عرف در فقه

کتاب

فارسی

  1. مسئله عرف عقلا: درآمدی تحلیلی به نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی، اکرم عظیمی‌دوستی، همدان، نشر فراگیران سینا، ‏‫۱۳۹۹ش.‬
  2. جایگاه عرف در فقه، سیدمحمد واسعی، تهران، نشر کانون اندیشه جوان وابسته به مؤسسه کانون اندیشه جوان تهران، ۱۳۸۷ش.
  3. فقه و عرف، ابوالقاسم علی‌دوست، نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۸ش.
  4. مصادر فقه (عقل و عرف)، ابوالقاسم علی‌دوست، نشر مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، ۱۴۰۰ش.
  5. عیار عرف: مبانی قرآنی، روایی و عقلی عرف، دیدگاه‌ها، چالش‌ها و نظریه‌پردازی، زهرا تابع - کاوس روحی‌برندق، نشر دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۴ش.
  6. نگاهی به عرف، فاطمه میرانپور، نشر برکت کوثر، ۱۳۹۹ش.
  7. عرف و عادت در حقوق اسلام و ایران، سیدمحمد تقی علوی، نشر دانشگاه تبریز، ۱۳۸۳ش.
  8. نقش عرف در حقوق همسران، معصومه فرخی، نشر پیام عدالت، ۱۳۹۳ش.
  9. مسئله عرف عقلا (درآمدی تحلیلی به نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی)، اکرم عظیمی‌دوستی، نشر فراگیران سینا، ۱۳۹۹ش.
  10. بررسی تطبیقی عرف و رسوم تجاری در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی، فائزه مسعودی، نشر شاپرک سرخ، ۱۳۹۶ش.
  11. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی اسلام و حقوق موضوعه، حمید دهقان - جلال الدین قیاسی - سیدمصطفی محقق‌داماد - قدرت الله خسروشاهی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۱ش.
  12. آرایه‌های عرفی بر آیه‌های قدسی: بررسی نسبت مبانی کلامی و فقهی شیعه و اهل سنت با فرایند سکولاریزاسیون، محمدکاظم حقانی‌فضل، نشر ادیان، ۱۳۹۲ش.
  13. فرامین سرمدی و عرفی شدن (در پویش تحولات فرد و جامعه)، احمد شکری‌منقاری، نشر فرهوش، ۱۳۹۹ش.
  14. پیام اجتهاد، احمد مرتاضی - علی الماسی، نشر علامه بهبهانی، ۱۳۸۹ش.
  15. رویکردشناسی کاربرد عرف در نظام حقوقی ایران مبتنی بر مبانی حقوق اسلامی: (در مقام تقنین، تفسیر، تطبیق، ادله اثبات دعوا و رویه قضایی)، احسان آهنگری - محمدامین کیخای‌فرزانه، نشر خرسندی، ۱۳۹۸ش.
  16. موضوع‌شناسی، دانشی نو «مبانی نظری»، عباس ظهیری، نشر مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم، ۱۳۹۸ش.
  17. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی اسلام و حقوق موضوعه: ارکان جرم، قدرت الله خسروشاهی - عادل ساریخانی - جلال الدین قیاسی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۷ش.
  18. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی( اسلام و حقوق موضوعه): مسئولیت کیفری (ارکان مسئولیت، علل، موجهه، عوامل رافعه)، عادل ساریخانی - جلال‌الدین قیاسی، نشر پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۵ش.
  19. نحوه احراز استناد در حقوق کیفری: بررسی رویکرد عرفی و کارشناسانه، جواد نادری‌عوج‌بغزی، نشر مهرکلام، ۱۴۰۰ش.
  20. قلمرو عرف در عقد نکاح، علی فربودی، نشر سنجش و دانش، ۱۴۰۰ش.
  21. مسئله عرف عقلا: درآمدی تحلیلی به نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی، اکرم عظیمی‌دوستی، همدان، فراگیران سینا، ‏‫۱۳۹۹ش.‬

عربی

  1. نظریه العرف بین الشریعه و القانون، نذیر حسنی، قم، نشر مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۵ش.

