تجسس در حریم خصوصی (منابع مطالعاتی)

مسئله تجسس و نقض حریم خصوصی از جمله مفاهیمی هستند که فقیهان معاصر جهان اسلام به بررسی آن‌ها پرداخته‌اند. ارائه تعریف جامع‌ و مانع تجسس و حدود حریم خصوصی، تمایز مفهومی آن با جاسوسی (در معنای سیاسی و نظامی آن)، وجوب حفظ شأن و کرامت مسلمانان و موارد جواز تجسس و نقض حریم خصوصی از مسائل اساسی این موضوع هستند. فقیهان و پژوهش‌گران حوزه فقه و حقوق اسلامی مقاله‌ها و کتاب‌هایی دربارۀ این موضوع‌ها نوشته‌اند.

کتاب‌ها

فارسی

1. ادله و احکام تجسس در فقه و تقابل آن با حریم خصوصی افراد‏‫، محمد‌حسین ابراهیمی، کرج‏‫، داتیس‏‫، ۱۳۹۶ ش.
2. بررسی مساله‌ فقهی تجسس، رضا مظفری، قم، میراث ماندگار‏‫٬ ۱۳۹۴ ش.
3. آشنایی بامبانی فقهی تحقیق و تفحص دراحوال اشخاص حقیقی و حقوقی، مهدی وفاجو، قم، نصایح‏‫، ‏۱۳۹۱ ش.‬‬

عربی

1. التجسس والغيبة، أبي عبدالرحمن، القوات المسلحة - إدارة الشؤون العامة، مج ۲۱, ع ۵۱، السعودية، ۱۹۸۲

مقاله‌ها

فارسی

1. بررسی فقهی حقوقی تجسس و موارد استثنایی آن، سید هادی صالحی، سید مهدی صالحی، سید مهدی نیکخواه، مبانی فقهی حقوق اسلامی ، شماره ۲۱، بهار و تابستان ۱۳۹۷. اصل مقاله را اینجا ببینید.
2. تجسس از دیدگاه فقه امامیه، محمدعلی قربانی، محمد پور شعبانعلی، مطالعات فقهی و فلسفی شماره ۳۳، بهار ۱۳۹۷. اصل مقاله را اینجا ببینید.

