|
|
| (۹۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| مفهوم فقر (منابع مطالعاتی)
| | {{جعبه اطلاعات نشریه |
| [[مفهوم فقر]] از منظر فقهی بر مسائل نظری و عملی [[فقه اقتصاد]] تأثیرگذار است؛ از سویی در اسلام برخی وظایف مالی مانند انفاق به واجب النفقه و پرداخت فطریه متوقف بر فقیر نبودن فرد است. همچنین شخص فقیر می‌تواند از صدقات و وجوهات شرعی با لحاظ شرایط آن استفاده نماید. از سوی دیگر تبیین مفهوم فقر در حوزه نظری بر هدف‌گذاری [[اقتصاد اسلامی]] در فراهم نمودن نیازهای مالی فرد تأثیرگذار است. آیا شان اجتماعی شخص بر صدق عنوان فقیر تاثیرگذار است؟ رابطه مفهوم فقر در فقه و اقتصاد متعارف چگونه است؟ آیا شاخص خط فقر در تعریف فقهی آن جایگاهی دارد؟ به‌طور کلی آیا شاخص‌های نوپدید مطرح شده برای فقر از منظر فقهی اعتبار دارند؟ آیا مفهوم فقر در شرع، تعریفی جدای از تعریف عرفی آن دارد؟ با فرض یکسان بودن تعریف فقهی و عرفی، آیا با تحقق شاخص‌های جدید، می‌توان احکام فقهی فقیر را جاری کرد یا باید به تعریف ذکر شده در روایات اکتفا نمود؟ این پرسش‌ها و مانند آن، از مسائل قابل طرح در مسئله مفهوم فقر است. | | | نام = |
| | | عنوان = دوفصلنامه پژوهش‌نامه فقه اجتماعی |
| | | تصویر = مجله فقه اجتماعی.jpg |
| | | اندازه تصویر = |
| | | توضیح_تصویر = |
| | | صاحب امتیاز = دانشگاه امام صادق ع |
| | | مدیر مسئول = عباس مصلائی‌پور یزدی |
| | | سردبیر = حسینعلی سعدی |
| | | رتبهٔ علمی = علمی |
| | | دوره = دوفصلنامه |
| | | محل نشر = تهران |
| | | زبان = فارسی |
| | | تاریخ نخستین شماره = ۱۳۹۱ش |
| | | وضعیت انتشار = فعال |
| | | سایت = [https://sj.isu.ac.ir/ sj.isu.ac.ir]}} |
| | {{نویسنده |
| | |نویسنده = |
| | |گردآوری = |
| | }} |
| | پژوهش‌نامه فقه اجتماعی دوفصلنامه‌ای تخصصی است که به بررسی مسائل و مبانی فقه اجتماعی می‌پردازد. این نشریه از سال ۱۳۹۱ش آغاز به کار نموده و از شماره اول تا نهم با عنوان «پژوهش‌نامه فقهی»، از شماره دهم تا نوزدهم با عنوان «پژوهش‌نامه میان‌رشته‌ای فقهی» و از شماره بیستم به بعد با عنوان نشریه علمی «پژوهش‌نامه فقه اجتماعی» انتشار یافته است. صاحب امتیاز این مجله [[دانشگاه امام صادق]] علیه السلام است. هدف این نشریه توسعه استنباط فقهی بر اساس اداره نظام اجتماعی است. |
|
| |
|
| == کتاب‌ها ==
| | بر این اساس، توصیف و تحلیل مباحث فقه اجتماعی در دوره معاصر، بررسی نظریات موجود در عرصه فقه اجتماعی، بازخوانی نظریات فقیهان قدیم در چارچوب زبانی جدید در عرصه فقه اجتماعی، بررسی مقایسه‌ای مسائل فقه اجتماعی و قوانین ملی و بین‌المللی محورهای مقالات این مجله هستند. در این مجله آثاری از صاحبنظران و پژوهشگرانی مانند [[سید مصطفی محقق داماد]]، [[سید عباس موسویان]]، [[سید محمدمهدی میرباقری]]، غلامرضا مصباحی مقدم، حسینعلی سعدی، غلامحسین الهام، محمدرسول آهنگران، غلامعلی معصومی‌نیا، اسدالله امامی، به چاپ رسیده است. |
| === فارسی ===
| |
| # حقوق و تکالیف مالی فقیر در فقه امامیه، رقیه دنیوی، قم، نشر امتداد حکمت، ۱۴۰۱ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/01/14010926046.pdf فهرست مطالب کتاب]
| |