مقاله

  1. عرف و جایگاه آن در استنباط احکام شرعی، علی‌اکبر ایزدی‌فرد - رجب‌علی نعمت‌زاده - حسین کاویار، دوفصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱، ۱۳۸۸ش.از اینجا ببینید
  2. فقه و عرف، سید محمد واسعی، فصلنامه علمی قبسات، ش۱۵ و ۱۶، ۱۳۷۹ش.از اینجا ببینید
  3. جایگاه عرف در تقنین و تطوّر فقه امامیه، علی مرتضوی مهر - سعید محمدی ینگیجه، دوفصلنامه فقه و حقوق نوین، شماره ۷، ۱۴۰۰ش.از اینجا ببینید
  4. نگاهی به عرف در فقه و حقوق اسلامی:بایسته‌ها و آسیب‌ها، محمود رایگان، ماهنامه علمی ترویجی معرفت، شماره ۱۶۵، ۱۳۹۰ش.از اینجا ببینید
  5. سازوکار انطباق فقه با زمانه از منظر امام خمینی (ره) و شهید صدر (ره) با تکیه بر مفاهیم عقل و عرف، علی غلامی - محمد پورکیانی، دوفصلنامه آموزه‌های حقوقی گواه، شماره ۱، ۱۳۹۴ش.از اینجا ببینید
  6. موازنهٔ شرع و عرف در نظام حقوقی ایران دورهٔ قاجار، حسین‌آبادیان، مطالعات تاریخ اسلام، شماره۷، ۱۳۸۹ش.از اینجا ببینید
  7. تبارشناسی عرف در فقه امامیه و حقوق ایران، محمد روحی برندق - منصوره فصیح - محمدامین کیخا فرزانه، فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، شماره ۱۵، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  8. تأملی بر جایگاه «عرف» و «عادت» در فقه و حقوق موضوعه ایران، سید محمد تقی علوی، زبان و ادب فارسی، شماره۱۸۲، ۱۳۸۱ش.از اینجا ببینید
  9. نقش عرف در فقه ابن ادریس، داریوش بخردیان - سیدمحمدتقی قبولی درافشان - محمدتقی فخلعی، دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی (مقالات و بررسی‌ها)، دوره ۴۹، شماره۱، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  10. کاربرد عرف در استنباط، حسین رجبی، کیهان اندیشه، شماره ۴۸، ۱۳۷۲ش.از اینجا ببینید
  11. بررسی آراء دانشمندان شیعه در خصوص اعتبار شرعی سیره عقلاء، زیبا رودی - لایقه عزیزی - معصومه السادات مرتضوی، دوفصلنامه تخصصی مطالعات فقهی، سال دوم، شماره دوم، ۱۳۹۸ش.از اینجا ببینید
  12. عرف یا عنصر پویایی فقه، ناصر سلمانی ایزدی، فصلنامه الهیات و معارف اسلامی (مطالعات اسلامی)، شماره ۶۴، ۱۳۸۳ش.از اینجا ببینید
  13. ادله حجیت عرف و نقد دلایل آن در مذاهب اسلامی، شمس‌الله صفرلکی - الهه خاکساری، فصلنامه پژوهش‌های اصولی، شماره ۱۴، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  14. کاربرد عقل و بنای عقلاء در باب ضمانت اجرای نقض قرارداد، نعمت الله الفت، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، جلد ۹، شماره ۹۷، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید
  15. نقش عرف به منزلهٔ منبع حقوق، علی اسلامی پناه، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۷، شماره ۲، ۱۳۹۶ش.از اینجا ببینید
  16. فهم عرفی و اثر رهایی‌بخش قضاوت، ساحل رمضانی‌تبار، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۵۱، شماره ۱، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
  17. از قانون اساسی عرفی تا عرف حقوق اساسی، خیرالله پروین، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۳، شماره ۲، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید
  18. تحول رویکرد «رویه قضایی» بین‌المللی در فرایند شناسایی قواعد حقوق بین‌الملل عرفی، عباسعلی کدخدایی - شهرام زرنشان، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۳، شماره ۱، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید
  19. دیدگاهی جدید در مشروعیت نظام‌های حقوقی نوپدید، سید حسن شبیری زنجانی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۰، شماره ۳، ۱۳۸۹ش.از اینجا ببینید
  20. کنکاشی در منابع حقوق اساسی، بیژن عباسی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۴۰، شماره ۳، ۱۳۸۹ش.از اینجا ببینید
  21. تأملی اجمالی در مفهوم عرفی بودن حقوق قراردادها در حقوق موضوعه ایران، اکبر میرزانژاد جویباری، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی (حقوقی سابق)، دوره ۳۹، شماره ۱، ۱۳۸۸ش.از اینجا ببینید
