مشارکت سیاسی در فقه سیاسی شیعه (کتاب): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
مشارکت سیاسی در فقه سیاسی شیعه نوشته [[سید سجاد ایزدهی]]، پژوهشی فقهی است که در یازده فصل به دنبال شناخت نوع آرمانی [[مشارکت سیاسی]] و ویژگیهای آن از منظر فقه سیاسی شیعه و تفاوت آن با قرائتهای غیرشیعی است. او با رویکردی اجتهادی به استخراج مؤلفههای شرعی موثر در تحلیل مشارکت سیاسی از منابع فقهی پرداخته است. به باور مؤلف، مشارکت سیاسی به منظور تعیین سرنوشت و تصمیمسازی کلان ظرفیت وسیعی در فقه سیاسی شیعه دارد. | مشارکت سیاسی در فقه سیاسی شیعه نوشته [[سید سجاد ایزدهی]]، پژوهشی فقهی است که در یازده فصل به دنبال شناخت نوع آرمانی [[مشارکت سیاسی]] و ویژگیهای آن از منظر فقه سیاسی شیعه و تفاوت آن با قرائتهای غیرشیعی است. او با رویکردی اجتهادی به استخراج مؤلفههای شرعی موثر در تحلیل مشارکت سیاسی از منابع فقهی پرداخته است. به باور مؤلف، مشارکت سیاسی به منظور تعیین سرنوشت و تصمیمسازی کلان ظرفیت وسیعی در فقه سیاسی شیعه دارد. | ||
نویسنده کتاب، توانایی حداکثری فقه برای پاسخگویی به موضوعات و مسائل مورد نیاز همه افراد در همه زمانها و مکانها و در همه | نویسنده کتاب، توانایی حداکثری فقه برای پاسخگویی به موضوعات و مسائل مورد نیاز همه افراد در همه زمانها و مکانها و در همه شئون و همچنین آزادی انتخاب افراد در تعیین سرنوشت خویش را از مبانی و اصول مشارکت سیاسی میداند. او مشارکت سیاسی را همزاد تأسیس دولت اسلامی دانسته و با تقسیم نظامهای موجود به مشروع و غیرمشروع معتقد است، در نظام سیاسی مشروع که ذیل حاکمیت معصوم یا نایب او (ولایت فقیه) شکل میگیرد، مشارکت سیاسی حمایتی تکلیفی برعهده مردم است. | ||
ایزدهی با استناد به مجموعهای از آیات درباره بیعت، امر به معروف و نهی از منکر و شورا و همچنین با بررسی سیره نظری و عملی اهل بیت(ع) و بنای عقلا، قائل به ضروت مشارکت سیاسی نخبگان و توده مردم ذیل حکومت مشروع یا غیرمشروع، چه بهصورت مثبت و یا منفی است. او راهکارهای ارائه شده در متون فقهی ذیل حکومت مشروع را در سه مرحله تأسیس حکومت و گزینش حاکمان، حمایت و اداره مطلوب حکومت و در نهایت نظارت و کنترل قدرت دستهبندی میکند. در مقابل، تقیه مداراتی، تعامل و همکاری با حاکم جائر، انتقاد و سرپیچی از دستورات را ازجمله راهکارهای مشارکت سیاسی حداقلی و سلبی در نظامهای جوری میداند. | ایزدهی با استناد به مجموعهای از آیات درباره بیعت، امر به معروف و نهی از منکر و شورا و همچنین با بررسی سیره نظری و عملی اهل بیت(ع) و بنای عقلا، قائل به ضروت مشارکت سیاسی نخبگان و توده مردم ذیل حکومت مشروع یا غیرمشروع، چه بهصورت مثبت و یا منفی است. او راهکارهای ارائه شده در متون فقهی ذیل حکومت مشروع را در سه مرحله تأسیس حکومت و گزینش حاکمان، حمایت و اداره مطلوب حکومت و در نهایت نظارت و کنترل قدرت دستهبندی میکند. در مقابل، تقیه مداراتی، تعامل و همکاری با حاکم جائر، انتقاد و سرپیچی از دستورات را ازجمله راهکارهای مشارکت سیاسی حداقلی و سلبی در نظامهای جوری میداند. | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
===مبانی مشارکت سیاسی === | ===مبانی مشارکت سیاسی === | ||
نگارنده کتاب، اصول و مبانی قریب مشارکت سیاسی که نقش مؤثری در نتیجه تحقیق و پژوهش بر اساس نگرش فقه سیاسی شیعه درباره مشارکت سیاسی را دارد، در چند مورد خلاصه میکند. به باور او، توانایی حداکثری فقه برای پاسخگویی به موضوعات و مسائل مورد نیاز همه افراد در همه زمانها و مکانها و در همه | نگارنده کتاب، اصول و مبانی قریب مشارکت سیاسی که نقش مؤثری در نتیجه تحقیق و پژوهش بر اساس نگرش فقه سیاسی شیعه درباره مشارکت سیاسی را دارد، در چند مورد خلاصه میکند. به باور او، توانایی حداکثری فقه برای پاسخگویی به موضوعات و مسائل مورد نیاز همه افراد در همه زمانها و مکانها و در همه شئون، آزادی انتخاب افراد در تعیین سرنوشت خویش (مورد تأیید آیات و روایات) و واگذاری بخشی از این آزادی برای تأمین منافع جامعه، داشتن حق تعیین سرنوشت بر اساس آموزههایی از دین مانند تسلط بر خود و خصلت انتخابگری انسان و در نهایت عدم تناقض حق حاکمیت الهی با حق تعین سرنوشت مردم ازجمله این اصول و مبانیِ تحقق مشارکت سیاسی در جامعه اسلامی است.(ص۵۹-۷۴) | ||
===نمونههای تاریخی مشارکت سیاسی در دولت اسلامی=== | ===نمونههای تاریخی مشارکت سیاسی در دولت اسلامی=== | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==ادله فقهی ضرورت مشارکت سیاسی == | ==ادله فقهی ضرورت مشارکت سیاسی == | ||
به گفته نویسنده کتاب، اصل مشارکت سیاسی به قدری از وضوح و ضرورت برخوردار است که نیازمند استدلال نیست؛ با این وجود چون مشارکت در نظامهای گوناگون تابعی از مبانی و هنجارهای آن نظام سیاسی است، بنابراین بیان استدلالها فقهی برای نمایش رویکرد مشارکتیِ نظام اسلامی در همه زمانها و مکانها و همچنین اثبات جامعیت آموزههای فقه نسبت به همه | به گفته نویسنده کتاب، اصل مشارکت سیاسی به قدری از وضوح و ضرورت برخوردار است که نیازمند استدلال نیست؛ با این وجود چون مشارکت در نظامهای گوناگون تابعی از مبانی و هنجارهای آن نظام سیاسی است، بنابراین بیان استدلالها فقهی برای نمایش رویکرد مشارکتیِ نظام اسلامی در همه زمانها و مکانها و همچنین اثبات جامعیت آموزههای فقه نسبت به همه شئون زندگی مفید است.(ص۱۰۶) | ||
===ادله قرآنی=== | ===ادله قرآنی=== |