فقه اجتماعی (منابع مطالعاتی): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{منابع مطالعاتی}} | {{منابع مطالعاتی}} | ||
[[فقه اجتماعی]] در متون فقهی در دو معنا به کار می رود؛ در معنای نخست، فقه اجتماعی به عنوان نوعی نگاه کلنگر به ابواب فقهی تبیین شده که بر استنباط تمام احکام فقهی | [[فقه اجتماعی]] در متون فقهی در دو معنا به کار می رود؛ در معنای نخست، فقه اجتماعی به عنوان نوعی نگاه کلنگر به ابواب فقهی تبیین شده که بر استنباط تمام احکام فقهی تأثیرگذار است؛ مطابق این دیدگاه فقه اجتماعی نوعی نگرش به استنباط است و به بخشی از احکام اختصاص ندارد. اما در معنای دوم به فقهی که پاسخگوی احکام مربوط به اجتماع است اطلاق میشود مانند امنیت اجتماعی، روابط اقتصادی افراد با یکدیگر، دخالت دولت در قراردادهای خصوصی، کنترل بازار، ساخت و ساز شهری، مدیریت حمل و نقل و... | ||
براساس معنای دوم، فقه اجتماعی به دو قسم «فقه اجتماعی عام» و «فقه اجتماعی خاص» تقسیم میشود. فقه اجتماعی عام، احکام و قوانین مربوط به تمام جوامع بشری اعم از مسلمان و غیرمسلمان است از قبیل: قاعده فقهی حرمت افساد در روی زمین، کرامت بنیآدم و لزوم رعایت سلامت جامعه بشری. فقه اجتماعی خاص، احکام و قوانینی است که شارع برای جامعه اسلامی وضع نموده است مانند قاعده سوق مسلمین و امر به معروف و نهی از منکر. | |||
در بررسی فقه اجتماعی پرسشهای پیش روی پژوهشگران از این قبیل است: فقه اجتماعی به لحاظ روش استنباط چه تفاوتی با فقه فردی دارد؟ آیا اجتماعی بودن امور بر درک و استنباط حکم آنها تاثیرگذار است یا احکام جمعی مانند احکام فردی استنباط میشوند؟ متعلق تکلیف در فقه اجتماعی شخص مکلف است یا جامعه مسلمین؟ تفاوت عرف و عادات اجتماعی چه تاثیری بر فقه اجتماعی دارد؟ دادههای علوم اجتماعی چه جایگاهی در فقه اجتماعی دارند؟ آیا احکام فقه اجتماعی بر فقه فردی اولویت دارد؟ رابطه فقه سیاسی و فقه اجتماعی چگونه است؟ | در بررسی فقه اجتماعی پرسشهای پیش روی پژوهشگران از این قبیل است: فقه اجتماعی به لحاظ روش استنباط چه تفاوتی با فقه فردی دارد؟ آیا اجتماعی بودن امور بر درک و استنباط حکم آنها تاثیرگذار است یا احکام جمعی مانند احکام فردی استنباط میشوند؟ متعلق تکلیف در فقه اجتماعی شخص مکلف است یا جامعه مسلمین؟ تفاوت عرف و عادات اجتماعی چه تاثیری بر فقه اجتماعی دارد؟ دادههای علوم اجتماعی چه جایگاهی در فقه اجتماعی دارند؟ آیا احکام فقه اجتماعی بر فقه فردی اولویت دارد؟ رابطه فقه سیاسی و فقه اجتماعی چگونه است؟ |