  22. ارزیابی عملکرد عرف در تغییر حکمِ مصادیقِ موضوعات عرفی، محمد رسول آهنگران - الهام غانم، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره ۱۰، شماره ۱۸، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  23. بررسی حجیت اطلاقات و عمومات شریعت در موضوعات نوظهور، سید سجاد موسوی کرمانشاهی، مجله فقه و اجتهاد، دوره ۵، شماره ۱۰، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  24. ارزیابی عرفی نگری در موضوع‌شناسی مسائل مستحدثه برآمده از علم مدرن، فاطمه قدرتی - محسن سعیدی ابواسحاقی، فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، دوره ۸، شماره ۱۵، ۱۳۹۸ش.از اینجا ببینید
  25. نظریهٔ فهم اجتماعی نصوص؛ مبانی، کارکرد، اسکندری اسکندری علی تولائی، فصلنامه علمی فقه و اصول، شماره پیاپی ۹۰، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  26. بررسی ماهیت و شرایط کاربرد عرف و عادت در استنباط و قانون‌گذاری، امیرحسین ورشوچی منفرد - مهدی ساجدی، فقه میان‌رشته‌ای اجتماعی، دوره ۶، شماره ۱۲، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  27. سیدیزدی فقیهی عُرف‌نگر یا عُرفیگرا؟، حسین ناصری مقدم، فقه، دوره ۱۹، شماره ۷۳، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  28. عرف و بنای عقلا در فرایند اجتهاد، هدایت‌حسین محصلی، مطالعات فقه امامیه، دوره ۹۳، شماره ۲، ۱۳۹۳ش.از اینجا ببینید
  29. همسویی فقه با تحولات اجتماعی، ابوالحسن سلطانی، فقه و تاریخ تمدن، دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۹۶ش.از اینجا ببینید
  30. گستره شریعت و نقش عرف در حقوق اسلامی، محمدحسین فضائلی، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی قضائی، شماره ۶۶، ۱۳۹۳ش.از اینجا ببینید
  31. مطالعه تطبیقی مفاد آیه عرف در دید مفسران شیعه و اهل تسنن، کاوس روحی برندق - حمد حسین خوانین زاده، پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، دوره ۱، شماره ۱، ۱۳۹۴ش. از اینجا ببینید
  32. نگاهی به عرف در فقه و حقوق اسلامی بایسته‌ها و آسیب‌ها، محمود رایگان، معرفت، شماره ۱۶۵، ۱۳۹۰ش.از اینجا ببینید
  33. کارکردگرایی در موضوعات عرفیِ احکام شرعی، مسعود فیاضی، حقوق اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۸، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  34. بازخوانی مفهوم صدق و کذب با تعمیق در مرجعیت عرف، ابوالقاسم علیدوست - محمد جعفری، مطالعات فقهی و فلسفی، دوره ۷، شماره ۲۶، ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید
  35. تمسک به دانسته‌های عرفی بشر در توسعه و فهم عناوین فقهی در مکتب فریقین با رویکردی به دیدگاه امام خمینی (س)، علی بهرامی نژاد - سید مصطفی موسوی بجنوردی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۱۹، شماره ۷۷، ۱۳۹۶ش.از اینجا ببینید
  36. عرف و بناهای عقلایی در مکتب فقهی امام خمینی (س)، سید عبدالواحد موسوی، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۱۹، شماره ۷۷، ۱۳۹۶ش.از اینجا ببینید
  37. جایگاه عرف در حقوق با رویکردی بر اندیشه‌های امام خمینی (س)، فهیمه ملک‌زاده؛ مونا احمدلو، فصلنامه پژوهشنامه متین، دوره ۱۴، شماره ۵۶، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  38. ظرفیت‌های فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر، ابوالقاسم علیدوست، فصلنامه اقتصاد اسلامی، دوره ۱۶، شماره ۶۲، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  39. معیارها و مصادیق ثابت و متغیر در اندیشة شهید مطهری، سیامک بهارلوئی - مسعود راعی دهقی، فصلنامه علمی پژوهشی حکومت اسلامی، شماره پیاپی ۷۷، ۱۳۹۴ش.از اینجا ببینید
  40. بازخوانی انتقادی قاعده الزام، زینب میرزایی صفی‌آباد - مهدی موحدی محب، دوفصلنامه آموزه‌های فقه مدنی، شماره ۲۱، ۱۳۹۹ش.از اینجا ببینید
  41. بررسی مبانی فلسفی جایگاه «عقل» و «عرف متشرعه» در حقوق با تمرکز بر آراء علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی، علی غلامی - محمد پورکیانی، فصلنامه علمی پژوهش نامه حقوق اسلامی، شماره پیاپی ۴۳، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  42. تقنین، عرف و مصلحت در اندیشه علمای مشروطه، ولی رستمی - عزیز الله فضلی، فصلنامه علمی پژوهش نامه حقوق اسلامی، شماره پیاپی ۳۳، ۱۳۹۰ش.از اینجا ببینید
  43. نقش عرف در تحلیل مولفهٔ روانی جرم و عوامل زوال مسؤولیت کیفری، محسن برهانی - عطیه پارساییان، دوفصلنامه پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، دوره ۱، شماره ۲، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید

