مساوات و برابری (منابع مطالعاتی)
مساوات و برابری بر همانند بودن انسان‌ها از نظر وجودی بدون توجه به تفاوت در ملاک‌ها و استحقاق‌ها اشاره دارد که نتیجه آن رفتار یکسان با همه انسان‌ها خواهد بود. در این مقاله لیستی از منابع فقهی مرتبط با مساوات و برابری از جمله کتاب‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و نشست‌های علمی که از منظر فقه معاصر به این مسئله پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده است.
کتاب‌ها
- مساوات و اسباب تحقق آن در جامعه از منظر آیات و روایات، معصومه ادیبی، سمنان، نشر حبله رود، ۱۳۹۹ش.
- دین و برابری انسانی، رسول محمدجعفری، قم، نشر ادیان، ۱۳۹۱ش.
- نابرابری و ستم جنسی از دیدگاه اسلام و فمینیسم، حسین بستان، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۰ش.
- برابری زن و مرد در اسلام و غرب (حقوقی متناسب و عادلانه با توجه به اعلامیه‌های حقوق بشر)، غلامرضا ناظمی، مشهد، نشر آهنگ قلم، ۱۳۸۸ش.
- برابری و نفی تبعیض از دیدگاه پیامبر اعظم (ع)، احمد رضوان‌فر، قم، کتاب طه، ۱۳۸۶ش.
- حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، سید محمد هاشمی، حسین بشیریه، محمد آشوری، تهران، نشر گرایش، ۱۳۸۳ش.
- جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری اجتماعی از دیدگاه اسلام، منوچهر صفا، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۳ش.
- تنبیه الامه و تنزیه المله، محمدحسین نائینی، به تصحیح سید جواد ورعی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
- رسائل مشروطیت، غلامرضا زرگری‌نژاد، تهران، نشر کویر، ۱۳۷۴ش.
- مساوات، مرتضی مطهری، مترجم محمدرضا شوشتری، تهران، بنیاد اندیشه اسلامی، ۱۳۷۳ش.
- زن و برابری: مبانی فلسفی حقوق و تکالیف زن در اسلام، فاطمه امیدی و فاطمه آیتی غفاری، قم، نشر هاجر، ۱۴۰۰.
مقاله‌ها
فارسی
- جامعه سیاسی مطلوب در اندیشه «شیخ محمداسماعیل محلاتی»، محمدعلی توانا، محمود علی پور، در نشریه پژوهش سیاست نظری، شماره ۱۴، ۱۳۹۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- رهیافتی زبان شناختی به برابری جنسیتی در قرآن کریم؛ نقدی بر فمینیسم اسلامی، محمدحسن شیرزاد و محمدصادق هدایت زاده، نشریه مطالعات قرآن و حدیث، شماره ۱۸، ۱۳۹۵ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- تحلیلی بر اختلاف دیدگاه علمای موافق و مخالف مشروطه، منصور میراحمدی، در مجله علوم سیاسی، شماره ۶۹، ۱۳۹۴ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- اصل مساوات و اصول الگوی اسلامی نظام توزیع، سید احمد عاملی، در نشریه پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شماره ۹۸، ۱۳۹۲ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، در مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره چهارم، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- برابری، رضا هاشمی، در دانشنامه جهان اسلام، جلد ۲، ۱۳۹۳ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- مفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت، سید ناصر سلطانی، نشریه مطالعات حقوقی، شماره ۲، ۱۳۹۱ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- فقیهان عصر مشروطه و مسائل مستحدثه سیاسی، سید جواد ورعی، در مجله علوم سیاسی، شماره ۴۹، ۱۳۸۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- نقد دیدگاه فمینیسم لیبرال در زمینه برابری زن و مرد از منظر قرآن و روایات (مبانی انسان‌شناختی تعلیم و تربیت اسلامی)، سیدعلی حسینی‌زاده و همکاران، نشریه تربیت اسلامی، شماره ۱۱، ۱۳۸۹ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- برابری و نابرابری سیاسی در اندیشه سیاسی امام علی (ع)، علی‌اکبر علیخانی، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره ۹، ۱۳۸۶ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- بررسی فقهی - حقوقی حقوق ملت در فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلایم ایران، سید محمد موسوی بجنوردی و مهسا سلیمانی، در نشریه متین، شماره ۳۰، ۱۳۸۵ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- مفهوم مساوات در نهضت مشروطه، ماشاالله حشمتی، در نشریه معرفت، شماره ۹۵، ۱۳۸۴ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- اندیشه مساوات تبین مقوله «مساوات» در رساله سیاسی میرزای نائینی (ره)، جواد سلیمانی، در نشریه زمانه، شماره ۱۱، ۱۳۸۲ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- نگاه اجمالی به مسأله «مساوات» در اسلام، ناصر مکارم شیرازی، در مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره ۲۷، ۱۳۷۰ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- اصل مساوات، داوود الهامی، در مجله درس‌هایی از مکتب اسلام، سال ۲۱، شماره ۵، ۱۳۶۰ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
- مساوات در برابر قانون، محمود گرامی، در نشریه مهنامه قضایی، شماره ۳۷، سال ۱۳۴۸ش. از اینجا متن مقاله را بخوانید
عربی
- حق المساواة في الفقه الإسلامي والمواثيق الدولية، سليمان ولد خسال، مجلة الاجتهاد للدراسات القانونية والاقتصادية، شماره ۲، ۲۰۱۳م. از اینجا متن مقاله را بخوانید
پایان‌نامه‌ها
- مطالعه تطبیقی اصل مساوات در سیره اجتماعی امام علی (علیه السلام) و عملکرد خلفای سه گانه، نبی اله عزیزی، (استاد راهنما محمدرضا جباری)، رساله دکتری دانشگاه معارف اسلامی قم، داشکده انقلاب اسلامی، ۱۳۹۸ش.
- بررسی رابطه دینداری و عدالت اجتماعی از منظر نهج البلاغه، معصومه زیوری لشکاجانی، (استاد راهنما هادی نوری)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش.
- نقد و بررسی برابری مسلمان و غیر مسلمان از منظر فقه و قانون جدید مجازات اسلامی، قدرت‌اله محمدیان، (استاد راهنما ابوالفتح خالقی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۳ش.
- بررسی ابعاد مختلف عدالت اجتماعی در نهج البلاغه؛ حقوقی، سیاسی و اقتصادی، علی اصغر احمدی، (استاد راهنما محمدجواد نجفی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه قم، دانشگده الهیات، ۱۳۸۸ش.
- تطبیق آرای امام خمینی (ره) و علامه نائینی در باب برابری، مینو ایمانی مرنی، (استاد راهنما محمدحسین زارعی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۵ش.
- برابری در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران، محمدرضا رفیعی ده بیدی، (استاد راهنما اردشیر امیر ارجمند)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، ۱۳۸۳ش.