| # کارکرد فقه در بحران فقر، سیده فاطمه‌صغری حسینی، قم، نشر امتداد حکمت، ۱۴۰۰ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400a15040.pdf فهرست مطالب کتاب]
| |
| # فقه و فقیر، سوری رمضان‌پور، نشر مانیان، سال ۱۳۹۹ش. [https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/99/99929126.pdf فهرست مطالب کتاب]
| |
| # فقر و ثروت از دیدگاه اسلام، محمد بیستونی، نشر همگامان چاپ، تهران، ۱۳۷۷ش. [https://ketab.ir/book/61e98da2-1525-4973-9fd4-24051367caaf فهرست مطالب کتاب]
| |
|
| |
|
| === عربی === | | == معرفی == |
| # الغِنی و الفقر بین العولمة و فقه الحیاة، بی‌نام، دار الکتاب المصری، ۲۰۱۸م. [http://www.khotwacenter.com/الغِنَي-والفَقرُ-بين-العولمة-وفقه-الح/ درباره کتاب]
| | پژوهش‌نامه فقه اجتماعی دوفصلنامه‌ای تخصصی است که به بررسی مسائل و مبانی فقه اجتماعی می‌پردازد. این نشریه از سال ۱۳۹۱ش آغاز به کار نموده است. صاحب امتیاز این مجله [[دانشگاه امام صادق]]، مدیر مسئول آن عباس مصلائی‌پور و سردبیر آن حسینعلی سعدی است. اعضای هیئت تحریریه مجله عبارتند از: محمدباقر باقری کنی، حسینعلی سعدی، سید محمدرضا امام، غلامحسین الهام، نصرالله شاملی، حسین ناصری‌مقدم و مهدی ایزدی.<ref>سایت مجله فقه اجتماعی، [https://sj.isu.ac.ir/journal/editorial.board اعضای هیئت تحریریه] </ref> |
|
| |
|
| == مقاله‌ها ==
| | برای پذیرش مقاله در این نشریه موضوع مقالات باید در راستای هدف مجله یعنی بررسی مسائل و مبانی فقه اجتماعی باشد. بر همین اساس حوزه‌های پذیرش مقاله در این مجله را می‌توان بدین شکل دسته‌بندی نمود: پژوهش‌های مرتبط با اندیشه‌های فقه اجتماعی، موضوعات مستحدثه، مبانی استنباط، روش‌شناسی فقه اجتماعی، نگاه اجتماعی به فقه‌های تخصصی مانند فقه سیاسی، فقه اقتصادی، فقه پزشکی.<ref>سایت مجله فقه اجتماعی، [https://sj.isu.ac.ir/journal/aim_scope اهداف و چشم‌اندازها].</ref> |
| === فارسی ===
| |
| # مفهوم فقر اقتصادی و تبیین راهکار زکات در رفع آن، محمدمهدی عسگری و احمد محمدی‌پور، فصلنامه اقتصاد اسلامی، دوره ۱۹، شماره ۷۵، ۱۳۹۸ش. [http://eghtesad.iict.ac.ir/article_36817.html مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بررسی تطبیقی مفهوم فقر در فقه امامیه و اقتصاد متعارف؛ معرفی مفهوم غنای کفافی در ادبیات فقه امامیه، مهدی قایمی اصل و عباسعلی سلطانی و سید مهدی مصطفوی و علی زبرجدی مشفق، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره ۹، شماره ۲، ۱۳۹۶ش. [http://ensani.ir/fa/article/375928/بررسی-تطبیقی-مفهوم-فقر-در-فقه-امامیه-و-اقتصاد-متعارف-معرفی-مفهوم-غنای-کفافی-در-ادبیات-فقه-امامیه مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # تحلیل مقایسه‌ای شاخص فقر چندبعدی در اسلام و اقتصاد متعارف، محمدمهدی عسکری و حسین غفورزاده، فصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره۶، شماره ۲، ۱۳۹۳ش. [https://www.sid.ir/fileserver/jf/4031613931202 مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # بررسی مفهوم فقر از منظر قرآن و روایات ائمه اطهار (علیهم السلام)، محمدمهدی عسگری و حسین غفورزاده، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، شماره ۵، ۱۳۸۸ش. [https://ebookshia.com/books/download/?hash=eyJpZCI6IjY3NzAiLCJ0eXBlIjoicGRmIn0= مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # فقرزدایی از منظر فقهاء، محمدرضا یوسفی، فصلنامه نامه مفید، شماره ۱۷، ۱۳۸۸ش. [https://hawzah.net/fa/Article/View/79765/فقرزدایی-از-منظر-فقهاء مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # دیدگاه اسلام در مورد فقر کودکان، همایش اقتصاد اسلامی و توسعه، ۱۳۸۷ش. [http://eprc.sbu.ac.ir/File.ashx?ID=3336 مقاله را اینجا ببینید]
| |
|
| |
|
| === عربی ===
| | شمارگان اول تا نهم این نشریه با عنوان «پژوهش‌نامه فقهی»، شمارگان دهم تا نوزدهم آن با عنوان «پژوهش‌نامه میان‌رشته‌ای فقهی» و شمارگان بعدی با نام کنونی نشریه انتشار یافته است.<ref>سایت مجله فقه اجتماعی، [https://sj.isu.ac.ir/journal/about درباره نشریه]</ref> |
| # دور الزکاة فی الحد من الفقر فی العالم الاسلامی (مبحث خامس)، علی عبدالفتاح، مجله پژوهش‌های اجتماعی و اقتصادی اوراسیا، دوره ۸، شماره ۲، ۲۰۲۱م. [https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1555726 مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # مفهوم الغنی و الفقر فی الفقه الإسلامی، زید یاسین سلیمان، مجلة زانکو للعلوم الإنسانیة (عراق)، المجلد ۲۰، العدد ۲، ۲۰۱۶م.
| |
| # علاقة النظام الاقتصادی الإسلامی بالهویة و دوره فی تحدید مفهوم و الفقراء و المساکین، مجلة الشهاب (الجزایر)، المجلد ۲، العدد ۲، ۲۰۱۶م. [https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/391/2/2/24521 مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # الفقر و موقف الشریعة الإسلامیة منه، مصطفی أحمد علی نوارج، مجلة جامعة المدینة العالمیة مجمع (مالزی)، عدد۱، ۲۰۱۱م. [http://ojs.mediu.edu.my/index.php/majmaa/article/view/11/23 مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # مفهوم و مداخل محاربة الفقر فی المنظور الإسلامی، حسن البصری، محمد الامین تاج الاصفیاء، مجلة العدل (مصر)، مجلد۱۳، عدد ۳۳، ۲۰۱۱م.
| |
| # معالجة مشکلة الفقر من منظور الاقتصاد الاسلامی، مصطفی بوشامة و مولود حواس، المجلة الجزائریة للعولمة و السیاسات الاقتصادیة، العدد ۱، ۲۰۱۰م. [https://laboratoires.univ-alger3.dz/lm/telechargement/revue/01-2010/008%20Article%20Bouchama%20final.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # دائریة الفقر فی المفهوم الإسلامی، مصطفی محمود محمد عبدالعال، مجلة البیان، عدد ۲۵۵، ۲۰۰۸م.
| |
| # معالجة مشکلة الفقر فی الفکر الإسلامی مع بعض التطبیقات العملیة المعاصرة لها، صالح بن عبدالله بن عبدالمحسن الفریح، مجلة جامعة أم القری لعلوم الشریعة والدراسات الاسلامیة (عربستان)، عدد ۴۵، ۲۰۰۸م. [https://drive.uqu.edu.sa/_/jill/files/45/jill-45-9.pdf مقاله را اینجا ببینید]
| |
| # إشکالیة العلاقة بین الفقر والتخلف الاقتصادی فی المفهوم الإسلامی، مصطفی محمود محمد عبدالسلام، مجلة شؤون اجتماعیة، ملجد ۲۲، عدد ۸۷، ۲۰۰۵م.
| |
| # دور الاقتصاد الاسلامی فی مکافحة مشکلة الفقر، کمال توفیق محمد الحطاب، أبحاث الیرموک - سلسلة العلوم الإنسانیة والاجتماعیة جامعة الیرموک (الأردن)، مجلد ۱۸، عدد ۴، ۲۰۰۲م.