بسترهای پیدایی و مانایی عرف اساسی در نظام‌های حقوقی ـ سیاسی ایران و انگلستان، سید احمد حبیب نژاد - زهرا عامری - محمد جواد حسینی، دوفصلنامه حقوق تطبیقی، پیاپی 15، 1400ش.از اینجا ببینید

پایان‌نامه

  1. عرف و سیره در فقه امامیه، فاطمه قدرتی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۸ش.از اینجا ببینید
  2. نقش عرف در فقه و حقوق اسلامی، اکرم نوایی‌لواسانی، کارشناسی ارشد، ‏‫دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۷ش. ‬
  3. بررسی تطبیقی جایگاه عرف در فقه مذاهب اسلامی، رقیه محرمی، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی مشهد مقدس، ۱۳۹۴ش.از اینجا ببینید
  4. جایگاه عرف در فقه و حقوق موضوعه ایران، محمود علی‌زاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  5. جایگاه عرف در فقه معاملاتی فقه شیعه و اهل سنت، رضا خندان، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۰ش.از اینجا ببینید
  6. بررسی عرف و سیره عقلا در فقه امامیه، محمود رایگان، کارشناسی ارشد، مرکز پیام نور تهران، دانشکده الهیات، ۱۳۸۹ش.از اینجا ببینید
  7. مطالعه تطبیقی جایگاه عرف در حقوق بین‌الملل، حقوق داخلی و فقه، کیوان سهرانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، ۱۳۹۶ش.از اینجا ببینید
  8. بررسی تطبیقی جایگاه عرف در فقه و حقوق ایران و نظام حقوقی کامن‌لا، علی طالبی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، گروه حقوق، ۱۴۰۰ش.از اینجا ببینید
  9. نقش عرف در پاسخگویی به نیازهای روز در گستره فقه، شاپور جهانجونیا، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۳ش.از اینجا ببینید
  10. نقش عرف در فقه و حقوق اسلام، زینب حسنوند، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۸۸ش.از اینجا ببینید
  11. بررسی جایگاه عرف و عادت در عقود اسلامی از منظر فقه شیعه و قانون مدنی ایران، نجمه جهانشاهی، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید
  12. نقش عرف از دیدگاه جامعه‌شناسی حقوقی و حقوق تطبیقی، قربانعلی پورمرجان، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشکده حقوق و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد، ۱۳۷۴ش.از اینجا ببینید
  13. نقش عرف در حقوق اسلام و ایران، سیداحمد موسوی، کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم - سبزوار، دانشکده الهیات، ۱۳۹۲ش.از اینجا ببینید
  14. نقش و حدود اثرگذاری عرف در جرم‌انگاری، زینب موذن‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم حدیث، دانشکده حقوق، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید
  15. نقش عرف به عنوان یکی از منابع حقوق، حسن وکیلیان، کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۷۸ش.از اینجا ببینید
  16. گونه‌شناسی عرف در حقوق زوجین، وحیده عابدینی، کارشناسی ارشد، دانشگاه میبد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۹ش.از اینجا ببینید
  17. تأثیر عرف بر قوانین ایران در حوزه حقوق زنان و مبانی فقهی آن، حسن یدالله‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، دانشکده حقوق قضایی، ۱۳۹۸ش.از اینجا ببینید