عربی

1. حرمة الحياة الخاصة من منظور القوانين العقابية: دراسة مقارنة، عبدالرازق الموافي عبداللطيف، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف، ع۲۳، ج۳، ۲۰۲۱ م.
2. الجرائم الماسة بالحياة الخاصة: جريمة انتهاك الحق في الصورة نموذجا، ياسين الكعيوش، مراکش، مجلة العلوم الجنائية، ع۷، ۲۰۲۱ م.
3. الجرائم الماسة بالحياة الخاصة: جريمة انتهاك الحق في الصورة نموذجا، ياسين الكعبوش، مراکش، مجلة المنارة للدراسات القانونية والإدارية، ۲۰۲۰ م.
4. جريمة الهتك الإلكتروني لحرمة الحياة الخاصة: دراسة فقهية مقارنة بالقانون الإماراتي، حمزة عبدالكريم حماد، الإمارات، الفكر الشرطي، مج۲۹، ع۱۱۲، ۲۰۲۰ م.
5. الحماية الدستورية والقانونية للحق في الحياة الخاصة، فيصل عقله خطار شطناوي، دراسات: علوم الشريعة والقانون، مج۴۷، ع۱، الأردن، ۲۰۲۰ م.
6. الجرائم الماسة بالحياة الخاصة: جريمة التقاط أو تسجيل أو بث أو توزيع أقوال أو معلومات خاصة أو سرية دون موافقة أصحابها نموذجا، ياسين الكعيوش، مراکش، مجلة الفقه والقانون، ع۷۸، ۲۰۱۹ م.
7. الحماية الجنائية للحق في الحياة الخاصة في البيئة الرقمية، عميمر عبدالقادر، المصدر مجلة القانون والأعمال , ع۲۰، ۲۰۱۸ م.
8. الحق في الحياة الخاصة، رشيد شميشم، الجزائر، مجلة العلوم القانونية والاجتماعية، ع۱۲، ۲۰۱۸ م.
9. صون الحياة الخاصة للأفراد بين الاضطراب والثبات، محمد كمال شرف الدين، کویت، مجلة كلية القانون الكويتية العالمية، مج۶، ۲۰۱۸ م.
10. كاميرات المراقبة والحياة الخاصة للأجير، ياسين قربي، مراکش، مجلة القضاء المدني، س۷، ع۱۳، ۲۰۱۶ م.
11. جريمة الانتهاك الإلكتروني لحرمة الحياة الخاصة : دراسة مقارنة، عبدالرحمن بن جيلالي، مراکش، مجلة الفقه والقانون، ع ۱۸، ۲۰۱۴ م.
12. تأثير الحياة الخاصة للعامل في حياته المهنية،زهير الحرح، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادية والقانونية، مج۳۰، ع۱، ۲۰۱۴ م.
13. انتهاك حرمة الحياة الخاصة عبر الإنترنت (دراسة مقارنة)، سوزان عدنان، سوریه، مجلة جامعة دمشق للعلوم الاقتصادية والقانونية، مج ۲۹، ع ۳، ۲۰۱۳ م.
14. الحق في الحياة الخاصة : دراسة مقارنة، طه لحميداني، مراکش، المجلة المغربية للسياسات العمومية، ع۱۲، ۲۰۱۴ م.
15. حماية الحق في الحياة الخاصة، هاني صوادقية، الجزائر، مجلة الحقوق والعلوم الإنسانية، ع ۱۱، ۲۰۱۲ م.
16. الاستقلال القانوني للحق في الحياة الخاصة، محمد بن حيدة، لبنان، مجلة الجنان لحقوق الإنسان، ع۷، ۲۰۱۴ م.
17. الحماية القانونية للحق في الحياه الخاصة، أحمد عبدالمجيد الحاج،الإمارات، الفكر الشرطي، مج۱۵، ع۴، ۲۰۰۷ م.
18. حماية الحياة الخاصة لنزلاء المؤسسات العقابية،علي حسن الطوالبه، أردن، مؤتة للبحوث والدراسات: سلسلة العلوم الإنسانية والاجتماعية، مج ۲۱، ع ۲، ۲۰۰۶ م.
19. التفتيش و حرمة الحياة الخاصة، محمد محجوب عثمان، عربستان سعودی، الأمن والحياة، مج ۱۸، ع ۲۰۷، ۱۹۹۹ م.
20. ضمان حرمة الحياة الخاصة في المواثيق الدولية، موسى مسعود رحومة، مجلة الملحق القضائي، ع۲۸، ۱۹۹۴ م.
21. الحياة الخاصة: مفهومها وضمان حرمتها في الإسلام، راغب محمد السعيد، کویت، الوعي الإسلامي، ع ۳۶۹، ۱۹۹۶ م.
22. الاحتساب وحرمة الحياة الخاصة: قراءة في تراث الفكر الإسلامي، محمد كمال الدين إمام، مصر، المسلم المعاصر، ۱۹۸۸ م.
23. الإسلام و حماية الحياة الخاصة، محمد عبدالله السمان، عربستان سعودی، الجندي المسلم، مج ۱۴، ع ۴۵، ۱۹۸۷ م.
24. الحماية القانونية للحياة الخاصة، عبدالوهاب الازرق، مصر، مجلة ادارة قضايا الحكومة، مج ۳، ع ۴، ۱۹۵۹ م.