| |
| # موقف الإسلام من الفقر و الفقراء بالمقارنة مع النظم المعاصرة السائدة، محمد عبدالحلیم عمر، ندوة الفقر و الفقراء فی نظر الاسلام (قاهرة)، ۱۹۹۹م.
| |
| # مفهوم و مقاییس الفقر بین الفکر الإسلامی و الفکر المعاصر، حمدی عبدالعظیم، أبحاث ندوة الفقر و الفقراء فی نظر الاسلام (قاهره) ۱۹۹۹م.
| |
| # نظرة فی مفهوم الفقر و الغنی فی الإسلام، بی‌نام، مجلة الوعی (لبنان)، السنة العاشرة، العدد ۱۱۷، ۱۹۹۷م. [https://www.al-waie.org/archives/article/8496 مقاله را اینجا ببینید]
| |
|
| |
|
| == پایان‌نامه‌ها == | | == نویسندگان == |
| === فارسی ===
| | در دوفصلنامه پژوهش‌نامه فقه اجتماعی صاحبنظران و اندیشمندان متعددی قلم زده‌اند که برخی از نویسندگان مشهور آن عبارتند از: |
| # مسئولیت حکومت اسلامی درقبال فقر اقتصادی و آثار آن از دیدگاه فقه، الهه باقری کزاز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، ۱۳۹۸ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/10cf0d7e6582f8b3aab1415dab90a994 چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | {{ستون|۲}} |
| # تعریف آثار و احکام فقر در فقه اسلامی با تأکید بر آراء معاصران، علی عظیمی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۵ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/6fc91f0354e65fe555b8c374045525f7/fulltext پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | * [[سید مصطفی محقق داماد]] |
| # واکاوی تدابیر فقهی مبارزه با فقر (در عملکرد اشخاص و دولت)، علی زبرجدی مشفق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۹۲ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/62b5e412d5806a02d2397a6b92aa981e پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | * [[سید عباس موسویان]] |
| # تحلیل مقایسه‌ای مولفه‌های الگوی اندازه‌گیری خط فقر بر مبنای شریعت اسلام و اقتصاد متعارف، حسین غفورزاده آرانی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی، [[دانشگاه امام صادق]] علیه السلام، ۱۳۹۱ش. [https://www.virascience.com/thesis/559480/ چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | * [[سید محمدمهدی میرباقری]] |
| # تحقیقی پیرامون فقر اقتصادی از دیدگاه اسلام، جمال فرزندوی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، [[دانشگاه امام صادق]] (ع)، ۱۳۸۷ش. [https://hawzah.net/fa/Seminar/View/68195/تحقیقی-پیرامون-فقراقتصادی-از-دیدگاه-اسلام?CID=304 چکیده پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | * غلامرضا مصباحی مقدم |
| # فقر از دیدگاه قرآن کریم، مهدی الله‌خواه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، ۱۳۸۷ش. [https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/005dfebea2283cbfd16881c77125e652 پایان‌نامه را اینجا ببینید]
| | * حسینعلی سعدی |
| | * غلامحسین الهام |
| | * محمدرسول آهنگران |
| | * غلامعلی معصومی‌نیا<ref>سایت مجله فقه اجتماعی، [https://sj.isu.ac.ir/author.index?vol=0&vl=همه%20دوره%20ها نمایه نویسندگان]</ref> |
| | {{پایان}} |
|
| |
|
| === منابع دیگر === | | == موضوعات == |
| # گسترهٔ مفهوم فقر، بسته به سطح معیشت مردم، گزیده سخنرانی [[سید محمدباقر صدر]]. [http://mbsadr.ir/11796/گسترۀ-مفهوم-فقر،-بسته-به-سطح-معیشت-مردم/ متن را اینجا ببینید]
| | موضوع برخی از مقالات پذیرفته شده در این مجله، با مسائل فقه معاصر مرتبط است. این موضوعات عبارتند از: |
| # مفهوم الغنی و الفقر فی الشریعة الإسلامیة، خالد بن عبدالرزاق آل‌کمال، ۲۰۲۱م. [https://rattibha.com/thread/1356350891058737154 متن یادداشت را اینجا ببینید]
