عقد مرابحه (منابع مطالعاتی)
عقد مرابحه از ابزارهای بانکداری اسلامی برای اعطای تسهیلات است. در عقد مرابحه فروشنده با اعلام بهای کالای خریداری شده، آن را گران‌تر از قیمت خرید به مشتری می‌فروشد. عقد مرابحه به دو شیوه منعقد می‌شود؛ مرابحه‌ای که یک شخص کالایی را می‌خرد و با مقداری سود به شخص دیگری می‌فروشد یا مرابحه‌ای که علاوه بر خریدار و فروشنده، شخص سوم مثل بانک نیز حضور دارد؛ بدین صورت که بانک بر مبنای سفارش اولیه خرید، کالا را از فروشنده می‌خرد و آن را به موجب عقد مرابحه و با مبلغی سود به مشتری می‌فروشد. عقد مرابحه می‌تواند به صورت نقد یا اقساطی صورت گیرد.
قرارداد بانکی مرابحه ● اوراق بهادار مرابحه
کتاب‌ها
فارسی
- شیوه‌های رایج مرابحه در بانک‌های اسلامی، غلام‌محمد شرافتمند و اعجازاحمد صمدانی، تهران، انتشارات احسان، ۱۴۰۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- صکوک مرابحه در بانکداری اسلامی، رقیه صمدی‌تیراندازی و رضا حاجی‌علی‌بیگی و حمیرا افشون، تهران، انتشارات سخنوران، ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- عقود نوظهور در سیستم بانکداری ایران با تأکید بر عقود مرابحه و استصناع، سید رضا موسوی و ایران ابراهیم‌پور، تهران، انتشارات هزار رنگ، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مرابحه در بانکداری کنونی: مزایا، موانع و راهکارها، حمیدرضا تاجیک، تهران، انتشارات آزاد پیما، ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ماهیت، احکام و آثار اوراق مرابحه، حسن علی‌پور، تهران، انتشارات مجد، ۱۳۹۴ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- عقد المرابحة ضوابطه الشریعة ـ صیاغته المصرفیة و الخرافاته التطبیقیة، محمد احمد الواثق عطا المنان، ۱۴۰۰ق.کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
مقاله‌ها
فارسی
- بررسی کاربرد عقد مرابحه در نظام بانکی با تأکید بر فقه و حقوق موضوعه، گشنسب آذر معراج، فصلنامه مطالعات حقوق، شماره ۵، بهار ۱۳۹۹ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- دیدگاه فقهای اهل‌سنت سوریه در مورد اوراق مرابحه‌ای اجرا شده در ایران، محمد عبدالمجید الغبرة و محمدجواد محقق نیا و علاءالدین زعتری و سروعلیا و محمدحسن ابراهیمی، دوفصلنامه فقه مقارن، شماره ۱۴، پاییز و زمستان ۱۳۹۸ش. مقاله را از اینجا ببینید
- مرابحه بانکی و مشروعیت آن، امیرحسین علیزاده، فصلنامه حقوقی دادگستری، شماره ۱۰۴، زمستان ۱۳۹۷ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی آثار اقتصادی و مفاهیم فقهی عقود سه‌گانه جدید استصناع، خرید دین و مرابحه به عنوان ابزارهای نوین بانکداری اسلامی، جعفر قادری و بهنام ایزدی، فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره ۲۰، پاییز ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- شروط اختصاصی مرابحه در فقه امامیه و حقوق ایران، علیرضا عالی‌پناه و بهروز علیزاده، دوفصلنامه آموزه‌های حقوقی گواه، شماره ۴، بهار و تابستان ۱۳۹۶. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی حقوقی ماهیت و قلمرو قرارداد مرابحه (با رویکرد بانکداری بدون ربا)، سید محمدهادی درافشان، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۶۶، دوره ۱۷، ۱۳۹۶ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- تحلیل فقهی- حقوقی الگوی کارت اعتباری مرابحه: با تأکید بر روابط ذی نفعان (بانک، مشتری و فروشنده)، حسین میثمی، ماهنامه تازههای اقتصاد، شماره ۱۵۰، بهمن ۱۳۹۵. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- ابهامات فقهی معاملات بانکی، حسین حسن زاده سروستانی، فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق، شماره ۵، بهار ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- امکان‌سنجی فقهی انتشار اوراق اجاره، مرابحه و مشارکت مصون از تورم در بازار سرمایه ایران، محمد توحیدی و امیرحسین اعتصامی، دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، شماره ۲۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۵ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی ماهیت فقهی و حقوقی ابزارهای مالی صکوک مرابحه و اجاره، محمد رضا پاسبان و حسین اسمعیلی، دوفصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، شماره ۶، بهار و تابستان ۱۳۹۲ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- مرابحه، استصناع خرید دین به عنوان ابزارهای جدید بانکداری اسلامی: ماهیت، قابلیت‌ها و چالش‌های موجود، حسین میسمی، فصلنامه تازههای اقتصاد، شماره ۱۳۵، بهار ۱۳۹۱ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
- بررسی فقهی عقود مرابحه، خرید دین و استصناع، فرشته ملاکریمی، فصلنامه تازههای اقتصاد، شماره ۱۳۳، پاییز ۱۳۹۰ش. کتابخانه پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
عربی
- المرابحة: أصولها وأحكامها وتطبيقاتها في المصارف الإسلامية، أحمد علي عبدالله، سودان، مجلة دراسات مصرفية ومالية، شماره ۳۷، ۲۰۲۱م.
