فقه و دولت (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها) ←نظریه‌پردازان: افزودن اطلاعات |
Hasanejraei (بحث | مشارکت‌ها) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==نظریه‌پردازان== | ==نظریه‌پردازان== | ||
کتاب فقه و دولت حاوی نظریات و سخنان ۱۳ تن از نظریه‌پردازان و عالمان حوزوی است. از این میان سخنان کاظم قاضی‌زاده در چهار بخش، نظریات محمد سروش محلاتی در سه بخش، و دیدگاه‌های سید جواد ورعی، احمد عابدی و محمدجواد فخار طوسی در دو بخش ذکر شده است. برخی از نظریه‌پردازان مذکور به‌همراه آثار آنها عبارتند از: | کتاب فقه و دولت حاوی نظریات و سخنان ۱۳ تن از نظریه‌پردازان و عالمان حوزوی است. از این میان سخنان کاظم قاضی‌زاده در چهار بخش، نظریات محمد سروش محلاتی در سه بخش، و دیدگاه‌های سید جواد ورعی، احمد عابدی و محمدجواد فخار طوسی در دو بخش ذکر شده است. برخی از نظریه‌پردازان مذکور به‌همراه آثار آنها عبارتند از: | ||
* کاظم قاضی‌زاده (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج حوزه و استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، نویسنده کتاب‌هایی از جمله اندیشه‌های فقهی-سیاسی امام خمینی، جایگاه شورا در حکومت اسلامی، و مردم‌سالاری دینی، و نیز مقالاتی از جمله اعتبار رأی اکثریت و نیز مبنا و ماهیت فقهی-حقوقی نفقه زوجه در قرآن.<ref>[https://www.ekalam.ir/teachers/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 «کاظم قاضی‌زاده»]، سایت کلام امامیه.</ref> | * [[کاظم قاضی‌زاده]] (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج حوزه و استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، نویسنده کتاب‌هایی از جمله اندیشه‌های فقهی-سیاسی امام خمینی، جایگاه شورا در حکومت اسلامی، و مردم‌سالاری دینی، و نیز مقالاتی از جمله اعتبار رأی اکثریت و نیز مبنا و ماهیت فقهی-حقوقی نفقه زوجه در قرآن.<ref>[https://www.ekalam.ir/teachers/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 «کاظم قاضی‌زاده»]، سایت کلام امامیه.</ref> | ||
* محمد سروش محلاتی (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله دین و دولت در اندیشه اسلامی، مبانی حریم خصوصی، دولت و اجرای شریعت.<ref>[http://soroosh-mahallati.com/fa/content/id/id=442 «زندگی‌نامه»]، سایت محمد سروش محلاتی.</ref> | * [[محمد سروش محلاتی]] (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله دین و دولت در اندیشه اسلامی، مبانی حریم خصوصی، دولت و اجرای شریعت.<ref>[http://soroosh-mahallati.com/fa/content/id/id=442 «زندگی‌نامه»]، سایت محمد سروش محلاتی.</ref> | ||
* سید جواد ورعی (زاده ۱۳۴۲ش) مدرس درس خارج فقه در حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی، حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی و مبانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر.<ref>[http://ijtihadnet.ir/andishvaran/%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%88%D8%B1%D8%B9%DB%8C/ «سید جواد ورعی»]، شبکه اجتهاد.</ref> | * [[سید جواد ورعی]] (زاده ۱۳۴۲ش) مدرس درس خارج فقه در حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی، حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی و مبانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر.<ref>[http://ijtihadnet.ir/andishvaran/%D8%AD%D8%AC%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%88%D8%B1%D8%B9%DB%8C/ «سید جواد ورعی»]، شبکه اجتهاد.</ref> | ||
* احمد عابدی (زاده ۱۳۳۹ش) استاد درس خارج فقه و اصول فقه در حوزه علمیه قم و از جمله درس خارج فقه فرهنگ، هنر و رسانه. | * [[احمد عابدی]] (زاده ۱۳۳۹ش) استاد درس خارج فقه و اصول فقه در حوزه علمیه قم و از جمله درس خارج فقه فرهنگ، هنر و رسانه. | ||