پایان‌نامه‌ها

فارسی

1. بررسی نقض قاعده منع تجسس و ممنوعیت آن در فرایند آیین دادرسی کیفری، سیده یاسمن امینی،کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، ۱۳۹۷ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
2. بررسی حکم فقهی تجسس و موارد استثنای آن، مهدی پورشعبان سنگاچینی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، دانشکده علوم انسانی، ۱۳۹۷ ش.
3. بررسی جرم‌شناختی اصل منع تجسس، سعیده محمدی، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، ۱۳۹۷ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
4. تجسس در اسلام، کارشناسی ارشد، موسی الرضا چکنی مقدم، دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی، مرکز پیام نور مشهد، ۱۳۹۵ ش چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
5. بررسی فقهی حقوقی تجسس و موارد استثنایی آن، سید هادی صالحی، دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه ارومیه، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، ۱۳۹۵ ش.
6. بررسی فقهی و حقوقی قلمرو جاسوسی و تجسس در حریم خصوصی، رضا حسین‌زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج) - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۱۳۹۴ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
7. مطالعه فقهی-حقوقی منع تجسس و بازتاب آن در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۹۵ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
8. تجسس و جاسوسی در فقه اسلامی و حقوق کیفری ایران، فاطمه متقیان بوعذار، کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی،

۱۳۹۴ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.

1. بررسی تطبیقی تجسّس از منظر فقه امامیه و حقوق ایران، کارشناسی ارشد دانشکده اصول الدین، دانشکده اصول الدین مرکز قم، ۱۳۹۴ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
2. کسب اطلاعات و تجسس از دیدگاه قرآن کریم و روایات، عبدالکریم موسوی‌نژاد، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد ۱۳۸۵ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
3. تجسس دراسلام، ناصره آلانی، کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۲ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
4. کسب اطلاعات و تجسس از دیدگاه قرآن کریم و روایات، عبدالکریم موسوی‌نژاد، کارشناسی ارشد، دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، ۱۳۸۵ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.
5. بررسی ادله و کاربردهای نظارت نامحسوس از منظر فقه و حقوق، فاطمه نیلچی زاده، کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، مرکز پیام نور تهران، ۱۳۸۹ ش. چند برگ نخست این پایان‌نامه را اینجا ببینید.

عربی

1. مدى حق المسجون في حرمة الحياة الخاصة عند تنفيذ العقوبة: دراسة مقارنة، أحمد عادل عبدالله المعمرى، الفكر الشرطي , مج۲۶، ع۱۰۱، ۲۰۱۷ م.
2. الحماية القانونية للحياة الخاصة في النظم المعاصرة : دراسة مقارنة، حسن عمر سراج الدين عمر، کارشناسی ارشد، جامعة أم درمان الاسلامية،كلية الشريعة والقانون، ۲۰۱۶ م.
3. الحماية الدولية لحق الإنسان في الحياة الخاصة : دراسة مقارنة، خالد محمد علي القرس الكميم، دکتری، مصر، جاعة القاهرة، كلية الحقوق، ۲۰۱۴ م.
4. الحق في حرمة الحياة الخاصة: مضمونه وجزاء الإخلال به، خالد بن عبدالله بن راشد الشكيلي، کارشناسی ارشد، عمان، جامعة السلطان قابوس، كلية الحقوق، ۲۰۱۱ م.
5. تطور حماية الحياة الخاصة للعامل، خلاف بيو، کارشناسی ارشد، الجزائر، جامعة قاصدي مرباح ورقلة، كلية الحقوق والعلوم السياسية، ۲۰۱۱ م.
6. الحق في الحياة الخاصة، كندة فواز الشماط، دکتری، دمشق، جامعة دمشق، كلية الحقوق، ۲۰۰۵ م.
7. حماية الحياة الخاصة للإنسان وتطبيقاتها القضائية : الأسرار ، المراسلات، التقنيات المعاصرة : دراسة مقارنة، مسفر بن حسن بن مسفر القحطاني، دکتری، عربستان سعودی، جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، المعهد العالي للقضاء، ۲۰۰۴ م.
8. حرمة الحياة الخاصة بين الحماية الدولية والشريعة الإسلامية، مصطفى أبو مندور موسى، المجلة العربية للدراسات الأمنية، مج ۱۰، ع ۱۹، ۱۹۹۵ م.

منابع دیگر

1. الحماية الجنائية للحق في الحياة الخاصة، اليوم الدراسي التاسع : (ضمانات الحق في الحياة الخاصة وواقعها على الصعيدين الدولي والداخلي)، بن ذيلب عبدالمالك، الجزائر جامعة الدكتور مولاى الطاهر - سعيدة - كلية الحقوق والعلوم السياسية، ۲۰۱۹ م. کامل شود