  18. بررسی ملاکات تشخیص موضوعات احکام، سیدجعفر علوی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۸۹ش.از اینجا ببینید
  19. نقش عرف درتعیین مورد معامله درحقوق ایران _ فقه امامیه وبیع بین‌المللی کالا، مهتاب مولائی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده حقوق، ۱۳۹۵ش.از اینجا ببینید
  20. نقش عرف در تبیین و اجرای احکام فقهی و حقوقی حوزهٔ خانواده، حوریه نادمی، کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، ۱۳۹۸ش.از اینجا ببینید
  21. تعارض عرف با سایر منابع تفسیر قرارداد، محبوبه ملکی‌فر، کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۳ش.از اینجا ببینید
  22. بررسی تعارض عرف با آیات و روایات فقهی و راه حل‌های آن‌ها، محمد علیزاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  23. قواعد عرفی و اثرات آن در حقوق مدنی ایران، پویا مسعودی نژاد، کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی آفاق، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، ۱۳۹۹ش.از اینجا ببینید
  24. بررسی تطور اندیشه فقهی در فقه معاملات (متاجر) در مقایسه دیدگاه‌های فقهی شیخ طوسی و شیخ انصاری، مهدی مرادی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری، ۱۳۹۶ش.اینجا ببینید
  25. جایگاه بنای عقلاء در فقه و حقوق موضوعه، محمد ولی‌پوری، کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ۱۳۹۴ش.از اینجا ببینید
  26. مصادیق احسان و تسهیل در فقه جزایی اسلام با رویکرد به رویّه قضایی، طهورا نوروزی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  27. قاعده دگرگونی احکام به واسطه دگرگونی عادات با رویکردی به شواهد فقهی، سمیه ذوقی، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۹۳ش.از اینجا ببینید
  28. نقش عرف (آداب و رسوم) در تفسیر قوانین کیفری؛ مطالعه مقایسه ای با قانون عراق، حسین علی دکمان، کارشناسی ارشد، جامعه المصطفی العالمیه، مؤسسه آموزش عالی علوم و معارف، ۱۳۹۷ش.از اینجا ببینید
  29. نظریه شرط ضمنی در حقوق ایران و انگلستان، عیسی امیران بخشایشی، کارشناسی ارشد، مجتمع آموزش عالی قم، ۱۳۸۲ش.از اینجا ببینید
  30. جایگاه عرف در تبیین مصادیق تدلیس و آثار آن، هاجر لشگری، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۹۳ش.کتاب ببینید
  31. ‏ن‍ق‍ش ع‍رف در ف‍ق‍ه و ح‍ق‍وق اس‍لام‍ی، ملیحه ح‍م‍زه‌ل‍وئ‍ی‍ان، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، دانشکده الهیات، ۱۳۸۰ش.اینجا ببینید
  32. پویایی اجتهاد و فقه و پاسخ به نیازها بر اساس زمان و مکان، معصومه عامری، کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۴ش.از اینجا ببینید
  33. بررسی عرف و سیره عقلا در فقه امامیه، محمود رایگان، کارشناسی ارشد، ‏دانشگاه پیام نور، مرکز تهران، گروه علمی الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۹ش. ‬‬از اینجا ببینید
  34. بناء عقلاء در فقه معاملات با تکیه بر کتاب مصباح‌الفقاهه آیه‌الله خویی (ره)، زهرا افلاطونی، کارشناسی ارشد، ‏دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، ۱۳۹۱ش.از اینجا ببینید