* محمدجواد | * [[محمدجواد فخارطوسی]]، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب حقوق متهمان: بررسی فقهی-حقوقی و همچنین پژوهشی فقهی در خبر و خبرگزاری. | ||
* سیف‌الله صرامی (زاده ۱۳۴۲ش) استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده کتاب‌هایی درباره فقه سیاسی از جمله حقوق مردم در حکومت، حسبه: یک نهاد حکومتی و احکام مرتد از دیدگاه اسلام و حقوق بشر.<ref>[https://feqh.isca.ac.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=PERSON&ID=af148ff8-5581-4d95-aad5-92e5f3c5da3b&LayoutID=518b4425-7d68-4f8d-b247-d9af78303558&CategoryID=c54f67f2-cbe3-4a5d-86d7-d2e7d8871ec1 «پژوهشکده فقه و حقوق»]، سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.</ref> | * [[سیف‌الله صرامی]] (زاده ۱۳۴۲ش) استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده کتاب‌هایی درباره فقه سیاسی از جمله حقوق مردم در حکومت، حسبه: یک نهاد حکومتی و احکام مرتد از دیدگاه اسلام و حقوق بشر.<ref>[https://feqh.isca.ac.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=PERSON&ID=af148ff8-5581-4d95-aad5-92e5f3c5da3b&LayoutID=518b4425-7d68-4f8d-b247-d9af78303558&CategoryID=c54f67f2-cbe3-4a5d-86d7-d2e7d8871ec1 «پژوهشکده فقه و حقوق»]، سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.</ref> | ||
* محمدجواد ارسطا (زاده ۱۳۴۴ش) مدرس درس خارج فقه حوزه علمیه قم، دانشیار دانشگاه تهران و نویسنده آثاری در فقه سیاسی از جمله نظام حقوق بشر اسلامی و نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبری.<ref>[https://rtis2.ut.ac.ir/cv/mjarasta «محمدجواد ارسطا»]، سایت دانشگاه تهران.</ref> | * [[محمدجواد ارسطا]] (زاده ۱۳۴۴ش) مدرس درس خارج فقه حوزه علمیه قم، دانشیار دانشگاه تهران و نویسنده آثاری در فقه سیاسی از جمله نظام حقوق بشر اسلامی و نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبری.<ref>[https://rtis2.ut.ac.ir/cv/mjarasta «محمدجواد ارسطا»]، سایت دانشگاه تهران.</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۳
صفحه پودمان:Message box/ambox.css محتوایی ندارد.
 | توجه! این مقاله در حال نگارش است و ممکن است مطالب آن تغییر کند. پس از نهایی شدنِ مقاله، این برچسب برداشته میشود. |
جایگاه و اهمیت
کتاب فقه و دولت، از مجموعه کتاب‌های مؤسسه فهیم در موضوع فقه سیاسی که ۱۹ سخنرانی درباره مصلحت، اعتبار اکثریت و رأی مردم، محدوده حریم خصوصی، نافرمانی مدنی، امر به معروف و نهی از منکر و همچنین رسانه از منظر فقهی در بر دارد و عالمانی از جمله سیف‌الله صرامی، محمدجواد ارسطا، محسن غرویان، محمد سروش محلاتی، سید جواد ورعی، مهدی پورحسین، محمدهادی مفتح و کاظم قاضی‌زاده، در آن به نظریه‌پردازی پرداخته‌اند.
گرچه عنوان کتاب «فقه و دولت» است و از آن برمی‌آید که همه مطالب و سخنرانی‌های آن از منظر فقهی باشد، اما با این حال برخی از نظریه‌پردازی‌ها فارغ از منظر فقهی است.
چینش و ساختار کتاب
هر کدام از بخش‌های کتاب، حاصل سخنرانی‌های اندیشمندان حوزوی در نشست‌های هفتگی مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم است که موارد معدودی از آن در قالب مناظره برگزار شده و در پایان هر بخش، پرسش‌های حاضران از نظریه‌پرداز و پاسخ‌های وی نیز آمده است. تاریخ برگزاری هر کدام از نشست‌ها در کتاب ذکر نشده است.
کتاب بر اساس موضوعات محوری سخنرانی‌ها موضوع‌بندی نشده و هر سخنرانی به‌صورت مستقل چینش شده است. علاوه بر این، نظریه‌پردازی‌های با موضوع واحد، پشت سر هم قرار نگرفته‌اند و مشخص نیست بر چه اساسی چیده شده‌اند.
