۴٬۹۴۳
ویرایش
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
مسئله [[تبعیت احکام از مصالح و مفاسد]] از جمله مسائل مرتبط با عقلگرایی در فقه است. بر همین اساس مقالاتی از این موضوع در ین مجموعه گردآوری شده ابوالقاسم علیدوست در مقاله '''تبیعت یا عدم تبیعت احکام از مصالح و مفاسد واقعی'''<ref> نخستین انتشار: فصلنامه حقوق اسلامی (شماره ۶، آذر ۱۳۸۴ش) منتشر شده. [http://hoquq.iict.ac.ir/article_22714_7d89f586376fd1d4ff9de1ee3b1e7dfd.pdf مقاله را اینجا ببینید.] </ref> سه دیدگاه عدم تبیعت، تبیعت مطلق، تبیعت نسبی احکام از مصالح را بررسی میکند. از نظر او نظریه «عدم تبعیت»، مخالف عقل و نقل و اندیشهای خودشکن است. «تبعیت مطلق» نیز با برخی نصوص مخالف است. وی در نهایت اعلام میکند که هرچند با دلایل متقن بر ما آشکار است که افعال الهی - چه در مقام تکوین و چه در مقام تشریع - همگی هدفمند هستند؛ این به معنای ضرورت یا وضوح تبیعت احکام از مصالح و مفاسد واقعی و موجود در متعلق احکام نیست. بسیاری از احکام شرع از مصالح و مفاسد تبعیت میکنند؛ اما برخی احکام، به ویژه عبادات، به دلیل مصلحت در تشریع و صِرف تعبد وضع شدهاند. | مسئله [[تبعیت احکام از مصالح و مفاسد]] از جمله مسائل مرتبط با عقلگرایی در فقه است. بر همین اساس مقالاتی از این موضوع در ین مجموعه گردآوری شده ابوالقاسم علیدوست در مقاله '''تبیعت یا عدم تبیعت احکام از مصالح و مفاسد واقعی'''<ref> نخستین انتشار: فصلنامه حقوق اسلامی (شماره ۶، آذر ۱۳۸۴ش) منتشر شده. [http://hoquq.iict.ac.ir/article_22714_7d89f586376fd1d4ff9de1ee3b1e7dfd.pdf مقاله را اینجا ببینید.] </ref> سه دیدگاه عدم تبیعت، تبیعت مطلق، تبیعت نسبی احکام از مصالح را بررسی میکند. از نظر او نظریه «عدم تبعیت»، مخالف عقل و نقل و اندیشهای خودشکن است. «تبعیت مطلق» نیز با برخی نصوص مخالف است. وی در نهایت اعلام میکند که هرچند با دلایل متقن بر ما آشکار است که افعال الهی - چه در مقام تکوین و چه در مقام تشریع - همگی هدفمند هستند؛ این به معنای ضرورت یا وضوح تبیعت احکام از مصالح و مفاسد واقعی و موجود در متعلق احکام نیست. بسیاری از احکام شرع از مصالح و مفاسد تبعیت میکنند؛ اما برخی احکام، به ویژه عبادات، به دلیل مصلحت در تشریع و صِرف تعبد وضع شدهاند. | ||
'''امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع''' | علیدوست در مقاله دیگری به نام'''امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع'''<ref>نخستین انتشار: فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۸، خرداد ۱۳۸۵ش.[http://hoquq.iict.ac.ir/article_22738_5d40b291e58a41462c86945a9060ba67.pdf لینک مقاله] </ref> تبیعت احکام شرع از مصالح و مفاسد واقعی را فرض میگیرد و به سراغ این پرسش میرود که آیا عقل امکان کشف این مصالح و مفاسد را دارد یا خیر. از نظر نویسنده، بسیاری از ادله عقلی و نقلی دلالت به حسن تعقل دارند و از ناتوانی عقل از درک مصالح و مفاسد هیچ سخنی به میان نیاوردهاند و بنا بر این اندیشة امکان فهم مصالح و مفاسد توسط عقل را تأیید کردهاند. | ||
در جلد دوم '''استصلاح در فقه امامیه''' | در جلد دوم '''استصلاح در فقه امامیه''' |
ویرایش