- صكوك المضاربة والمرابحة المختلطة: دراسة فقهية تحليلية، أحمد محمد مختار، مالزی، مجلة الإسلام في آسيا شماره ۲، جلد ۱۷، الجامعة الإسلامية العالمية، ۲۰۲۰م.
- التمویل بالمرابحة فی البنك الإسلامی: دراسة تأصیلیة تطبیقیة، منى إبراھیم التویجري، مجلة كلية الشريعة والقانون بتفهنا الأشراف، شماره ۱۹،جلد ۴، ش، ۲۰۱۷م.
پایان‌نامه‌ها
فارسی
- آسیب‌شناسی فقهی و حقوقی به کارگیری عقد مرابحه در سیستم بانکی ایران، محمدعلی قشقائی خواص، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۴۰۰ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت عقود بانکی با تاکید بر عقد مرابحه در نظام بانکی ایران، سعید سعیدی، کارشناسی ارشد،موسسه آموزش عالی سهروردی، ۱۳۹۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- مقایسه قرارداد مرابحه در نظام بانکی و سازمان بورس اوراق بهادار، شفقت صابرحور، کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ۱۳۹۸ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی و مقایسه ارکان و آثار عقود مرابحه و مضاربه در نظام بانکی و مقایسه با فقه امامیه، امید سمیاری ،کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی ابعاد فقهی و حقوقی عقود مرابحه در نظام بانکی، اکبر سمندر، کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، مجتمع دانشگاهی ولیعصر (عج)، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- تحلیل فقهی حقوقی هبه اوراق مرابحه، سمیرا عطارزاده فدکی، کارشناسی ارشد، دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۹۷ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی- حقوقی اوراق مرابحه، ابزاری برای تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری، فائزه صالح زاده علیائی، کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ۱۳۹۶ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی وحقوقی عقد مرابحه، فریبا رمضانی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی- حقوقی استفاده از عقد مرابحه در طراحی ابزارهای نوین مالی اسلامی، فاطمه شاهی، کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، ۱۳۹۵ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی قرارداد مرابحه در بانکداری بدون ربا ایران، حامد فتحی، پایان‌نامه حوزوی سطح ۳، قم، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، ۱۳۹۴ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- امکان سنجی فقهی و مالی استفاده از «ابزار مرابحه کالا» و طراحی «اوراق مرابحه کالا» در بازار بین بانکی جمهوری اسلامی ایران، حمزه مظفری، کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- اوراق بهادار مرابحه در حقوق ایران مالزی و فقه مذاهب اسلامی، محمدحسین عباسی، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- ماهیت، احکام و آثار اوراق مرابحه، حسن علی‌پور، کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، ۱۳۹۲ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
- بررسی فقهی فروش اقساطی در نظام بانکداری بدون ربا و شبهات آن و ارائه راهکار (مطالعه موردی بانک ملی ایران)، حسن جلالی، کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۸۹ش. اطلاعات پایان‌نامه را از اینجا ببینید
سایر منابع
- نشست علمی بررسی قرارداد مرابحه، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی، مدرسه خارج تخصصی پژوهش نشست های علمی و همایش، ۱۴۰۰ش. از اینجا ببینید
- استمرار عقد مرابحه مشکل شرعی ندارد، مصاحبه با محمد جواد محقّق نیا، ماهنامه تازههای اقتصاد، شماره ۱۵۰، بهمن ۱۳۹۵ش. از اینجا ببینید