نظریه‌پردازان
کتاب فقه و دولت حاوی نظریات و سخنان ۱۳ تن از نظریه‌پردازان و عالمان حوزوی است. از این میان سخنان کاظم قاضی‌زاده در چهار بخش، نظریات محمد سروش محلاتی در سه بخش، و دیدگاه‌های سید جواد ورعی، احمد عابدی و محمدجواد فخار طوسی در دو بخش ذکر شده است. برخی از نظریه‌پردازان مذکور به‌همراه آثار آنها عبارتند از:
- کاظم قاضی‌زاده (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج حوزه و استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، نویسنده کتاب‌هایی از جمله اندیشه‌های فقهی-سیاسی امام خمینی، جایگاه شورا در حکومت اسلامی، و مردم‌سالاری دینی، و نیز مقالاتی از جمله اعتبار رأی اکثریت و نیز مبنا و ماهیت فقهی-حقوقی نفقه زوجه در قرآن.[۱]
- محمد سروش محلاتی (زاده ۱۳۴۰ش) مدرس درس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم، و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله دین و دولت در اندیشه اسلامی، مبانی حریم خصوصی، دولت و اجرای شریعت.[۲]
- سید جواد ورعی (زاده ۱۳۴۲ش) مدرس درس خارج فقه در حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب‌ها و مقالاتی درباره فقه سیاسی از جمله بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی، حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی و مبانی فقهی امر به معروف و نهی از منکر.[۳]
- احمد عابدی (زاده ۱۳۳۹ش) استاد درس خارج فقه و اصول فقه در حوزه علمیه قم و از جمله درس خارج فقه فرهنگ، هنر و رسانه.
- محمدجواد فخارطوسی، استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب حقوق متهمان: بررسی فقهی-حقوقی و همچنین پژوهشی فقهی در خبر و خبرگزاری.
- سیف‌الله صرامی (زاده ۱۳۴۲ش) استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نویسنده کتاب‌هایی درباره فقه سیاسی از جمله حقوق مردم در حکومت، حسبه: یک نهاد حکومتی و احکام مرتد از دیدگاه اسلام و حقوق بشر.[۴]
- محمدجواد ارسطا (زاده ۱۳۴۴ش) مدرس درس خارج فقه حوزه علمیه قم، دانشیار دانشگاه تهران و نویسنده آثاری در فقه سیاسی از جمله نظام حقوق بشر اسلامی و نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبری.[۵]
محتوا
سخنرانی‌ها و نشست‌های نظریه‌پردازی که در کتاب «فقه و دولت» آمده و منظری فقهی دارند را می‌توان در چند موضوع اصلی جای داد: جایگاه مصلحت، اکثریت، رأی مردم و حریم خصوصی در حکومت اسلامی، مهار قدرت، نافرمانی مدنی و بغی، امر به معروف و نهی از منکر، و نیز رابطه رسانه و دین بر اساس فقه شیعه. مطالب فقهی کتاب بر اساس موضوع مرتبط با آن عبارتند از:
- مصلحت
- مصلحت در حکومت علوی: سیف‌الله صرامی
- قاعده مصلحت، مبنای روابط خارجی دولت اسلامی: سید جواد ورعی
- محدودسازی قدرت
- جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در حکومت اسلامی: کاظم قاضی‌زاده
- تأملی در مشروعیت امر به معروف و نهی از منکر فراگفتاری: محمد سروش محلاتی
- بررسی محدوده حریم خصوصی از منظر فقه سیاسی: محمد سروش محلاتی
- فرمانبرداری مدنی در فقه شیعه: سید جواد ورعی
- بررسی فقهی بغی و نسبت آن با نافرمانی مدنی: مهدی پورحسین
- جایگاه مردم در حکومت اسلامی
- جایگاه اکثریت در مشروعیت و مقبولیت حکومت اسلامی: عبدالله حاجی‌صادقی و محمدجواد ارسطا
- جایگاه رأی مردم در حکومت اسلامی: محسن غرویان و هاشم نیازی
- جایگاه رأی مردم در حکومت اسلامی: کاظم قاضی‌زاده
- بررسی فقهی تفاوت ضوابط تصمیم‌گیری در عرصه‌های شخصی و حکومتی: کاظم قاضی‌زاده
- رسانه و حکومت
- نسبت رسانه با نهاد حاکمیت: محمدجواد فخار طوسی
- دین و حقوق رسانه‌ای: کاظم قاضی‌زاده
- تبلیغ رسانه‌ای دین؛ مبانی و چالش‌ها: حجت‌الله بیات
پانویس‌ها
- ↑ «کاظم قاضی‌زاده»، سایت کلام امامیه.
- ↑ «زندگی‌نامه»، سایت محمد سروش محلاتی.
- ↑ «سید جواد ورعی»، شبکه اجتهاد.
- ↑ «پژوهشکده فقه و حقوق»، سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- ↑ «محمدجواد ارسطا»، سایت دانشگاه تهران.
منابع
- «کاظم قاضی‌زاده»، سایت کلام امامیه، تاریخ بازدید: ۷ دی ۱۴۰۰.