| | {{ستون|۳}} |
| # ملاک الفقر و الغنی، درس خارج فقه مصطفی اشرفی شاهرودی، ۱۳۹۰ش. [https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/ashrafi/feqh/90/900630/ تقریرات درس را اینجا ببینید]
| | * فقه سیاسی |
| # مدخل فقر، فرهنگ فقه فارسی، مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش. [http://lib.eshia.ir/23017/5/710/لغت متن را اینجا ببینید]
| | * فقه خانواده |
| | * فقه رسانه |
| | * فقه جزا |
| | * فقه درمان |
| | * فقه تجارت |
| | * مبانی استنباط |
| | * حقوق زن |
| | *کنترل جمعیت |
| | * سقط جنین |
| | * فرزندآوری |
| | * اجاره رحم |
| | * جرم سیاسی |
| | * اعدام |
| | * تبلیغات تجاری |
| | * خلق پول |
| | * بانکداری<ref>سایت مجله فقه اجتماعی، [https://sj.isu.ac.ir/keyword.index?vol=0&vl=همه%20دوره%20ها نمایه کلیدواژگان]</ref> |
| | {{پایان}} |
| | |
| | == مقاله‌های برگزیده == |
| | برخی از مقالات این مجله به‌طور مستقیم با مسائل فقه معاصر در ارتباطند. از این میان، می‌توان به این موارد به‌طور ویژه اشاره کرد: |
| | {{ستون|۲}} |
| | * واکاوی خاستگاه قتل‌های ترحم‌آمیز از منظر فقه اسلامی [https://sj.isu.ac.ir/article_76400.html دانلود] |
| | * مبانی فقهی مسئولیت همگانی انسان در قبال محیط زیست [https://sj.isu.ac.ir/article_2442.html دانلود] |
| | * جریان‌شناسی تطورات بیشینه گرائی در فقه شیعه [https://sj.isu.ac.ir/article_2280.html دانلود] |
| | * قلمرو نقش زمان و مکان در فرایند اجتهاد [https://sj.isu.ac.ir/article_1978.html دانلود] |
| | * مبانی فرازمانی بودن حدود و احکام الهی با تمرکز بر ادله و آموزه‌های قرآنی [https://sj.isu.ac.ir/article_76047.html دانلود] |
| | * بیع کار در فقه امامیه [https://sj.isu.ac.ir/article_2282.html دانلود] |
| | * امکان‌سنجی تغییر احکام در فقه امامیه [https://sj.isu.ac.ir/article_75597.html دانلود] |
| | * بررسی صحت یا بطلان قرارداد کشف پریمیوم در قالب عقد بیع [https://sj.isu.ac.ir/article_75389.html دانلود] |
| | * قاعده فقهی حرمت اختلال نظام و کاربرد آن در حوزه ارتباطات و رسانه [https://sj.isu.ac.ir/article_2443.html دانلود] |
| | * تأملی در حکم فقهی مشارکت انتخاباتی در نظام سیاسی اسلام [https://sj.isu.ac.ir/article_75391.html دانلود] |
| | * بررسی فقهی تبلیغات تجاری [https://sj.isu.ac.ir/article_2437.html دانلود] |
| | * بررسی فقهی - حقوقی ابعاد جرم انگاری عزاداری‌های نوین [https://sj.isu.ac.ir/article_2289.html دانلود] |
| | * مبانی فقهی حاکم بر تعاملات جمهوری اسلامی ایران با کفار [https://sj.isu.ac.ir/article_2024.html دانلود] |
| | * بررسی فقهی- حقوقی سن مسئولیت کیفری اطفال با تأملی در اسناد بین‌المللی [https://sj.isu.ac.ir/article_75384.html دانلود] |
| | * مسئولیت کیفری تولید و عرضه محصولات تراریخته غیرمجاز از منظر فقه امامیه [https://sj.isu.ac.ir/article_76382.html دانلود] |
| | * بررسی فقهی و حقوقی افشاگری مفاسد کارگزاران در حکومت اسلامی [https://sj.isu.ac.ir/article_76403.html دانلود] |
| | * بررسی فقهی خلق پول به‌وسیله بانک‌های تجاری [https://sj.isu.ac.ir/article_2320.html دانلود] |
| | * الگوی فقهی مجری‌گری زن در رسانه [https://sj.isu.ac.ir/article_2444.html دانلود] |
| | * نظریه دو مادری در قرارداد رحم جایگزین [https://sj.isu.ac.ir/article_76050.html دانلود] |
| | {{پایان}} |
| | |
| | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |