرید دین در حقوق ایران و فقه امامیه، ابوالفضل بولاغی، کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی کار قزوین، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- بررسی فقهی و حقوقی عقد خرید دین و آثار آن، کامران اوسط احمدی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- ماهیت حقوقی فاکتورینگ و آثار آن، مهرداد روانداز، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- خرید و فروش دین و کاربرد آن در معاملات بانکی، فرشید غلامرضایی خیرآبادی، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
- موانع انعقاد قرارداد خرید دین در بانکها، محمدصادق جدیری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ۱۳۹۴ش.
- تنزیل اسناد تجاری در فقه و حقوق ایران، اسماعیل اسلامی خادر، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق علوم سیاسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ۱۳۹۴ش.
- بیع دین در نظام حقوقی و بانکی کشور، فرشته مشتاقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- بررسی مشروعیت تنزیل اسناد تجاری و شرایط و آثار آن در حقوق ایران، غلامرضا خلیلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، پردیس بین‌المللی ارس، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- بیع دین در نظام حقوقی و بانکی کشور، مهرزاد ابدالی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده حقوق، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- خرید دین در معاملات بانکی، حسن زارع، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- نهاد خرید دین بررسی تطبیقی با حقوق فرانسه و کنوانسیون فاکتورینگ بین المللی، فاطمه کیائی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- خرید دین درنظام حقوقی ایران ورویه بانکداری بین المللی، آمنه قچاق، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۳ش. از اینجا ببینید
- اوراق بهادار مرابحه در حقوق ایران مالزی و فقه مذاهب اسلامی، محمدحسین عباسی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- ماهیت، احکام و آثار اوراق مرابحه، حسن علی‌پور، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- ماهیت و آثار اوراق بهادار (صکوک) مرابحه در سازمان بورس و اوراق بهادار، فرشاد اکبری، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در نظام حقوقی ایران، شهرزاد اونق، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- عقود مرابحه و استصناع در نظام بانکی ایران، فرانک مؤذن، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، ۱۳۹۲ش. از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، حسین خردمندی امیری، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آیت‌ا... آملی، ۱۳۹۲ش.
- ماهیت و احکام اوراق رهنی در حقوق ایران، مالزی و فقه امامیه، عزیزالله فضلی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۱ش. از اینجا ببینید
- تنزیل اسناد تجاری در نظام حقوقی ایران، شهرزاد اونق، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۱ش. از اینجا ببینید
- ماهیت حقوقی تنزیل اسناد تجاری، شرایط، احکام و آثار آن در حقوق ایران، عبدالکریم اوزمانی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، ۱۳۸۹ش. از اینجا ببینید
- بیع دین، بهروز ب‍رخ‍ش‍ان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خ‍وراس‍گ‍ان، ۱۳۷۴ش.
عربی
- أحكام بيع الدين وتطبيقاته المعاصرة: دراسة مقارنة بما عليه العمل في إندونيسيا، نور إحسان ابن صالح، دکتری، سودان، جامعة أم درمان الاسلامية، ۲۰۱۱م.
- أحكام بيع الدين في الفقه الإسلامي وتطبيقاته المعاصرة، محمد سعيد بن خليل المجاهد، دکتری، سوریه، جامعة دمشق، ۲۰۰۷م.